Litigation Over Changes of Agricultural Land Use as a Challenge for Spatial Planning in Rural Areas in Poland
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir.2024.2.203/05Keywords:
spatial planning, change of agricultural land use, rural areas, administrative courtsAbstract
The aim of this article was to determine how court rulings on the change of agricultural land use influenced the Polish spatial planning system from 2014 to 2023. In order to achieve the aim of the article, a database of rulings from the website of the Supreme Administrative Court was analysed. This is a collection of all judgments published by the Supreme Administrative Court and provincial administrative courts. The database was searched for rulings issued between 2014 and 2023, in which (taking into account both the operative part of the ruling and the justification) the expression ‘change of agricultural land use’ appears (with a variation of words). A total of 5.324 judgments were extracted, from which, after a comprehensive analysis, 142 judgments directly concerning spatial conflicts related to the change of agricultural land use were extracted. The research showed that most of the rulings confirm the impossibility of changing the use of agricultural land. Most of the complainants are private entities, nevertheless there is a serious group of public entity complainants. A significant proportion of complaints relate to local plans and zoning decisions.
References
Bański J. (2011). Obszary wiejskie a planowanie przestrzenne – w poszukiwaniu koncepcji i wizji rozwoju. Studia KPZK PAN, 133, 88–102.
Borisov B. (2015). Spatial planning in regional planning of agricultural lands and rural areas. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 21 (4), 751–756.
Cymerman R. (2010). Problemy odrolnienia i odlesienia gruntów. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo, 96 (576), 45–58.
Czapiewski K. (2013). Planowanie przestrzenne na obszarach wiejskich – przegląd istniejących źródeł informacji. Biuletyn KPZK PAN, 252, 132–142.
Czechowski P., Niewiadomski A. (2012). Obszary wiejskie a planowanie przestrzenne. Studia Iuridica Agraria, 10, 227–238. DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2012.10.14
Elbakidze M., Dawson L., Andersson K., Axelsson R., Angelstam P., Stjernquist I., Thellbro C. (2015). Is spatial planning a collaborative learning process? A case study from a rural–urban gradient in Sweden. Land Use Policy, 48, 270–285. DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2015.05.001
Feltynowski M. (2018). Planowanie przestrzenne gmin wiejskich. Zastosowanie koncepcji polityki opartej na dowodach. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8088-954-5.01
Fogel A. (2023). Gminne akty planowania przestrzennego jako instrumenty ochrony zabytków nieruchomych. Studia BAS, 1 (73), 47–58. DOI: https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2023.04
Fogel A. (2012). Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne. Człowiek i Środowisko, 4 (36), 73–83.
Gallent N., Shaw D. (2007). Spatial planning, area action plans and the rural-urban fringe. Journal of Environmental Planning and Management, 50 (5), 617–638. DOI: https://doi.org/10.1080/09640560701475188
Ge D., Lu Y. (2021). A strategy of the rural governance for territorial spatial planning in China. Journal of Geographical Sciences, 31 (9), 1349–1364. DOI: https://doi.org/10.1007/s11442-021-1900-6
Goździewicz-Biechońska J. (2015). Wsparcie działalności rolniczej na obszarach Natura 2000 w świetle Wspólnej Polityki Rolnej UE. Przegląd Prawa Rolnego, 1 (16), 121–137. DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2015.16.1.6
Kurowska T. (2016). Planowanie przestrzenne a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Studia Iuridica Agraria, 14, 47–61. DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2016.14.03
Nowak M.J., Dziedzic-Bukowska J. (2024). Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne – analiza najnowszych zmian. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Nowak M.J., Mickiewicz P. (2017). Odrolnienia gruntów w planach miejscowych a rozwój gospodarczy i ład przestrzenny regionów UE na przykładzie województwa zachodniopomorskiego. Marketing i Rynek, 10 (CD), 425–432.
Nowak M.J., Śleszyński P., Ostrowska A. (2021). Orzeczenia sądów administracyjnych dotyczące studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin. Perspektywa polityki publicznej i geograficzna. Studia Regionalne i Lokalne, 84 (2), 75.
