Some Reflections on the Concepts and Activities for Rural Development
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir.2023.3.200/07Keywords:
Poland, rural areas, rural renewal, smart villages, rural resilienceAbstract
This paper contains some reflections related to the quarter-century of implementation of rural renewal programs in Poland. It is an attempt to summarise the effects of rural renewal activities in the context of compliance of the idea of rural renewal with practical activities. According to the author, in the modern world, full of various unexpected crises, rural renewal activities, consisting mainly in raising the standard of living, are not sufficient for the development of rural areas. In her opinion, the ideas of smart villages and, above all, rural resilience should be implemented to a wide extent in development activities. Resilience and the ability not only to survive, but also to get through crises well and creatively, seem to be essential in global conditions.
References
Berkes F., Ross H. (2013). Community resilience: Toward an integrated approach. Society and Natural Resources, 26 (1), 5–20. DOI: https://doi.org/10.1080/08941920.2012.736605
Błąd M. (2022). Rural resilience jako nowa koncepcja rozwoju wsi. Wieś i Rolnictwo, 1 (194), 7–39. DOI: https://doi.org/10.53098/wir012022/01
Cinner J.E., Barnes M. (2019). Social dimension of resilience in social-ecological systems. One Earth, 1 (1), 51–56. DOI: https://doi.org/10.1016/j.oneear.2019.08.003
Czapiewska G. (2018). Wioski tematyczne w procesie odnowy wsi pomorskich. Studia Obszarów Wiejskich, 49, 155–171. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.49.10
Dymek D. (2019). Znaczenie odnowy wsi w procesie przemian funkcjonalnych przestrzeni wiejskiej. Studia Obszarów Wiejskich, 53, 95–108. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.53.7
EC [European Commission] (2016). The Cork Declaration 2.0. A Better Life in Rural Areas. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Enright P. (2016). Exploring the Resilience of the Oileán Chléire (Cape Clear) Community. Cork: Cork University Business School.
Europejski Trybunał Obrachunkowy (2018). Sprawozdanie specjalne nr 12. „Sieci szerokopasmowe w państwach członkowskich UE – pomimo poczynionych postępów nie wszystkie cele strategii «Europa 2020» zostaną osiągnięte”. Dz.U.UE.C.2018.195.23.
Folke C. (2006). Resilience: The emergence of a perspective for social-ecological systems analyses. Global Environmental Change, 16 (3), 253–267. DOI: https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2006.04.002
Folke C., Carpenter S.R., Walker B., Scheffer M., Chapin T., Rockström J. (2010). Resilience thinking: Integrating resilience, adaptability and transformability. Ecology and Society, 15 (4), 20. DOI: https://doi.org/10.5751/ES-03610-150420
Garmezy N. (1973). Competence and adaptation in adult schizophrenic patients and children at risk. W: S.R. Dean (red.). Schizophrenia: The First Ten Dean Award Lectures (s. 163–204). New York: MSS Information Corporation.
Hałasiewicz A. (2020). Koncepcje ożywienia i wzmocnienia rozwoju wsi. W: J. Wilkin, A. Hałasiewicz (red.). Polska wieś 2020. Raport o stanie wsi (s. 179–196). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Heijman W., Hagelaar G., Heide M. von der (2007). Rural resilience as a new development concept. 100th Seminar of European Association of Agricultural Economists – EAAE, June 21–23, 2007, Novi Sad, Serbia and Montenegro.
Holling C.S. (1973). Resilience and stability of ecological systems. Annual Review of Ecology and Systematics, 4, 1–23. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.es.04.110173.000245
Hunek T. (2002). Projekcja modelu rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce. W: T. Hunek (red.). Rolnicza Polska wobec wyzwań współczesności (s. 9–56). Warszawa: Wieś Jutra.
Idziak W. (2008). Wymyślić wieś od nowa. Wioski tematyczne. Koszalin: Alta Press.
Idziak W. (2004). O odnowie wsi. Poradnik. Warszawa: Fundacja Wspomagania Wsi.
Idziak W., Wilczyński R. (2013). Odnowa wsi. Przestrzeń, ludzie, działania. Warszawa: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA.
Kaleta A. (2011). „Telechata” jako instrument zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 36 (2), sectio 1, 85–92.
Kaleta A. (1990). Nowoczesne techniki telekomunikacyjne w procesach odnowy wsi. Wieś i Rolnictwo, 4, 133–140.
Kaleta A., Wieczorkowski K. (1993). Telechata jako instrument kulturowej odnowy wsi. Kultura i Edukacja, 1, 43–52.
