Pozycja konkurencyjna polskiego sektora rolno-spożywczego na jednolitym rynku europejskim

Karolina Pawlak; Walenty Poczta

doi:10.53098/wir.2008.4.141/05

Autor

Karolina Pawlak Autorka jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Walenty Poczta Autor jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2008.4.141/05

Słowa kluczowe:

konkurencyjność, eksport, import, produkty rolno-spożywcze, jednolity rynek europejski

Abstrakt

Celem artykułu jest określenie pozycji konkurencyjnej produktów rolno-spożywczych wytwarzanych w Polsce na jednolitym rynku europejskim (JRE) w okresie poakcesyjnym, z wykorzystaniem celowo dobranego zestawu wskaźników konkurencyjności ex post. Wskazano najważniejsze determinanty konkurencyjności badanych grup produktów rolno-spożywczych oraz dokonano typologii analizowanych grup asortymentowych według poziomu przewag konkurencyjnych na JRE.

Bibliografia

Adamkiewicz H., 1999: Uwarunkowania konkurencyjności przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej. Wyższa Szkoła Morska w Gdyni, Gdynia.

Agriculture in the European Union – Statistical and economic information, właściwe roczniki. European Union, Directorate-General for Agriculture and Rural Development, Brussels-Luxembourg.

Błażejczyk-Majka L., Kala R., 2005: Metody analizy skupień do charakterystyki użytków rolnych wybranych państw Unii Europejskiej. „Roczniki Naukowe SERIA” VII, 5.

Bossak J., 2000: Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki polskiej – ujęcie instytucjonalne. W: Konkurencyjność gospodarki polskiej a rola państwa przed akcesją do Unii Europejskiej. Red. H. Podedworny, J. Grabowiecki, H. Wnorowski. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.

Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2005 roku, 2006. GUS, Warszawa.

Ciechomski W., 2002: Uwarunkowania rozwoju sektora owocowo-warzywnego w aspekcie integracji z Unią Europejską. „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej” 4–5.

Ciechomski W., Marzec-Wołczyńska T., Niewiadomski J., 2000: Rynek warzyw i owoców. W: Strategiczne opcje dla polskiego sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. Red. E. Majewski, G. Dalton. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Cieślik A., 2000: Nowa teoria handlu zagranicznego w świetle badań empirycznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Czyżewski A., Sapa A., 2003: Mechanizm wymiany rolno-żywnościowej Polski z krajami Unii Europejskiej. Wydawnictwo AE w Poznaniu, Poznań.

Dybowski G., 2000: Rynek mięsa drobiowego i jaj. W: Strategiczne opcje dla polskiego sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. Red. E. Majewski, G. Dalton. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Eurostat Data Navigation Tree, 2008, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/, 25.03.2008.

Frohberg K., 2000: Konkurencyjność polskiego rolnictwa. W: Strategiczne opcje dla polskiego sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. Red. E. Majewski, G. Dalton. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Global Competition. The New Reality, 1985. The Report of the President’s Commission on Industrial Competitiveness. Government Printing Office, Washington.

http://ec.europa.eu/agriculture/agrista/tradestats/2006/index_en.html, Agricultural trade statistics 2006, 13.10.2007.

http://www.nbp.pl, tabela średnich rocznych kursów walutowych NBP, 4.01.2008.

Hybel J., 2002: Konkurencyjność polskich producentów owoców i warzyw w handlu zagranicznym. „Roczniki Naukowe SERiA” IV, 4.

Jagiełło M., 2003: Wskaźniki międzynarodowej konkurencyjności gospodarki. „Studia i materiały” 80, IKCHZ, Warszawa.

Jastrzębska W., 1998: Konkurencyjność polskich produktów pochodzenia rolniczego na rynku Unii Europejskiej. W: Zagadnienia handlu zagranicznego. Red. K. Budzowski, S. Wydymus. Materiały VI ogólnopolskiej konferencji naukowej. Tom II. Akademia Ekonomiczna, Katedra Handlu Zagranicznego, Kraków.

Kaliszuk E., Błaszczuk M., Mroczek W., Przystupa J., Władyniak A., 2005: Analiza konsekwencji członkostwa dla wymiany handlowej. W: Polska w Unii Europejskiej – doświadczenia pierwszego roku członkostwa. UKIE, Warszawa.

