U źródeł przemian agrarnych Polski Odrodzonej

Marta Błąd

doi:10.53098/wir042017/03

Autor

Marta Błąd dr hab. Marta Błąd, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska,marta.blad@wp.pl

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir042017/03

Słowa kluczowe:

reforma agrarna, II Rzeczpospolita, kontekst społeczno-polityczny

Abstrakt

Celem artykułu było przedstawienie reformy agrarnej II Rzeczpospolitej, jednak nie tyle w postaci wydarzenia per se, ale w kontekstach społeczno-politycznych tworzących tytułowe „źródła” przemian agrarnych. Z poszukiwań badawczych wynika, że to czynniki społeczno-polityczne, a nie ekonomiczne, były głównymi przyczynami reformy agrarnej. Nie byłoby reformy rolnej, gdyby nie zawierucha polityczna na mapie ówczesnej Europy (I wojna światowa i rewolucja październikowa), która stała się dogodnym momentem dla eksplozji nastrojów społecznych. Wydaje się, że ceną za uspokojenie oczekiwań społecznych chłopów, a więc de facto zapobieżenie destabilizacji nowo powstałego państwa polskiego, stały się reformy agrarne.

Artykuł został przygotowany w ramach prac nad projektem „Ekonomia polityczna reform agrarnych” finansowanym ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2015/19/B/HS4/01719.

Bibliografia

Ambrozowicz J. (red.) (1982). Republika tarnobrzeska w świetle faktów i dokumentów. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza.

Biegeleisen L. (1926). Reforma rolna głównych państw europejskich. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka.

Bloch M. (2009). Pochwała historii, czyli o zawodzie historyka. Tłum. Wanda Jedlicka. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Błąd M. (2015). Społeczno-polityczny kontekst reform agrarnych II Rzeczpospolitej. Wieś i Rolnictwo, 2 (167), 193–203. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2015.2.167/10

Braudel F. (1971). Historia i trwanie. Tłum. B. Geremek. Warszawa: Czytelnik.

Bujak F. (1924). Historja gospodarcza. W: F. Bujak. Studia historyczne i społeczne. Lwów–Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich.

Caporaso J.A., Levine D.P. (1992). The Theories of Political Economy. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511840197

Dąbrowska M. (1987). Rozdroże. Moja odpowiedź. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Drewicz M. (2009). Głęboka przemiana rewolucyjna. Sejmowa debata nad reformą rolną w Polsce w 1919 roku. W 90. rocznicę. Lublin: Wydawnictwo Werset.

Kołodko G.W. (2013). Dokąd zmierza świat? Ekonomia polityczna przyszłości. Warszawa Prószyński i s-ka.

Kossak-Szczucka Z. (2010). Pożoga. Kraków: Wydawnictwo Greg.

Kapuściński R. (2014). Rwący nurt historii. Kraków: Znak.

Kutrzeba S. (1988). Polska Odrodzona. Kraków: Znak.

Lévi-Strauss C. (2009). Antropologia strukturalna. Tłum. K. Pomian. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Ludkiewicz Z. (1932). Podręcznik polityki agrarnej. Tom 1. Warszawa: Nakładem Komitetu Wydawniczego Podręczników Akademickich.

Pietkiewicz Z. (1921). Reforma rolna na ziemiach narodów odrodzonych. Warszawa: s.n.

Rose A. (1925). Reformy rolne w Europie Środkowej po wojnie światowej. Warszawa: s.n.

Roszkowski W. (1992). Historia Polski, 1914–1990. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Roszkowski W. (1995). Land reforms in East Central Europe after World War One. Warsaw: Institute of Political Studies, Polish Academy of Sciences.

Rotschild K.W. (1989). Political economy or economics. Some terminological and normative considerations. European Journal of Political Economy, 5, 1–12. DOI: https://doi.org/10.1016/0176-2680(89)90023-2

Skousen M. (2012). Narodziny współczesnej ekonomii. Żywoty i idee wielkich myślicieli. Tłum. J. Strzelecki. Warszawa: Fijor Publishing Company.

Studnicki W. (2014). Przewroty i reformy agrarne powojennej Europy i Polski. Warszawa: Wydawnictwo Antyk Maciej Dybowski (reprint wydania z 1927).

Wilkin J. (red.) (2004). Czym jest ekonomia polityczna dzisiaj? Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.

Wilkin J. (2016). Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Wróbel S. (2014). Interdyscyplinarność jako efekt dyscyplinarności. W: J. Kurczewska, M. Lejzerowicz (red.). Głosy w sprawie interdyscyplinarności (s. 13–34). Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.

Zalesko M. (2012). Ekonomia i historia – rozważania na temat wzajemnych relacji naukowo-badawczych. W: R. Dziemianowicz, A. Kargol-Wasiluk, J. Wilkin i M. Zalesko (red.). Między ekonomią a historią. Studia ofiarowane Profesorowi Czesławowi Noniewiczowi (s. 543–561). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Akty normatywne:

Dz.U. 1920 Nr 79, poz. 462, Ustawa z dnia 15 lipca 1920 r. o wykonaniu reformy rolnej.

Dz.U. 1921 Nr 44, poz. 267, Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej.

Dz.U. 1926 Nr 1, poz. 1, Ustawa z dnia 28 grudnia 1925 r. o wykonaniu reformy rolnej.