Kalinowski S., Komorowski Ł., Rosa A. (2021). Koncepcja smart villages. Przykłady z Polski. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Grupa Cogito Spółka z o.o. DOI: https://doi.org/10.53098/9788389900623
Kancelaria Prezydenta RP (2012). Odnowa wsi szansą rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Forum Debaty Publicznej „Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju” w związku z 15-leciem odnowy wsi w Polsce. 19 kwietnia 2012 r. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. https://funduszesoleckie.pl/wwwdane/files/odnowa_wsi_szansa_rozwoju_obszarow_wiejskich_w_polsce_itrq.pdf (dostęp: 20.09.2023).
Kłodziński M., Błąd M., Wilczyński R. (red.) (2007). Odnowa wsi w integrującej się Europie. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Kotlarska-Michalska A. (2016). Wprowadzenie. Zaradność – wielość znaczeń i kontekstów społecznych. W: A. Kotlarska-Michalska, P. Nosal (red.). Zaradność społeczna. Współczesne przejawy i ograniczenia (s. 9–17). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Marschke M.J., Berkes F. (2006). Exploring strategies that build livelihood resilience: A case from Cambodia. Ecology and Society, 11 (1), 42. DOI: https://doi.org/10.5751/ES-01730-110142
MRiRW [Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi] (2021). Projekt Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023–2027 (wersja 0.4) – projekt przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany do Komisji Europejskiej. https://www.gov.pl/web/wprpo2020/plan-strategiczny-dla-wpr-na-lata-2023-2027-wersja-40--przyjety-przez-rade-ministrow (dostęp: 20.09.2023).
Narodowy Plan Szerokopasmowy (2020). Załącznik do uchwały nr 27/2020 Rady Ministrów z dnia 10 marca 2020.
Niedźwiedzka-Filipiak I., Kuriata Z. (2010). Architektura krajobrazu w programie odnowy wsi opolskiej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego.
Niedźwiedzka-Filipiak I., Kuriata Z., Drabiński A. (2011). Udział Instytutu Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu w realizacji Programu Odnowy Wsi. W: IV Polski Kongres Odnowy Wsi. Odnowa Wsi – opinie ekspertów (s. 26–34). Wrocław: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
Park S. (2017). Digital inequalities in rural Australia: A double jeopardy of remoteness and social exclusion. Journal of Rural Studies, 54, 399–407. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2015.12.018
Podolska A. (2018). Rozwój obszarów wiejskich w oparciu o ideę tworzenia wiosek tematycznych. Studia Obszarów Wiejskich, 49: Społeczno-kulturowe, gospodarcze i przestrzenne wymiary procesów odnowy i rewitalizacji wsi w Polsce, 139–154. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.49.9
PROW (2013). Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
PROW (2005). Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Roberts E., Beel D., Philip L., Townsend L. (2017). Rural resilience in a digital society: Editorial. Journal of Rural Studies, 54, 1–5. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2017.06.010
Strzelecka E. (2018). Concept of resilience and development of small towns and rural areas. Barometr Regionalny, 16 (3), 121–130. DOI: https://doi.org/10.56583/br.357
Szczęsna J., Wesołowska M. (2018). Rewitalizacja wsi dla rozwoju turystyki na przykładzie województwa lubelskiego. Studia Obszarów Wiejskich, 49: Społeczno-kulturowe, gospodarcze i przestrzenne wymiary procesów odnowy i rewitalizacji wsi w Polsce, 121–138. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.49.8
Topiński P. (2005). Szanse rozwoju wsi. Opisy przypadków w społecznym procesie budowania wizji rozwoju własnej wsi. Żywiec: Żywiecka Fundacja Rozwoju.
Tredgold T. (1818). XXXVII. On the transverse strength and resilience of timber. Philosophical Magazine, 51 (239), 214–216. DOI: https://doi.org/10.1080/14786441808637536
Ustawa (2015). Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. 2015 poz. 1777).
Walker B., Holling C.S., Carpenter S.R., Kinzig A. (2004). Resilience, adaptability and transformability in social-ecological systems. Ecology and Society, 9 (2), art. 5. DOI: https://doi.org/10.5751/ES-00650-090205
Wilczyński R. (2008). Programy odnowy wsi w Polsce. W: J. Wilkin, I. Nurzyńska (red.). Polska wieś 2008. Raport o stanie wsi (s. 99–116). Warszawa: Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa.
Wilczyński R. (2000). Odnowa wsi perspektywą rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Doświadczenia województwa opolskiego. Poznań: Fundacja Fundusz Współpracy. Program Agrolinia.
Wilson G. (2010). Multifunctional ‘quality’ and rural community resilience. Transactions of the Institute of British Geographers, 35 (3), 364–381. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1475-5661.2010.00391.x
Wolski O., Sykała Ł. (2016). Zasoby lokalne, odnowa wsi i koncepcje rozwoju obszarów wiejskich. Próba teoretycznego ujęcia zależności. Studia Obszarów Wiejskich, 44, 21–38. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.44.2
