Zasoby własne wsi a zewnętrzne programy rozwoju. Na przykładzie zależności kapitał społeczny – PP Leader+

Maria Halamska

doi:10.53098/wir.2009.3.144/01

Autor

Maria Halamska Autorka jest pracownikiem naukowym Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2009.3.144/01

Słowa kluczowe:

kapitał społeczny, program Leader, lokalni liderzy, województwo łódzkie

Abstrakt

Na wieś po 2004 roku płyną znaczne środki finansowe w postaci skierowanych do wsi programów publicznych. Płyną one przede wszystkim do rolnictwa i rolników, lecz część z nich (od 2007 znaczna) skierowana jest na rozwój wsi, który ma się dokonywać według nowego, innego niż modernizacja, paradygmatu. W nim niezmiernie ważną rolę odgrywają także inne niż finansowe środki: kapitały ludzkie, kulturowe, społeczne. Te, jak wskazują liczne opracowania, są na wsi deficytowe. Autorka zastanawia się, czy w sytuacji, gdy na wieś płyną znaczące środki ekonomiczne, dające szanse na jej daleko idące zmiany, czy zasoby społeczne wsi, jej społeczny kapitał pomogą w ich optymalnym wykorzystaniu, zwielokrotnią siłę ich oddziaływania czy wręcz przeciwnie – część tych środków nie zostanie wykorzystana? Empiryczną bazą rozważań są relacje między kapitałem społecznym a II schematem PP Leader+ a terenem obserwacji jest „wiejskie” województwo łódzkie.

Bibliografia

Adamski T., Gorlach K., 2007: Koncepcja rozwoju neoendogennego, czyli renesans znaczenia wiedzy lokalnej. W: Socjologia jako służba społeczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków: 137–150.

Bartkowski J., 2005: Procesy innowacji na obszarach wiejskich – mechanizmy zmiany. W: W obliczu zmiany: wybrane strategie działania mieszkańców polskiej wsi. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków: 169–182.

Czapiński J., 2007: Kapitał społeczny. W: Diagnoza społeczna 2007. Red. J. Czapiński, T. Panek. Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa: 257–267.

Diagnoza społeczna 2005, 2005. Red. J. Czapiński, T. Panek. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa.

Diagnoza społeczna 2007, 2007. Red. J. Czapiński, T. Panek. Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.

Durka W., Klepajczuk B., Kołodziejczak S., Terelak A., 2008: Partycypacja społeczna w rozwoju jako czynnik konkurencyjności regionów. Liderzy lokalni wobec wyzwań rozwojowych wsi. W: Kapitały ludzkie i społeczne a konkurencyjność regionów. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice: 264–283.

Fedyszak-Radziejowska B., 2006: Kapitał społeczny wsi – w poszukiwaniu utraconego zaufania. W: Kapitał ludzki i zasoby społeczne wsi. IRWiR PAN, Warszawa: 71-120.

Frykowski M., 2006: Klasyczne typy kapitału społecznego wśród mieszkańców terenów wiejskich województwa łódzkiego. Referat na konferencji „Kapitał społeczny i partycypacja obywatelska a rozwój gospodarczy. Teoria i badania.” 4–6 września, Łódź.

Frykowski M., Starosta P., 2005: Kapitał społeczny na terenie województwa łódzkiego. W: W obliczu zmiany. Wybrane strategie działania mieszkańców polskiej wsi. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków: 79–106.

Halamska M., 2008: Kapitał społeczny wsi. Próba rekonstrukcji. „Przegląd Socjologiczny” LVII: 81–105.

Halamska M., Śpiewak R., 2008: Rozwój wiejski – nowa utopia czy konieczność? W: Polska wieś i rolnictwo w Unii Europejskiej. IRWiR PAN, Warszawa: 393–416.

Jażdżewska I., Frykowski M., 2006: Rozwój gospodarczy gmin a aktywność obywatelska mieszkańców wsi i małych miast województwa łódzkiego. Referat na konferencji „Kapitał społeczny i partycypacja obywatelska a rozwój gospodarczy. Teoria i badania”. 4–6 września, Łodź.

Kaźmierczak T., 2007: Kapitał społeczny a rozwój społeczno-ekonomiczny. W: Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna. Red. T. Kaźmierczak, M. Rymsza. ISP, Warszawa: 41–64.

Kiersztyn A., 2004: Lokalny kapitał społeczny a sukces programów reintegracji – wyniki badań. W: Utopie inkluzji. Sukcesy i porażki programów reintegracji społecznej. IPiSS, Warszawa.

Klekotko M., 2008: Równowaga w działaniu: przemiany społeczności Radzionkowa w świetle koncepcji rozwoju zrównoważonego. W: Kapitały ludzkie i społeczne a konkurencyjność regionów. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice: 316-326.

Leader. Budowanie potencjału obywatelskiego, 2008. FAPA, Warszawa.

Maurel M-C., 2008: L’action publique „par le bas”: l’approche Leader en Europe Centrale. „Revue d’Etudes Comparatives est-Oeust” 39, 4: 34–61. DOI: https://doi.org/10.4074/S0338059908004038

Mularska M., 2006: Aprobata wybranych norm społecznych na obszarach wiejskich województwa łódzkiego. Referat na konferencji „Kapitał społeczny i partycypacja obywatelska a rozwój gospodarczy. Teoria i badania”. 4–6 września, Łódź.

Ray C., 2006: Neo-endegoneus rural development in the EU. W: Handbook of Rural Studies. Eds. T. Marsden, T. Cloke. SAGE, London. DOI: https://doi.org/10.4135/9781848608016.n19

Rymsza A., 2007: Klasyczne koncepcje kapitału społecznego. W: Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna. Red. T. Kaźmierczak, M. Rymsza. ISP, Warszawa: 23–40.

Starosta P., Frykowski M., 2008: Typy kapitału społecznego i wzory partycypacji obywatelskiej w wiejskich gminach centralnej Polski. W: Kapitały ludzkie i społeczne a konkurencyjność regionów. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice: 231–263.

Trutkowski C., Mandes S., 2005: Kapitał społeczny w małych miastach. Scholar, Warszawa.

Zagała Z., 2006: Kapitał społeczny w teorii i praktyce. Więcej pytań niż odpowiedzi. Referat na konferencji „Kapitał społeczny i partycypacja obywatelska a rozwój gospodarczy. Teoria i badania”. 4–6 września, Łódź.

Zarycki T., 1997: Nowa przestrzeń społeczno-polityczna Polski. Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.

Żukowski T., Theiss M., 2008: Stowarzyszenio-obywatelski kapitał społeczny. CBOS, BS/132.