Kamerschen D.R., McKenzie R.B., Nardinelli C., 1991: Ekonomia. Fundacja Gospodarcza NSZZ „Solidarność”, Gdańsk.

Kapusta F., 2005: Cukrownictwo polskie w Unii Europejskiej. W: Agrobiznes 2005. Zmiany w agrobiznesie po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Red. S. Urban. „Prace Naukowe AE im. Oskara Langego we Wrocławiu” 1070, 1.

Klepacki B., 2000: Rynek roślin oleistych. W: Strategiczne opcje dla polskiego sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. Red. E. Majewski, G. Dalton. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Kobuszyńska M., 2003: Konkurencyjność polskiego drobiarstwa na rynku rozszerzonej Unii Europejskiej. „Przemysł Spożywczy” 6.

Kowalska A., 2000: Przetwórstwo owocowo-warzywne w perspektywie integrującej się Europy. „Roczniki Naukowe SERiA” II, 3.

Kowalski A., 2003: Integracja – korzyści i zagrożenia dla polskiej gospodarki żywnościowej. „Biuletyn Informacyjny ARR” 4 (142).

Lubiński M., Michalski T., Misala J., 1995: Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki. Pojęcie i sposób mierzenia. Raporty – Studia nad konkurencyjnością. Instytut Rozwoju i Studiów Strategicznych, Warszawa.

Łapińska J., 2002: Wymiana wewnątrzgałęziowa w handlu zagranicznym Polski w zakresie towarów rolno-spożywczych. W: Obszary wiejskie w Polsce a integracja z Unią Europejską. Red. Cz. Sobków, M. Zarębski. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Małkowski J., Zawadzka D., 2000: Rynek mięsa wieprzowego. W: Strategiczne opcje dla polskiego sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. Red. E. Majewski, G. Dalton. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Mardia K.V., Kent J.T., Bibby J. M., 1979: Multivariate analysis. Academic Press, London.

Marek T., 1989: Analiza skupień w badaniach empirycznych. Metody SAHN. PWN, Warszawa.

Nosecka B., 2004: Przetwórstwo owocowo-warzywne w aspekcie integracji z UE. „Przemysł Spożywczy” 4.

Nosecka B., Smoleński Z., Urban R., 1999: Główne problemy rozwoju wybranych branż rynku i przetwórstwa rolno-spożywczego. „Przemysł Spożywczy” 10.

Ocena zmian konkurencyjności polskich producentów żywności po wejściu do UE, 2006: Red. I. Szczepaniak, Program Wieloletni 2005–2009 – Raport 37. IERiGŻ-PIB, Warszawa.

Olszewski L., Kundera J., Szmyt W., 1993: Kierunki i formy specjalizacji w handlu Polski ze Wspólnotami Europejskimi. Biała księga polska – Unia Europejska. „Opracowania i Analizy”, Seria „Gospodarka” 22, Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej, Warszawa.

Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004–2006. MRiRW, Warszawa.

Polski handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi w 2006 roku, 2007. FAMMU/FAPA, Warszawa.

Polski przemysł żywnościowy. Raport 2003, 2003. IERiGŻ na zlecenie Polskiej Federacji Producentów żywności, Warszawa.

Rolnictwo w 2006 roku, 2007. GUS, Warszawa.

Rowiński J., 2003: Konkurencyjność polskiej gospodarki żywnościowej po uzyskaniu członkostwa w Unii Europejskiej. IERiGŻ, Warszawa.

Rowiński J., 2005: Wpływ członkostwa Polski w UE na ceny, produkcję, eksport i dochody w sektorze rolno-żywnościowym. W: Polityka gospodarcza Polski w integrującej się Europie 2004–2005. Red. J. Kotyński. IKCHZ, Warszawa.

Rynek cukru – stan i perspektywy, 2007. Nr 31, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

Rynek drobiu i jaj – stan i perspektywy, 2007. Nr 32, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

Rynek mięsa – stan i perspektywy, 2007. Nr 32, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

Rynek mleka – stan i perspektywy, 2007. Nr 32, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

Rynek owoców i warzyw – stan i perspektywy, 2007. Nr 30, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

Rynek rzepaku – stan i perspektywy, 2007. Nr 31, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

Rynek zbóż – stan i perspektywy, 2007. Nr 32, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.

