Reorientacja zawodowa rolników i członków ich rodzin

Ryszard Kamiński

doi:10.53098/wir.2015.1.1.166.1/09

Authors

Ryszard Kamiński Autor jest pracownikiem naukowym Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2015.1.1.166.1/09

Keywords:

differentiation of farms’ situation, vocational reorientation of farmers, pluriactivity, non-farming job, new job for farmer

Abstract

The process of diversification of farm incomes is more evident after accession and adjustment to the structures of the European Union. Data from the 2010 Agricultural Census and projections for 2020 indicate that many of the people currently employed in agriculture will be forced to look for another additional or alternative source of income in the future. This article describes the phenomenon of vocational reorientation by investigating multiplication of activities or complete changes of career. Many farmers are in the process of vocational reorientation and this includes both aspects of the household economy, as well as being concerned to changing psychological and social relationships within the family farm. The studies show that farmers are optimistic about the future of their own farms, and generally lack sufficient openness to search for alternatives.

References

Bacon B., Brewin D., 2008: Rural Community Viability: Lessons from 4 Communities, Faculty of Social Work and Faculty of Agriculture, Inda Book, Manitoba.

Błąd M., 2011: Wielozawodowość w rodzinach rolniczych. Przyczyny, uwarunkowania i tendencje rozwoju. IRWiR PAN, Warszawa.

Borowicz R., 1993: Bezrobocie na obszarach wiejskich, [w:] Wieś i rolnictwo na obszarach wiejskich, I. Bukraba-Rylska, J. Stacewicz, M. Wieruszewska (red.). IRWiR PAN, Warszawa.

Bryder J., Fuller T., 1988: Pluriactivity as a rural development option. The Arkleton Trust (Research) Ltd.

Bukraba-Rylska I. (red.), 2008: Socjologia wsi polskiej.Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Chmieliński P., 2013: Ludność wiejska na rynku pracy. Zarobkowanie, bezrobocie, przedsiębiorczość i praca za granicą ludności wiejskiej w latach 2005–2011, A. Sikorska (red. nauk.). IERiGŻ-PIB, Warszawa.

Durand G., van Huylenbroeck G., 2003: Multifunctionality and rural development: general framework, [w:] Multifunctional Agriculture. A New Paradigm for European Agriculture and Rural Development, G. van Huylenbroeck, D. Durand (red.). Asgate Publishing Company Hampshire.

Dziewicka M., 1963: Chłopi-robotnicy.Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Instytut Ekonomiki Rolnej. Książka i Wiedza, Warszawa, s. 15, 121–122.

Frenkel I., 2012: Pracujący w gospodarstwach rolnych. Tendencje zmian w latach 2005–2010, [w:] Rozwój wsi i rolnictwa w Polsce, A. Rosner (red.). IRWiR PAN, Warszawa, s. 61–91.

Frenkel I., 2003: Ludność, zatrudnienie i bezrobocie na wsi. IRWiR PAN, Warszawa.

Frenkel I., 2001: Rynki wiejskie: Ziemia, Kapitał, Praca. IRWiR PAN, Warszawa, s. 98–153.

Frenkel I., 1997: Ludność, zatrudnienie i bezrobocie na wsi w latach 1988–1995. IRWiR PAN, Warszawa, s. 65–86.

Gałaj D.K., 1964: Chłopi-robotnicy w opiniach ludności wiejskiej. Wieś Współczesna nr 9, s. 78–87.

Gałęski B., 1966: Socjologia wsi: pojęcia podstawowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Gorlach K., 2004: Socjologia obszarów wiejskich. Problemy i perspektywy.Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Gruszczyński L.A., 2003: Kwestionariusze w socjologii. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 47–56.

Gruszczyński L.A., 2002: Elementy metod i technik badań socjologicznych. Śląskie Wydawnictwo Naukowe, Tychy, s. 25–36.

GUS 2012: Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.59139/ws.2011.11.2

Halamska M., 2014: Współczesne rolnictwo rodzinne: polimorficzna rzeczywistość i mity. Wieś i Rolnictwo nr 2 (163). DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2014.2.163/02

McHenry J., 2002: Management of knowledge in practice, learning to visualise competence. Phd Didissertation under evaluation, Handelshoyskole BI, Norway.

Jervell Moxnes A., 1999: Changing patterns of family farming and pluriactivity. Sociologia Ruralis Vol. 39, No. 1, European Society for Rural Sociology. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9523.00095

Józwiak W., 2008: Konkurencyjność polskich gospodarstw. Nowe Życie Gospodarcze nr 23–24, s. 5–7.

Józwiak W., 2007: Dochody różnych grup polskich gospodarstw na tle dochodów gospodarstw „starej” Unii, [w:] Sytuacja ekonomiczna i aktywność gospodarstw różnych grup polskich gospodarstw rodzinnych, Wstępne wyniki badań. IHRiGŻ-IB, Warszawa, s. 10–23.

