Współpraca podmiotów lokalnej polityki społecznej a systemy innowacji społecznych w gminach wiejskich

Katarzyna Zajda

doi:10.53098/wir.2022.1.194/02

Authors

Katarzyna Zajda Dr Katarzyna Zajda, Uniwersytet Łódzki, Katedra Socjologii Wsi i Miasta, ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, 90-214 Łódź https://orcid.org/0000-0001-5568-3644

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2022.1.194/02

Keywords:

local social policy, rural areas, cooperation, social innovation systems

Abstract

The subject of consideration in the article is the cooperation of public institutions from rural municipalities undertaken with other social policy actors, its impact on the implementation of social innovations and the possibility of creating local social innovation systems. The results of quantitative research carried out (using the online survey technique) on a representative sample of rural municipalities were presented. The aim of the analysis was: to show the scale of cooperation of public institutions from rural municipalities with local social policy actors and its forms; to verify whether it distinguishes those public institutions that have implemented social innovation with other organisations; to indicate whether it can become the basis for creating local social innovation systems. The study shows that social innovations were implemented by about 17% of the public institutions. About half of them cooperated with another organisation in this respect, which was facilitated by their previous cooperation. Social innovations occurred not only in municipalities where cross-sectoral cooperation was previously present. However, it was the premise for creating an innovative environment. The long-term activity of this environment can influence the emergence of a local system of social innovation. However, the interpretation of the results of the study in the context of the literature indicates that the rural non-governmental organisations still are too weak to generate the emergence of these systems.

Artykuł powstał w ramach realizacji projektu pt.: „Lokalne systemy innowacji społecznych na wsi” (nr 015/19/D/HS6/00690) finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki na podstawie umowy nr UMO-2015/19/D/HS6/00690.

References

Abramowicz J., Borowczak A., Grabowska I., Polańska Z., Popis Z., Kopczyńska M., Krzewski A., Ledzion B. (2019). Raport końcowy z badania pn. Określenie optymalnego modelu funkcjonowania Lokalnych Grup Działania w nowej perspektywie finansowej oraz ocena jakości i efektywności ich funkcjonowania. Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Adamiak P., Biejat M., Charycka B. (2016). Ochotnicze straże pożarne – lokalne centra kultury. Raport z badań 2016. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.

Adamiak P., Dworkowska Z., Herbst J., Przewłocka J. (2013). Współpraca w obszarze kultury – samorządy, publiczne instytucje kultury, organizacje pozarządowe. Raport z badania w województwie śląskim. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.

Asheim B., Grillitsch M., Trippl M. (2016). Regional innovation systems: Past – present – future. W: R. Shearmur, C. Carrincazeaux, D. Doloreux (red.). Handbook on the Geographies of Innovation (s. 45–62). Cheltenham: Edward Elgar.

Bekkers V., Tummers L.G., Stuijfzand B.G., Voorberg W. (2013). Social Innovation in the Public Sector: An Integrative Framework. LIPSE Working Papers. Rotterdam: Erasmus University.

Biejat M., Wójcikowska K. (2015). O roli tradycji we współczesnej działalności kół gospodyń wiejskich. Wieś i Rolnictwo, 1/2 (166/2), 97–109.

Charycka B., Gumkowska M., Arczewska M. (2020). Oblicza lokalności. Organizacje pozarządowe na wsi. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.

Chimiak G. (2016). The Growth of Non-governmental Development Organizations in Poland and the Cooperation with Polish Aid. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Ciepielewska-Kowalik A. (2018). Co-production in Poland: From recognition to research? Some preliminary evidence. Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, 40 (1), 51–67.

Cooke P. (1992). Regional innovation systems: Competitive regulation in the New Europe. Geoforum, 23 (3), 365–382. https://doi.org/10.1016/0016-7185(92)90048-9.

Cooke P., Uranga M., Etxebarria G. (1997). Regional innovation systems: Institutional and organisational dimensions. Research Policy, 26 (4–5), 475–491. https://doi.org/10.1016/S0048-7333(97)00025-5.

Faliszek K. (2021). Samorząd gminy jako podmiot lokalnej polityki społecznej. Przypadek małych gmin województwa śląskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski.

Gąciarz B., Piróg T. (2014). Od państwa opiekuńczego do społeczeństwa opiekuńczego. Dylematy wokół partycypacji obywateli na przykładzie polityki społecznej wobec niepełnosprawności. Studia Socjologiczne, 2 (213), 85–106.

