O potrzebie i korzyściach z badania wsi i rolnictwa w Polsce

Izabella Bukraba-Rylska

doi:10.53098/wir.2018.2.179/01

Autor

Izabella Bukraba-Rylska prof. dr hab. Izabella Bukraba-Rylska, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska, bukryl@gmail.com

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2018.2.179/01

Słowa kluczowe:

wiejskość jako paradygmat, podejście interdyscyplinarne, odkrywcza mikrodeskrypcja, szansa dla nauki polskiej

Abstrakt

Artykuł prezentuje argumenty przemawiające za poznawczymi, teoretycznymi i metodologicznymi korzyściami płynącymi z badania wsi i rolnictwa. Wbrew często powtarzanym opiniom zawdzięczającym swoje istnienie antyruralistycznej orientacji nauk społecznych, procedurom orientalizowania czy miejskiemu szowinizmowi nie są to zjawiska mało ważne we współczesnym świecie: wciąż stanowią znaczną część aktualnej rzeczywistości społeczno-ekonomicznej, od ich istnienia zależy kształt wielu innych istotnych procesów i wydarzeń, a ich badanie pozwala weryfikować i falsyfikować utarte sądy, w tym wiele uznanych koncepcji naukowych. Także dorobek polskiej socjologii wsi, ekonomiki rolnictwa czy historii gospodarczej – w większości przypadków mający charakter interdyscyplinarny – okazuje się w świetle późniejszych osiągnięć nauki światowej prekursorski i doniosły, co wskazuje, że problemy wsi i rolnictwa stanowią wciąż obiecujący obszar badawczy.

Bibliografia

Adorno T. (2010). Osobowość autorytarna (tłum. M. Pańków). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Archer M. (2013). Człowieczeństwo: Problem sprawstwa (tłum. A. Dziuban). Kraków: Nomos.

Bobako M. (2010). Konstruowanie odmienności klasowej jako urasowianie. W: P. Żuk (red.). Podziały klasowe i nierówności społeczne (s. 165–177). Warszawa: Oficyna Naukowa.

Bodenstedt A. (1998). Rolnictwo Europy: Wspólne dziedzictwo czy kość niezgody? W: Z.T. Wierzbicki, A. Kaleta (red.). Rolnictwo i wieś europejska (s. 17–32). Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Buchowski M. (2008). Widmo orientalizmu w Europie. Recykling Idei, 10, 98–106.

Bujak F. (1976). Wybór pism. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Bukraba-Rylska I. (2012). Socjologia wsi na UW. Wieś i Rolnictwo, 2, 151–157.

Burawoy M. (2011). The last Positivist. Contemporary Sociology: A Journal of Reviews, 40, 396–404. DOI: https://doi.org/10.1177/0094306111412512a

Bystroń J.S. (1995). Rozwój problemu socjologicznego w nauce polskiej. W: J. Szacki (red.). Sto lat socjologii polskiej (s. 538–540). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Chałasiński J. (1984). Młode pokolenie chłopów. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Chałasiński J. (1995). Inteligenckie getto kultury polskiej. Regiony, 4, 9–26.

Domańska E. (2012). Historia egzystencjalna. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN.

Dowbor L. (2017). Co to za gra? Warszawa: Książka i Prasa.

Duda-Dziewierz K. (1938). Wieś małopolska a emigracja amerykańska. Warszawa–Poznań: Polski Instytut Socjologiczny.

Grabowska-Lusińska I., Okólski M. (2009). Emigracja ostatnia. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Karczewska A. (2017). Czemu ten nasz chłop ciemny… Piaseczno: Wydawnictwo Nieoczywiste.

Kępiński A. (1992). Psychopatie. Warszawa: Sagittarius.

Kochanowicz J. (1992). Spór o teorię gospodarki chłopskiej. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.

Komendera A. (1973). Socjologiczne monografie wsi w Polsce. Studia Socjologiczne, 2, 23–46.

Krzyworzeka A. (2014). Rolnicze strategie pracy i przetrwania. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.

Kula W. (1962). Teoria ekonomiczna ustroju feudalnego. Próba modelu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Leder A. (2017). Referat na seminarium w Instytut Filozofii i Socjologii PAN – 16.10.2017.

