Czy istnieje teoria rozwoju obszarów wiejskich i czy takiej teorii potrzebujemy?
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir012018/01Słowa kluczowe:
obszary wiejskie, teoria rozwoju, socjologia wsi, ekonomia wsi, badania interdyscyplinarneAbstrakt
Streszczenie: Autor stawia w artykule pytania o kierunki i stan zaawansowania naukowego badań nad rozwojem obszarów wiejskich oraz dokonuje przeglądu najważniejszych osiągnięć naukowych w zakresie dyscyplin zajmujących się tymi obszarami. W artykule uzasadniana jest teza o specyficznym charakterze obszarów wiejskich jako wyodrębnionego przedmiotu badań. Autor formułuje też wniosek o potrzebie kreowania interdyscyplinarnej teorii rozwoju obszarów wiejskich i przedstawia dorobek nauk społecznych, a zwłaszcza socjologii, ekonomii i geografii społeczno-ekonomicznej, które mogą stanowić podstawy takiej teorii.Bibliografia
Acemoglu D., Robinson J.A. (2014). Dlaczego narody przegrywają. Tłum. J. Łoziński. Poznań: Zysk i S-ka.
Bański J. (2011). Wieś w badaniach geograficznych – ewolucja badań i przegląd koncepcji obszaru wiejskiego. W: M. Halamska (red.). Wieś jako przedmiot badań naukowych na początku XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bański J. (2017). Rozwój obszarów wiejskich. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Bański J. (red.) (2016). Atlas obszarów wiejskich w Polsce. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN.
Bujak F. (1901). Maszkienice, wieś powiatu brzeskiego. Stosunki gospodarcze i społeczne. Kraków: Akademia Umiejętności.
Bujak F. (1903). Żmiąca. Wieś powiatu limanowskiego. Kraków: Gebethner i Spółka.
Bujak F. (1914). Maszkienice, wieś powiatu brzeskiego. Rozwój od 1900 do 1911. Kraków: Akademia Umiejętności.
Bukraba-Rylska I. (2004). Sto lat monografii wsi w Polsce: studium jubileuszowe. Wieś i Rolnictwo, 4, 160–174.
Bukraba-Rylska I. (2008). Socjologia wsi polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cloke P. (2006). Conceptualizing rurality. W: P. Cloke, T. Marsden, P. Mooney (red.). Handbook of Rural Studies (s. 18–28). London: Sage Publications.
Fiedor B., Kociszewski K. (red.) (2010). Ekonomia rozwoju. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Gałęski B. (1966). Socjologia wsi. Pojęcia podstawowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Gorlach K. (2004). Socjologia obszarów wiejskich. Problemy i perspektywy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Halamska M. (2013). Wiejska Polska na początku XXI wieku. Rozważania o gospodarce i społeczeństwie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Halamska M. (red.) (2011). Wieś jako przedmiot badań naukowych na początku XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Hayek F. von (1945). The use of knowledge in society. American Economic Review, 35 (4), 519–530.
Heller M. (2011). Podglądanie wszechświata. Kraków: Znak.
Heller M. (2016). Nauka jako kontemplacja. Nauka, 1, 7–9.
Kamińska W., Heffner K. (red.) (2011a). Obszary wiejskie. Wielofunkcyjność, migracje, nowe wizje rozwoju. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Komitet Przestrzennego Rozwoju Kraju (Studia, t. 133).
Kamińska W., Heffner K. (red.) (2011b). Dychotomiczny rozwój obszarów wiejskich? Czynniki progresji, czynniki peryferyzacji. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (Studia, t. 137).
Klekotko M., Gorlach K. (2011). Miejsce, lokalność, globalizacja. Przyczynek do problematyki socjologii wsi (i nie tylko) w społeczeństwie ponowoczesnym. W: H. Podedworna, A. Pilichowski (red.). Obszary wiejskie w Polsce. Różnorodność i procesy różnicowania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Polskie Towarzystwo Socjologiczne.
Kłodziński M. (1996). Wielofunkcyjny rozwój terenów wiejskich w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Kuhn T. (2003). Droga po Strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970–1993 i wywiad-rzeka z autorem słynnej „Struktury rewolucji naukowych”. Tłum. S. Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Lewicka M. (2012). Psychologia miejsca. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Łuczewski M. (2012). Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej. Toruń: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej i Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Marsden T. (2006). Pathways in the sociology of rural knowledge. W: P. Cloke, T. Marsden, P. Mooney (red.). Handbook of Rural Studies (s. 3–17). London: Sage Publications.
Mokrzycki E. (2007). Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Podedworna H., Pilichowski A. (red.) (2011). Obszary wiejskie w Polsce. Różnorodność i procesy różnicowania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Polskie Towarzystwo Socjologiczne.
Rosner A., Stanny M. (2016). Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap II. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich. Warszawa: Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Stiglitz J.E., Sen A., Fitoussi J.-P. (2013). Błąd pomiaru. Dlaczego PKB nie wystarcza. Raport Komisji d.s. Pomiaru Wydajności Ekonomicznej i Postępu Społecznego. Tłum. A. Kliber, P. Kliber. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
Szczepański J. (1993). Humanistyczna wizja wsi. Przegląd Humanistyczny, 3 (318), 1–10.
Sztompka P. (1985). Teoria socjologiczna końca XX wieku. Wstęp do wydania polskiego. W: J.H. Turner. Struktura teorii socjologicznej (s. 9–53). Tłum. G. Woroniecka i in. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Turner J.H. (1985). Struktura teorii socjologicznej. Tłum. G. Woroniecka i in. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Turowski J. (1995). Socjologia wsi i rolnictwa. Wyd. 2 poszerzone. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
UNDP (2000). Raport o rozwoju społecznym Polska 2000. Rozwój obszarów wiejskich. K. Gorlach (red. nauk.). Warszawa.
Wilkin J. (2016). Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Wierzbicki Z.T. (1963). Żmiąca w pół wieku później. Wrocław: Ossolineum.