Goszczyński W., Kamiński R., Knieć W. (2013). Dylemat linoskoczka, czyli o profesjonalizacji, autentyczności i perspektywach rozwoju organizacji pozarządowych na wsi i w małych miastach. Toruń–Warszawa: Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich.

GUS [Główny Urząd Statystyczny] (2018). Spółdzielnie socjalne w 2016 r. Warszawa.

Halamska M. (2008) (red.). Wiejskie organizacje pozarządowe. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.

Halamska M., Michalska S., Śpiewak R. (2010). LEADER w Polsce. Drogi implementacji programu. Wieś i Rolnictwo, 4 (149), 104–119.

Janoś-Kresło M. (2013). Organizacje pozarządowe na rynku usług społecznych w Polsce. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa – Oficyna Wydawnicza.

Kamiński R., Sitek A. (2019). Wiejskie organizacje społeczne. W: M. Halamska, M. Stanny, J. Wilkin (red.). Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi, t. 1 (s. 421–454). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.

Karolewski I. (2016). Protest and participation in post-transformation Poland: The case of the Committee for the Defense of Democracy (KOD). Communist and Post-Communist Studies, 49 (3), 255–267. https://doi.org/10.1016/j.postcomstud.2016.06.003.

Kazepov Y., Colombo F., Sarius T. (2020). The multi-scalar puzzle of social innovation. W: S. Oosterlynck, A. Novy, Y. Kazepov (red.). Local Social Innovation to Combat Poverty and Exclusion: A Critical Appraisal (s. 91–112). Bristol: Policy Press.

Kołomycew A., Pawłowska A. (2013). Partnerstwa międzysektorowe w rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie Lokalnych Grup Działania w województwie podkarpackim. Studia Regionalne i Lokalne, 2 (52), 62–80. https://doi.org/ 10.7366/1509499525204.

Koptiew D., Puzio-Wacławik B. (2019). Spółdzielnia socjalna jako innowacyjna forma działalności w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. W: N. Laurisz, A. Pacut (red.). Ekonomia społeczna. Innowacyjność społeczna w Polsce (s. 49–59). Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.

Kretek-Kamińska A., Zajda K. (2018). Collaboration between local social policy entities and their readiness to implement social innovations. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 510, 102–110. https://doi.org/10.15611/pn.2018.510.08.

MacCallum D., Moulaert F., Hillier J., Vicari Haddock S. (red.) (2009). Social Innovation and Territorial Development. Farnham: Ashgate Publishing.

Necel R., Nosal P. (2016). Samorząd województwa a lokalne podmioty polityki społecznej. Wzajemne relacje i ich uwarunkowania. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 57, 131–149. https://doi.org/10.18778/0208-600X.57.09.

Nowakowska A. (2011). Regionalny wymiar procesów innowacji. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Oosterlynck S., Cools P. (2020). Modalities of governing the welfare mix. W: S. Oosterlynck, A. Novy, Y. Kazepov (red.). Local Social Innovation to Combat Poverty and Exclusion: A Critical Appraisal (s. 63–90). Bristol: Policy Press. https://doi.org/10.2307/j.ctvs32tpj.9.

Psyk-Piotrowska E., Zajda K., Kretek-Kamińska A., Walczak-Duraj D. (2013). Struktura i uwarunkowania kapitału społecznego lokalnych grup działania. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Terstriep J., Rehfeld D., Kleverbeck M. (2020). Favourable social innovation ecosystem(s)? – An explorative approach. European Planning Studies, 28 (5), 881–905. https://doi.org/10.1080/09654313.2019.1708868.

Thompson M. (2019). Playing with the rules of the game: Social innovation for urban transformation. International Journal of Urban and Regional Research, 43 (6), 1168–1192. https://doi.org/10.1111/1468-2427.12663.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 1990 nr 16, poz. 95).

Zajda K. (2022). Wdrażanie innowacji społecznych przez wiejskie organizacje pozarządowe i lokalne grupy działania. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Zajda K. (2021). Sieci współpracy kół gospodyń wiejskich. Kultura Współczesna, 4 (116), 59–74. https://doi.org/10.26112/KW.2021.116.05.

Zajda K., Pasikowski S., Kretek-Kamińska A. (2020). The implementation of grassroots product-oriented social innovations by non-governmental organisations: Proposal of a measurement tool. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 1–15. https://doi.org/10.1080/13511610.2020.1742668.