Duże gospodarstwa rolne w krajach UE o różnym poziomie rozwoju gospodarczego w latach 2005–2016
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir.2019.1.182/01Słowa kluczowe:
gospodarstwa rolne, użytki rolne, produkcja rolnicza, produktywność ziemi i pracyAbstrakt
Większe tempo wzrostu kosztów pracy w działach pozarolniczych i cen środków produkcji dla rolnictwa od cen zbytu produktów rolnych w krajach z gospodarką rynkową powoduje spadek jednostkowej opłacalności produkcji rolniczej. Rolnicy chcący uzyskiwać satysfakcjonujący dochód muszą zwiększać skalę produkcji, głównie przez wzrost powierzchni gospodarstw. Badaniami celowo objęto wybrane dwie grupy krajów różniących się poziomem rozwoju gospodarczego określonym wartością produktu krajowego brutto (PKB) w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Uzasadnieniem takiego wyboru była występująca zależność siły ekonomicznej gospodarstw rolnych od poziomu gospodarki narodowej badanych krajów. Do pierwszej grupy krajów o dużym poziomie tego wskaźnika (PKB) zaliczono: Danię, Szwecję, Irlandię, Holandię, Austrię, Niemcy, Belgię, Wielką Brytanię i Francję, natomiast do drugiej Słowenię, Czechy, Słowację, Litwę, Łotwę, Polskę, Węgry, Rumunię i Bułgarię. Analizą objęto zmiany średniej powierzchni gospodarstw, udział gospodarstw o powierzchni: 30 ha użytków rolnych i większych w liczbie gospodarstw ogółem w użytkowaniu ziemi, zatrudnieniu i standardowej produkcji w badanych latach 2005 i 2016. W krajach grup 1 i 2 w analizowanych okresie zwiększyły się: średnia powierzchnia gospodarstw i udział gospodarstw obszarowo większych w użytkowaniu ziemi i w produkcji. W większości uwzględnionych krajów udział gospodarstw o powierzchni 100 ha i większych w produkcji przekraczał 50%.
Bibliografia
Brinkmann T. (1922). Die Ökonomik des landwirtschaftlichen Betriebes. W: T. Brinkmann, J.B. Esslen, K. Grüberg, H. Hausrath, H. Mauer, P. Moldenhauer, E. Wegener, W. Wittich, W. Wygodzinsky (red.). Grundriss der Sozialökonomik (s. 27–124). Tübingen: Verlag J.C.B. Mohr.
Czyżewski B. (2017). Kierat rynkowy w europejskim rolnictwie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Eurostat; http://ec.europa.eu/eurostat/data/database (dostęp: 24.04.2018).
Józwiak W., Mirkowska Z., Ziętara W. (2018). Gospodarstwa obszarowo większe w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej w latach 2005 i 2016. Maszynopis w Zakładzie Ekonomiki Gospodarstw Rolnych IERiGŻ–PIB. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
Statistisches Jahrbuch über Ernährung, Landwirtschaft und Forsten 2015 (2016). Münster: Landwirtschafts Verlag.
Sikorska A. (2013). Przemiany w strukturze agrarnej indywidualnych gospodarstw rolnych. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
Steffen G. (2001). Wielkość i organizacja rodzinnych gospodarstw rolniczych w Niemczech. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
Tomczak F. (2004). Od rolnictwa do agrobiznesu: Transformacja gospodarki rolniczo-żywnościowej Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Handlowej.
Ziętara W. (2017). Pozycja konkurencyjna polskich gospodarstw z uwzględnieniem typów rolniczych. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 19 (3), 319–324.
Ziętara W., Adamski M. (2018). Konkurencyjność polskich gospodarstw mlecznych. Zagadnienia Ekonomiki Rolnictwa, 1, 56–79.
