Wpływ proponowanej reformy systemu dopłat bezpośrednich po 2013 roku na sytuację polskiego rolnictwa
Słowa kluczowe:
dopłaty bezpośrednie, reforma wspólnej polityki rolnej UE, polskie rolnictwoAbstrakt
W artykule zaprezentowano wyniki badań mających na celu określenie skutków wybranych, istotnych zmian systemu dopłat bezpośrednich zaproponowanych przez Komisję Europejską na sytuację ekonomiczną sektora rolnego oraz poszczególnych grup gospodarstw po 2013 roku. W toku badań ustalono, że spośród planowanych elementów reformy największy wpływ wywoła konieczność wyłączenia części gruntów z uprawy i przeznaczenie ich na cele ekologiczne. Oddziaływanie tego instrumentu będzie relatywnie niewielkie w stosunku do sektora jako całości, może jednak przyczynić się do spadku dochodów względem ich symulowanego poziomu w roku 2013, szczególnie w intensywnych i największych ekonomicznie gospodarstwach. Objęcie obowiązkiem wyłączenia z produkcji części gruntów wszystkich gospodarstw o powierzchni powyżej 3 ha przyczyni się też do zmniejszenia potencjału produkcyjnego a także do naruszenia ładu przestrzennego, nie odgrywając przy tym istotnej roli prośrodowiskowej. Inny analizowany element reformy, polegający na ograniczeniu płatności dla największych gospodarstw (capping) nie spowoduje natomiast, poza nielicznymi, bardzo dużymi gospodarstwami, znacznego pogorszenia się sytuacji ekonomicznej tych podmiotów, ze względu na możliwość odliczenia kosztów pracy.Bibliografia
Cini M., 2007: Unia Europejska – organizacja i funkcjonowanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Czubak W., Sadowski A., 2011: Dostępność informacji oraz czynniki utrudniające ubieganie się o dopłaty bezpośrednie. „Wieś i Rolnictwo” 3: 138–155.
Dugiel W., 2009: Znaczenie płatności bezpośrednich dla Polski. W: Polityki gospodarcze Unii Europejskiej. Red. E. Kawecka-Wyrzykowska. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
Goraj L., 2005: Wpływ płatności bezpośrednich na dochody polskich gospodarstw rolnych. Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. Departament analiz i strategii (www.cie.gov.pl).
Goraj L., Mańko S., 2009: Rachunkowość i analiza ekonomiczna w indywidualnym gospodarstwie rolnym. Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Goraj L., Mańko S., 2011: Analiza sytuacji finansowej z wykorzystaniem pełnych kosztów działalności gospodarstw rolnych. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Goraj L., Mańko S., Sass R., Wyszkowska Z., 2004: Rachunkowość rolnicza. Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Grochowska R., 2011: Koncepcja „zazieleniania” Wspólnej Polityki Rolnej w strategii rozwoju rolnictwa unijnego. „Roczniki Naukowe SERiA” XIII, 1.
Kagan A., 2011: Oddziaływanie rolnictwa na środowisko naturalne. „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej” 3: 99–115.
Kociszewski K., 2011: Dyskusja nad najnowszym etapem reformy wspólnej polityki rolnej w świetle uwarunkowań ochrony środowiska. „Roczniki Naukowe SERiA” XIII, 4: 73–78.
Kowalski A., 2009: Zmiany w sektorze rolno-spożywczym po rozszerzeniu Unii Europejskiej. W: Polityki Gospodarcze Unii Europejskiej. Red. E. Kawecka-Wyrzykowska. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
Mroczek R., 2008: Wpływ przystąpienia Polski do Unii Europejskiej na konkurencyjność polskiego rolnictwa. „Roczniki Naukowe SERiA” X, 1: 281–286.
Poczta W., 2010: Wspólna polityka rolna UE po 2013 roku – uzasadnienie, funkcje, kierunki rozwoju w kontekście interesu polskiego rolnictwa. „Wieś i Rolnictwo” 3: 38–55.
Poczta W., Czubak W., Sadowski A., 2011: Ocena ekonomicznych skutków propozycji zawartych w projekcie rozporządzenia ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Niepublikowane materiały Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Propozycja rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 w związku ze stosowaniem płatności bezpośrednich dla rolników w odniesieniu do roku 2013, KOM (2011) 625/3, Bruksela.
Purgał P., 2011: Determinanty reformy wspólnej polityki rolnej w perspektywie 2020 roku. Projekty inwestycyjne w agrobiznesie a zasady wspólnej polityki rolnej po 2013 roku. Red. A. Czyżewski, W. Poczta. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Raport z wyników – Powszechny Spis Rolny 2010, 2011. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Rynek zbóż – stan i perspektywy, 2006–2011. „Raporty rynkowe” 30–41.
Sadowski A., 2010: Ocena możliwości opłaty pracy własnej w różnych typach gospodarstw rolnych w Polsce. „Wieś i Rolnictwo” 2: 142–157.
