Ocena możliwości opłaty pracy własnej w różnych typach gospodarstw rolnych w Polsce

Arkadiusz Sadowski

doi:10.53098/wir.2010.2.147/09

Autor

Arkadiusz Sadowski Autor jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2010.2.147/09

Słowa kluczowe:

gospodarstwa rolne, dochody rolnicze, parytet dochodów, opłata pracy, FADN

Abstrakt

W artykule przedstawiono zagadnienia związane z możliwością opłaty pracy własnej przez różne typy gospodarstw rolnych. Zwrócono uwagę na trudności metodyczne, dotyczące określenia rzeczywistej wysokości opłaty pracy w kontekście szczególnej roli rolnictwa w wysokorozwiniętych gospodarkach oraz specyfiki gospodarstw rolnych, uzyskujących dochody zarówno z produkcji rolniczej i nierolniczej, jak i ze wsparcia ze źródeł publicznych. Przedstawione też zostały badania przeprowadzone na próbie gospodarstw prowadzących rachunkowość w systemie FADN, z których wynika duże zróżnicowanie w zakresie możliwości opłaty pracy własnej bez szkody dla ich szans rozwojowych. Tylko bowiem gospodarstwa duże pod względem ekonomicznym są w stanie generować dochody pozwalające na opłatę wszystkich czynników produkcji, w tym pracy, oraz zapewnienie co najmniej reprodukcji prostej.

Bibliografia

Ciechomski W.J., 1997: Interwencjonizm państwowy w rolnictwie i obrocie rolnym. AE w Poznaniu, Poznań.

Czyżewski A., Henisz-Matuszak A., 2008: Konkurencyjność celów w polityce rolnej w Polsce w świetle ustaw budżetowych przed i po wstąpieniu do UE (1997–2008). „Roczniki Naukowe SERiA” X, 1.

Dubas A., 2007: Zrównoważony rozwój we współczesnych systemach rolnictwa. „Fragmenta Agronomica” 3.

Goraj L., Mańko S., Sass R., Wyszkowska Z., 2004: Rachunkowość rolnicza. Difin, Warszawa.

Idczak J., 2001: Dochody rolnicze a polityka rozwoju regionalnego Unii Europejskiej. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań.

Kozyra J., Doroszewski A., Nieróbca A., 2009: Zmiany klimatyczne i ich przewidywany wpływ na rolnictwo w Polsce. W: Kierunki zmian w produkcji roślinnej w Polsce do roku 2020. Studia i raporty IUNG – PIB. Puławy.

Kurowski P., 2002: Koszyki minimum socjalnego i minimum egzystencji – dotychczasowe podejście (ww.ipiss.com.pl).

Marcysiak A., Marcysiak A., 2009: Ocena nadwyżek siły roboczej w gospodarstwach rolnych. ”Journal of Agribusiness and Rural Development” 2.

Poczta W. 2006: Przemiany w rolnictwie. W: Polska wieś 2006. Raport o stanie wsi. FDPA, Warszawa.

Poczta W., Hadyński J., 2004: Wpływ integracji z Unią Europejską na możliwości realizacji parytetowego poziomu dochodów w rolnictwie i powstawanie nadwyżek modernizacyjnych (analiza modelowa). W: Wiejskie gospodarstwa domowe w obliczu problemów transformacji, integracji i globalizacji. Red. M. Adamowicz. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Poczta W., Sadowski A., 2007: Możliwości finansowania projektów związanych z ochroną przyrody w ramach zrównoważonego rozwoju. W: Zasoby przyrodnicze szansą zrównoważonego rozwoju. Red. J. Nowacki. Ministerstwo Środowiska, Akademia Rolnicza w Poznaniu, Poznań.

Poczta W., Siemiński P., 2009: Sytuacja ekonomiczna gospodarstw rolnych w warunkach WPR UE – próba prognozy do 2013 roku. ”Journal of Agribusiness and Rural Development” 3.

Poczta W., Michota-Katulska E., 2007: Zmiany poziomu konsumpcji w gospodarstwach domowych rolników w warunkach gospodarki rynkowej. Wydawnictwo AR im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań.

Poczta W., Sadowski A., Średzińska J., 2008: Rola gospodarstw wielkotowarowych w rolnictwie Unii Europejskiej. „Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G – Ekonomika Rolnictwa” 1.

Rembisz W., 2007: Mikroekonomiczne podstawy wzrostu dochodów producentów rolnych. Vizja Press & It, Warszawa.

Ryszkowski L., 2007: Ekologiczne zasady kształtowania i ochrony krajobrazu rolniczego. W: Ochrona środowiska rolniczego w świetle programów rolno-środowiskowych Unii Europejskiej. Red. S. Bałazy, A. Gmiąt. MODR w Karniowicach, ZBŚRiL PAN, Brzesko – Poznań – Turew.

Sadowski A., 2009: Gospodarstwa rolne w koncepcji polityki zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. ”Journal of Agribusiness and Rural Development” 2.

Skarżyńska A., Goraj L., Ziętek I., 2005: Metodyka SGM 2002 dla typologii gospodarstw rolnych w Polsce. IERiGŻ, Warszawa.

Sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2006 roku (ww.nbp.pl).

Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2006 roku, 2007. GUS, Warszawa.

Wigier M., 2009: Perspektywiczne kierunki zmian w polityce rolnej i ich wpływ na polskie rolnictwo. W: Kierunki zmian w produkcji roślinnej w Polsce do roku 2020. Studia i raporty IUNG–PIB, Puławy.

Wilkin J., 2003: Interwencjonizm państwowy w rolnictwie – dlaczego jest, był i będzie. W: Dostosowanie polskiego rynku rolnego do wymogów Unii Europejskiej. SGH, IERiGŻ, ARR, Warszawa.

Wiśniewska J., 2008: Pojęcie parytetu dochodowego w naukach rolniczych. „Roczniki Naukowe SERiA” X, 1.

Woś A., 1993: Obszary interwencyjnej polityki państwa wobec wsi i rolnictwa. W: Interwencjonizm państwowy w rolnictwie i gospodarce żywnościowej. AE w Poznaniu, AR w Poznaniu, IERiGŻ, UW w Poznaniu, ODR w Sielinku, Poznań.

Woś A., 1999: Ekonomiczny mechanizm modernizacji i restrukturyzacji polskiego rolnictwa – synteza. IERiGŻ, Warszawa.

Wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w polskim FADN w 2006 roku, 2007. IERiGŻ, Warszawa.

Zegar J.S., 2000: Dochody ludności chłopskiej. Metody pomiaru – poziom – relacje. Synteza. IERiGŻ, Warszawa.

Zegar J.S., 2008: Dochody w rolnictwie w okresie transformacji i integracji europejskiej. IERiGŻ – PIB, Warszawa.

Ziętara W., 2008: Od gospodarstwa do przedsiębiorstwa. „Roczniki Naukowe SERiA” X, 3.

Ziętara W., 2009: Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkowania zmian w polskim rolnictwie do roku 2020. W: Kierunki zmian w produkcji roślinnej w Polsce do roku 2020. Studia i raporty IUNG – PIB, Puławy.