Scott B.R., 1985: U.S. Competitiveness: Concepts, Performance and Implications. In: U.S. Competitiveness in the World Economy. Eds. B.R. Scott, G.C. Lodge. Harvard Business School Press, Boston, Massachusetts.

Seremak-Bulge J., 2004: Polskie mleczarstwo po akcesji do UE. „Wspólnoty Europejskie” 7 (152). Seremak-Bulge J., 2005: Sytuacja polskiego mleczarstwa pół roku po akcesji Polski do UE. „Wspólnoty Europejskie” 1 (158).

Skawińska E., 2002: Reakcje na zmiany a konkurencyjność przedsiębiorstw. W: Konkurencyjność przedsiębiorstw – nowe podejście. Red. E. Skawińska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Poznań.

Sokołowski A., 2002: Metody stosowane w data mining. StatSoft Polska.

Stan polskiej gospodarki żywnościowej po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Raport 3, 2006. Program Wieloletni 2005–2009 – Raport nr 45, IERiGŻ-PIB, Warszawa.

Stańko S., Bojańczyk E., 2000: Rynek zbożowy. W: Strategiczne opcje dla polskiego sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. Red. E. Majewski, G. Dalton. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

STATISTICA PL 2008, http://www.statsoft.pl.

Stępień S., 2005: Koszty produkcji i ceny żywca wieprzowego jako instrument przewagi konkurencyjnej. W: Agrobiznes 2005. Zmiany w agrobiznesie po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Red. S. Urban. „Prace Naukowe AE im. Oskara Langego we Wrocławiu” 1070, 2.

Szajner P., 2005a: Handel zagraniczny produktami mleczarskimi. „Przemysł Spożywczy” 3.

Szajner P., 2005b: Handel zagraniczny produktami mleczarskimi w 2005 r. „Przemysł Spożywczy” 10.

Szymanowski W., Karasiewicz G., 1998: Handel krajowy produktami rolno-spożywczymi. W: Identyfikacja priorytetów w modernizacji sektora rolno-spożywczego w Polsce. Projekt PL 9312/05-09/553. FAPA, Warszawa.

Urban R., 1999: Czynniki wzrostu konkurencyjności polskiego przemysłu spożywczego. „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej” 2–3.

Urban R., 2003a: Analiza przewag komparatywnych na poziomie przemysłu rolno-spożywczego. IERiGŻ, Warszawa.

Urban R., 2003b: Przemysł mięsny w obliczu integracji z Unią Europejską. „Przemysł Spożywczy” 6.

Urban R., 2004: Przetwórstwo mięsa i mleka w obliczu integracji z Unią Europejską. „Przemysł Spożywczy” 3.

Urban R., Wigier M., 2000: Rynek mięsa wołowego. W: Strategiczne opcje dla polskiego sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. Red. E. Majewski, G. Dalton. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Użytkowanie gruntów i ich jakość 2002, 2003. GUS, Warszawa.

Woo W.T., 1989: Comment. In: Trade Policies for International Competitiveness. Ed. R.C. Feenstra. The University of Chicago Press, Chicago.

Woszczyna J., Wyszyński Z., 2000: Rynek cukru. W: Strategiczne opcje dla polskiego sektora agrobiznesu w świetle analiz ekonomicznych. Red. E. Majewski, G. Dalton. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Woś A., 2001: Konkurencyjność wewnętrzna rolnictwa. IERiGŻ, Warszawa.

Woś A., 2003: Konkurencyjność polskiego sektora żywnościowego. Synteza. IERiGŻ, Warszawa.

Wziątek-Kubiak A., 2003: Konkurencyjność polskiego przemysłu. Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa.

Zielińska-Głębocka A., 1991: Teorie międzynarodowej specjalizacji wewnątrzgałęziowej i handlu towarami przemysłowymi między krajami uprzemysłowionymi. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Zielińska-Głębocka A., 2000: Podstawowe koncepcje i determinanty konkurencyjności. W: Konkurencyjność przemysłowa Polski w procesie integracji z Unią Europejską. Teoria, praktyka, polityka. Red. A. Zielińska-Głębocka. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Zięba S., 2003: Konkurencyjność polskiego przemysłu mięsnego. „Przemysł Spożywczy” 6.

Zinnes C., Eilat Y., Sachs J., 2001: Benchmarking competitiveness in transition economies. „Economics in Transition” 9 (2). DOI: https://doi.org/10.1111/1468-0351.00078