Leszczyński A. (2013). Skok w nowoczesność. Warszawa: Krytyka Polityczna.

Levine D. (1987). Reproducing Families: The Political Economy of English Population History. Cambridge: Cambridge University Press

Łopato J. (1988). Ideologiczno-ustrojowe przesłanki polityki rolnej PRL. W: J. Wilkin (red.). Gospodarka chłopska w systemie gospodarki socjalistycznej (s. 19–34). Warszawa: Uniwersytet Warszawski.

Malewska-Szałygin A., Rakowski T. (red.) (2011). Humanistyka i dominacja. Olsztyn: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW.

Modzelewski K. (1987). Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej. Wrocław–Warszawa: Ossolineum.

Olszewska A. (1969). Wieś uprzemysłowiona. Wrocław: Ossolineum.

Pine F. (1993). The cows and pigs are his, the eggs are mine. W: C.M. Hann (red.). Socialism: Ideals, Ideologies and Local Practice (s. 227–242). London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203396445_chapter_15

Płatek D. (2016). Centra i peryferie polskiej socjologii ruchów społecznych. W: T. Zarycki (red.). Polska jako peryferie (s. 187–220). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Pobłocki K. (2017). Kapitalizm. Historia krótkiego trwania. Warszawa: bęc zmiana.

Poleszczuk J. (1990). Społeczno-kulturowa geneza współczesnej socjologii empirycznej. W: A. Giza, E. Mokrzycki (red.). Teoria i praktyka socjologii empirycznej (s. 7–24). Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.

Romaniszyn K. (1994). Świat gospodarek ludzkich. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

Romaniszyn K. (2013). Rolnictwo w McŚwiecie. W: D. Kasprzyk (red.). Nie tylko o wsi… (s. 61–88). Łódź: Uniwersytet Łódzki. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-011-4.04

Sadowski A. (1994). Procesy ruralizacji. Kraków–Białystok: Ekonomia i Środowisko.

Spengler O. (2001). Zmierzch Zachodu (tłum. J. Marzęcki). Warszawa: Wydawnictwo KR.

Styś W. (1959). Współzależność rozwoju rodziny wiejskiej i jej gospodarstwa. Wrocław: Ossolineum.

Szafraniec K. (2002). Polskie residuum systemowe, czyli pytanie o rolę wsi i chłopów w procesach przekształceń ustrojowych. Kultura i Społeczeństwo, 4, 31–56.

Szczepański J. (1971). Rola chłopów w rozwoju społeczeństwa polskiego. W: J. Szczepański (red.). Odmiany czasu teraźniejszego (s. 71–86). Warszawa: Książka i Wiedza.

Sztompka P. (2011). Another sociological utopia. Contemporary Sociology: A Journal of Reviews, 40, 388–396. DOI: https://doi.org/10.1177/0094306111412512

Thomas W., Znaniecki F. (1976). Chłop polski w Europie i Ameryce. T. 1 (tłum. M. Metelska). Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Tocqueville A., de (1994). Dawny ustrój i rewolucja (tłum. H. Szumańska-Grossowa). Kraków: Znak.

Wallerstein I. (2004). Koniec świata jaki znamy (tłum. M. Bilewicz, A.W. Jelonek, K. Tyszka). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Warczok T., Zarycki T. (2016). Gra peryferyjna. Polska politologia w globalnym polu nauk społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Wasilewski J. (1986). Społeczeństwo polskie: Społeczeństwo chłopskie. Studia Socjologiczne, 3, 41–68.

Wilkin J. (1988). Chłopski składnik losów gospodarki socjalistycznej: ze szczególnym uwzględnieniem polskich doświadczeń. W: J. Wilkin (red.). Gospodarka chłopska w systemie gospodarki socjalistycznej (s. 35–58). Warszawa: Uniwersytet Warszawski.

Woś A. (2001). Konkurencyjność wewnętrzna rolnictwa. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.

Yoshino E. (1997). Polscy chłopi w XX wieku. Warszawa: Semper.

Zarycki T. (2009). Peryferie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Zarycki T. (red.) (2016). Polska jako peryferie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Zawistowicz-Adamska K. (1948). Społeczność wiejska. Łódź: Polski Instytut Służby Społecznej.