Długofalowe tendencje zmian dochodów rolniczych w „starej” Unii

Paweł Bryła

doi:10.53098/wir.2010.3.148/08

Autor

Paweł Bryła Autor jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Łódzkiego

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2010.3.148/08

Słowa kluczowe:

dochody rolnicze, wartość dodana w rolnictwie, Unia Europejska, długofalowe tendencje zmian

Abstrakt

Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie problemów metodologicznych związanych z wyodrębnieniem długofalowych tendencji zmian dochodów rolniczych oraz wybranych wyników badań dotyczących tego zagadnienia w odniesieniu do Unii Europejskiej w kształcie sprzed rozszerzenia wschodniego. Według wytycznych Komisji Europejskiej, dochód definiowany jest jako maksymalna suma pieniędzy, którą beneficjent może skonsumować w danym okresie bez pomniejszania wolumenu jego aktywów. W artykule poddano analizie trzy podstawowe agregaty dochodów rolniczych: wartość dodaną netto, nadwyżkę operacyjną netto i dochód netto przedsiębiorcy. Następnie ukazano wpływ istnienia różnych typów struktur produkcyjnych dla metodologii obliczania dochodów rolniczych. W części empirycznej przedstawiono ewolucję dochodów rolniczych w UE-15 i najważniejszych krajach członkowskich (Niemcy, Francja, Włochy, Wielka Brytania i Holandia) na przestrzeni 15–35 lat w zależności od dostępności danych źródłowych. Do tego celu posłużono się wskaźnikami: realnych dochodów czynników produkcji w rolnictwie w przeliczeniu na roczną jednostkę pracy, realnego dochodu przedsiębiorcy netto w rolnictwie w przeliczeniu na nieopłaconą roczną jednostkę pracy i dochodu przedsiębiorcy netto w rolnictwie. Zaobserwowano niewielką dynamikę wzrostu dochodów rolniczych w UE w ujęciu długookresowym przy istotnych wahaniach i okresowych spadkach w niektórych krajach członkowskich. Brakuje wiarygodnych danych na temat sytuacji dochodowej rodzin rolniczych, które można by porównać z dochodami innych grup społeczno-ekonomicznych. Stosowanie różnych definicji rolnika i gospodarstwa rolnego w poszczególnych krajach członkowskich znacznie utrudnia międzynarodowe porównania dochodowości rolniczej.

Bibliografia

Agriculture in the European Union. Statistical and economic information 2003, 2004. Oficyna Wydawnicza Wspólnot Europejskich, Luksemburg.

Agriculture in the European Union. Statistical and economic information 2008, 2009 (http://ec.europa.eu/agriculture/agrista/2008/table_en/index.html; pobrano 15.06.2009). Barthelemy P., Vidal C., 1999: A dynamic European agricultural and agri-foodstuffs sector. In: Agriculture, environment, rural development. Facts and Figures. A Challenge for Agriculture. Oficyna Wydawnicza Wspólnot Europejskich, Luksemburg.

Economic accounts for agriculture Agricultural income (indicators A, B, C), 2009. EUROSTAT (http://nui.epp.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=aact_eaa05&lang=en; pobrano 15.06.2009).

Hill B., 2000: Agricultural incomes and the CAP. „Economic Affairs” 2. DOI: https://doi.org/10.1111/1468-0270.00217

Income evolution 1990–2003 and 2013 forecasts by type of farm based on FADN data, 2006. Bruksela.

Manual on the Economic Accounts for Agriculture and Forestry, 1997. EUROSTAT, EAA/EAF 97. REV. 1.1 (http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_SDDS/Annexes/aact_eaa_sm1_an2.pdf; pobrano 14.06.2009).

Note for the file: Situation and prospects for EU agriculture and rural areas, 2007. AGRI G. 2/BT/FB/LB/PB/TV/WM/D (2007), Bruksela.

Offutt S., 2002: The future of farm policy analysis: A household perspective. „American Journal of Agricultural Economics” 5. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8276.00380

Pelkmans J., 2001: European Integration. Methods and Economic Analysis. Pearson Education Limited, Harlow.

Pizzoli E., Innocenzi G., 2003: Farms’Multifunctionality and Household Income in Italy: A Sustainable Mix. Joint ECE/FAO/Eurostat/OECD Meeting on Food and Agricultural Statistics in Europe, Genewa.

Rolnictwo i wieś europejska. Od korzeni ku wspólnej przyszłości w XXI wieku, 1998. Red. Z. Wierzbicki, A. Kaleta. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.

Rural Households’ Livelihood and Well-Being, 2007. Statistics on Rural Development and Agriculture Household Income. The Wye Group Handbook. Nowy Jork, Genewa.

Wiśniewska J., 1999: Dochody gospodarstw rolnych w krajach Unii Europejskiej. „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej” 1.