Nowak M.J., Śleszyński P., Ostrowska A. (2020). Orzeczenia sądów administracyjnych w systemie gospodarki przestrzennej – perspektywa funkcjonalna i realizacyjna: Studium przypadku województwa mazowieckiego. Samorząd Terytorialny, 7–8, 109–128.
Nowak M.J., Śleszyński P., Ostrowska A., Oleńczuk-Paszel A., Śpiewak-Szyjka M., Mitrea A. (2023). Planning disputes from the perspective of court rulings on building conditions. A case study of Poland. Planning Practice & Research, 38 (3), 425–446. DOI: https://doi.org/10.1080/02697459.2023.2186358
NSA [Naczelny Sąd Administracyjny] (2024). Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych. https://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/query (dostęp: 01.02.2024).
Poerwoningsih D., Antariksa, Leksono A.S., Hasyim A.W. (2016). Integrating visibility analysis in rural spatial planning. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 227, 838–844. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.06.153
Puren K., Roos V., Coetzee H. (2018). Sense of place: Using people’s experiences in relation to a rural landscape to inform spatial planning guidelines. International Planning Studies, 23 (1), 16–36. DOI: https://doi.org/10.1080/13563475.2017.1329087
Scott M. (2023). Spatial planning and rural quality of life. W: P.H. Johansen, A. Tietjen, E.B. Iversen, H.L. Lolle, J.K. Fisker (red.). Rural Quality of Life. Manchester: Manchester University Press.
Scott M. (2019). Spatial planning and the rural economy. W: M. Scott, N. Gallent, M. Gkartzios (red.). The Routledge Companion to Rural Planning (s. 219–236). Abingdon–New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315102375-23
Scott A.J., Carter C., Reed M.R., Larkham P., Adams D., Morton N., Waters R., Collier D., Crean C., Curzon R., Forster R., Gibbs P., Grayson N., Hardman M., Hearle A., Jarvis D., Kennet M., Leach K., Middleton M., Schiessel Harvey N., Stonyer B., Coles R. (2013). Disintegrated development at the rural–urban fringe: Re-connecting spatial planning theory and practice. Progress in Planning, 83, 1–52. DOI: https://doi.org/10.1016/j.progress.2012.09.001
Sowińska-Świerkosz B., Soszyński D. (2022). Spatial indicators as a tool to support the decision- making process in relation to different goals of rural planning. Land Use Policy, 119, 106180. DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2022.106180
Sun S. (2023). Transformation from Urban and Rural Planning to Territory Spatial Planning. Frontiers of Urban and Rural Planning, 1 (1), 2. DOI: https://doi.org/10.1007/s44243-022-00004-5
Śleszyński P. (2023). Oszacowanie wyłączeń gruntów rolnych z produkcji rolnej w Polsce. Studia BAS, 1 (73), 21–45. DOI: https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2023.03
Wróblewski D. (2023). Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych jako inwestycja. Praca magisterska. Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński.
WSA [Wojewódzki Sąd Administracyjny] (2023). Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 22 lutego 2023 r., sygn. II SA/Rz 1193/22, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/D7C1C1D886 (dostęp: 20.01.2024).
WSA (2014). Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 kwietnia 2014 r., sygn. IV SA/Wa 382/14, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/ADFF833EE9 (dostęp: 20.01.2024).
Zdanowicz A. (2018). Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych klas I–III na cele nierolnicze w kontekście stosowania tzw. obwiedni. Człowiek i Środowisko, 41 (1), 49–63.
Zębik G. (2022). Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych oraz wyłączenie z produkcji rolnej. W: D. Łobos-Kotowska, P. Gała (red.). Współczesne problemy prawa rolnego i żywnościowego [II] (s. 57–70). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zieliński A. (2010). Orzecznictwo sądowo administracyjne w sprawach odrolnienia gruntów. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, 5–6, 498.
