Nowe koncepcje i instrumenty polityki regionalnej w unii europejskiej a rozwój obszarów wiejskich w Polsce
Słowa kluczowe:
europejska polityka spójności, zintegrowane inwestycje terytorialne, rozwój lokalny kierowany przez społeczność, partnerstwo wiejsko-miejskie, region funkcjonalnyAbstrakt
Niedostateczny postęp w rozwiązywaniu problemów rozwojowych obszarów wiejskich skłania do poszukiwania instrumentów i nowego podejścia do prowadzenia polityki rozwoju w Polsce. W artykule analizie poddano nowe instrumenty polityki regionalnej Unii Europejskiej, oferujące możliwość szerszej współpracy na linii wieś–miasto w ramach koncepcji regionu funkcjonalnego i partnerstwa wiejsko-miejskiego. Rozważania prowadzone są na tle koncepcji zintegrowanego podejścia terytorialnego w polityce regionalnej, a także procesu kreowania i zarządzania polityką regionalną w Polsce po wejściu do UE oraz roli instytucji i koncepcji dobrego rządzenia w tym procesie.Bibliografia
Acemoglu D., Johnson S., Robinson J., 2004: Institutions as the Fundamental Cause of Long-run Growth, Working Paper 10481, National Bureau of Economic Research, Cambridge; http://www.nber.org/papers/w10481.pdf
Agenda Terytorialna Unii Europejskiej 2020, https://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/Polityka_przestrzenna/KPZK/Aktualnosci/Documents/Agenda_Terytorialna_UE_2020_041013.pdf
Ahrens J., Mengeringhaus Ph., 2006: Governance and Economic Transition: Market-Enhancing Governance, Chinese-Style, The European Journal of Comparative Economics Vol. 3, No.1, p. 75–102 (http://eaces.liuc.it/18242979200601/182429792006030105.pdf).
Bański J., 2013: O przyszłości polskiej wsi. [w:] Polska wieś w perspektywie długookresowej – ujęcie regionalne, J. Bański (red.). Studia Obszarów Wiejskich, tom XXXI, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 9–24
Barca F., 2009: An Agenda for a Reformed Cohesion Policy. A placed-based approach for meeting European Union challenges and expectations. Independent Report prepared at the request of Danuta Hübner, Commissioner for Regional Policy, Brussels.
Budzich-Szukała U., Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (Community Led Local Development) – co może znaczyć dla polskiej wsi? FAOW i Europejska Sieć Obszarów Zależnych od Rybactwa. FARNET, (http://www.faow.org.pl/images/dokumenty/CLLD/tekst%20o%20CLLD%20dla%20KSS%20U%20Budzich.pdf).
Bukowski M., Halesiak A., Petru R., 2014: Polska ma swoje pięć minut, Rzeczpospolita nr 206 (9933), s. B10.
Complementarity or Conflict? The In(Coherence) of Cohesion Policy, 2010. (http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/Ewaluacja_i_analizy/Raporty_o_rozwoju/EoRPA/Documents/EoRPA_Paper10_6.pdf).
Domański B., 2004: Krytyka pojęcia rozwoju a studia regionalne. Studia Regionalne i Lokalne nr 2 (16)/2004, Warszawa.
Farole T., Rodriguez-Pose A., Storper M., 2009: Cohesion Policy in the European Union: Growth, Geography, Institutions. Report Working Paper, London School of Economics, London (http://ec.europa.eu/regional_policy/archive/policy/future/pdf/6_pose_final-formatted.pdf).
Ferry M., 2008: Kierunki rozwoju polityki regionalnej w Polsce, Raport 08/2, European Policies Research Centre, (http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/Ewaluacja_i_analizy/Raporty_o_rozwoju/EoRPA/Documents/EoRPA_08_2.pdf).
Gorzelak G., 2007: Rozwój–region–polityka. [w:] Rozwój, region, przestrzeń, G. Gorzelak i A. Tucholska (red.). MRR, Warszawa, s. 179–214.
Grosse G.T., 2002: Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego. Studia Regionalne i Lokalne nr 1 (8)/2002, s. 25–48, Warszawa; (http://studreg.uw.edu.pl/pdf/2002_1_grosse.pdf).
Grzeszczak J., 1999: Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej. Prace Geograficzne nr 173, Wydawnictwo Continuo, Wrocław.
GUS, 2014: http://stat.gov.pl/wskazniki-makroekonomiczne/.
Hospers G., Benneworth P., 2005: What type of regional policy for Europe? Theoretical reflections and policy lessons from Sardinia, Intereconomics, (pobrano 12.09.2014 http://www.academia.edu/1759767/What_Type_of_Regional_Policy_for_Europe)
Hausner J., Marody M., 2000: Jakość rządzenia: Polska bliżej Unii Europejskiej, EU-monitoring IV. MSAP AE Kraków i Fundacja Friedrich-Ebert Stiftung, Kraków.
Hausner J. i in., 2012: Kurs na innowacje. Jak wyprowadzić Polskę z rozwojowego dryfu?, Fundacja GAP, Kraków, (http://www.fundacjagap.nazwa.pl/StronaWWW/FGAP/dokumenty/raporty/kurs_na_innowacje.pdf).
Izdebski H., 2012: Doktryny polityczno-prawne. Fundamenty współczesnych państw. LexisNexis, wydanie 2, Warszawa.
Kłodziński M., 2006: Aktywizacja społeczno-gospodarcza gmin wiejskich i małych miast. IRWiR PAN, Warszawa.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do 2030 roku, (KPZK 2030) 2011, (http://strateg.stat.gov.pl/strategie_pliki/Koncepcja_Przestrzennego_Zagospodarowania_Kraju_2030.pdf).
Kozak M., 2012: Współczesne problemy rozwojowe – reakcja instytucjonalna – niespełnione nadzieje? [w:] Instytucje: funkcje i dysfunkcje, M. Jarosz (red.). Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 178–209.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010–2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie. Synteza 2010, (http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/Polityka_regionalna/KSRR_2010_2020/Informacje_podstawowe/Documents/Streszczenie_KSRR_KHP.pdf).
Miszczak A., 2010: Peryferyjność regionów. [w:] Europejskie wyzwania dla Polski i jej regionów, A. Tucholska (red.). MRR, Warszawa, s. 236–250.
North C.D., 1994: Economic Performance Through Time. The American Economic Review Vol. 84, No. 3, p. 359–368.
North C.D., 2005: Understanding the Process of Economic Change. Princeton of University Press, Princeton.
Nurzyńska I., 2011: Fundusze Unii Europejskiej a system finansowania inwestycji ze środków publicznych w Polsce. IRWiR PAN, Warszawa.
Nurzyńska I., 2013: Europejska polityka spójności po 2014 roku a rozwój obszarów wiejskich w Polsce. Założenia, możliwe rozwiązania, potencjalne skutki. Wieś i Rolnictwo nr 4 (161) 2013, IRWiR PAN, Warszawa, s. 98–115.
Olson M., Jr, 1996: Distinguished Lecture on Economics in Government: Big Bills Left on the Sidewalk: Why Some Nations are Rich, and Other Poor. The Journal of Economic Perspective Vol. 10, No. 2. (Spring 1996), p. 3–24, (http://www.jstor.org).
Rosner A. (red.), 2002: Wiejskie obszary kumulacji barier rozwojowych. IRWiR PAN, Warszawa.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006.
Rural-Urban Partnership: An integrated Approach to Economic Development, 2013, OECD (http://www.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regional-development/rural-urban-partnerships_9789264204812-en).
Sagan I., 2007: Teorie rozwoju gospodarczego i ich praktyczne zastosowanie. [w:] Rozwój, region, przestrzeń, G. Gorzelak i A. Tucholska (red.). MRR, Warszawa, s. 91–108.
Staniszkis J., 2000: Postkomunistyczne państwo: w poszukiwaniu tożsamości. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, (http://www.isp.org.pl/files/11792277420893385001206631125.pdf).
Stanny M., 2013: Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. IRWiR PAN,Warszawa.
Stiglitz J., 2004: Ekonomia sektora publicznego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Szlachta J., Zaleski J., 2010: Kierunki polityki regionalnej w Polsce do 2020 roku, Gospodarka Narodowa nr 10/2010, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa, s. 37–56.
Szul R., 2007: Teorie i koncepcje w polityce regionalnej. [w:] Rozwój, region, przestrzeń, G. Gorzelak i A. Tucholska (red.). MRR, Warszawa, s. 109–124.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, tekst dostępny na stronie: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:C:2007:306:FULL&from=PL
Wilkin J., 2013: Kategoria jakości rządzenia w naukach społecznych – zagadnienia metodologiczne. [w:] Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać? J. Wilkin (red.). Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Wilkin J. (red.), 2010: Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. IRWiR PAN, Warszawa.
Zasady realizacji RLKS, 2014: MRR, Warszawa (http://www.mir.gov.pl/fundusze/Fundusze_Europejskie_2014_2020/Documents/ZASADY_REALIZACJI_RLKS_02_04_2014.pdf).
Zintegrowane inwestycje terytorialne, 2014: EC Commision, (http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/informat/2014/iti_pl.pdf).