Kabaj M., 2005: Bezrobocie w trzeciej Rzeczpospolitej, [w:] Polska. Ale jaka? M. Jarosz (red.). Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Kamiński R., 2011: Reorientacja zawodowa rolników – konieczny kierunek zmian strukturalnych na wsi, [w:] Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Biuletyn Forum Debaty Publicznej nr 6, Warszawa.

Karwat-Woźniak B., 2005: Możliwości rozwojowe chłopskiego rolnictwa na przykładzie gospodarstw wysokotowarowych, [w:] Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej

gospodarki żywnościowej po wstąpieniu do Unii Europejskiej, A. Sikorska (red.). lERiGŻ PIB, Warszawa, s. 13–16.

Kierunki Rozwoju Obszarów Wiejskich. Założenia do „Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich”, 2010: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Warszawa.

Kinsella J., Wilson S., de Jong F., Renting H., 2000: Pluriactivity as a Livelihood Strategy in Irish Farm Households and its Role in Rural Development. Sociologia Ruralis, vol. 40. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9523.00162

Landau L., Pański J., Strzelecki E., 1939: Bezrobocie wśród chłopów. Instytut Gospodarstwa Społecznego, Warszawa.

Mańko S., Sass R., Sobczyński T., 2005: Dochody z tytułu zarządzania i ryzyka wybranych typów rolniczych gospodarstw w zależności od skali produkcji. Zeszyty Naukowe BTN, Prace Komisji Nauk Rolniczych i Biologicznych. XLIV, Seria B, nr 58, s. 326–336.

Nilsen T., 2006: Euro-validation project. Raport for Norway. http://www.euracademy.org/eurovalidation/index.php?option=com_content&task=view&id=41&Itemid (data pobrania 4.12.20110).

Nilsen Mohn T., McHenry J., 2003: The Competence Project in Norway. Report 4/2003, s. 80–87, Deutsches Institut für Erwachsenenbildung (DIE).

Pierwszy krok do reorientacji zawodowej rolników powiatu mogileńskiego. 2009: Materiały konferencyjne, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, s. 20–21.

Poczta W., 2012a: Koncepcja ukierunkowania wsparcia gospodarstw rolnych w perspektywie 2014–2020. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego Poznań.

Poczta W., 2012b: Koncepcja ukierunkowania wsparcia gospodarstw rolnych w perspektywie 2014–2020. Ekspertyza dla Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Polska Wieś 2000. Raport o stanie wsi, 2001: Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, Warszawa.

Poniatowski J., 1936: Przeludnienie wsi i rolnictwa. Towarzystwo Oświaty Rolniczej, Warszawa.

Powszechny Spis Rolny 2010. Raport z wyników. Główny Urząd Statystyczny.

Renting H., Oostindie H., Laurent C., Brunori G., Barjolle D., Jervell A.M., Granberg L. and Heinonen M., 2008: Multifunctionality of agricultural activities, changing rural identities and new institutional arrangements, Int. J. Agricultural Resources, Governance and Ecology, Vol. 7, No. 4, s. 361–385. DOI: https://doi.org/10.1504/IJARGE.2008.020083

Resolution of the Council and of the Representatives of the Governments of the Member States, meeting within the Council of 21 November 2008 on better integrating lifelong guidance into lifelong learning strategies (2008/C 319/02).

Rogers E.M., Burdge R.J., Korsching P.F., Donnermeyer J.F., 1988: Social Change in Rural Societies. Prentice Hall, New Jersey.

Rosner A., 2000: Wiejskie obszary problemowe pod kątem widzenia rozwoju gospodarczego, [w:] Lokalne bariery rozwoju obszarów wiejskich, A. Rosner (red). Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa, Warszawa, s. 22.

Sass R., 2013: Możliwości rozwoju gospodarstwa a zainteresowanie reorientacją zawodową rolników i członków rodzin w województwie kujawsko-pomorskim, [w:] Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, s. 361–375.

Werquin P., 2010: Recognising non-formal and informal learning: outcomes, policies and practices. OECD Publishing, Paris. DOI: https://doi.org/10.1787/9789264063853-en

Wilkin J., 1999: Pozarolnicze funkcje obszarów wiejskich, [w:] Problemy integracji rolnictwa 3/99. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa, Warszawa.

Wilkin J. (red.), 2010: Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. IRWiR PAN, Warszawa.

Woś A. (red.), 2000: Rolnictwo polskie 1945–2000. Porównawcza analiza systemowa. IERiGŻ, Warszawa.

Zegar J., 2003: Zróżnicowanie regionalne rolnictwa, GUS, Warszawa 2003, s. 52–57, http://www.euracademy.org/eurovalidation/index.php?option=com_content&task=view&id=41& Itemid (data pobrania 4.12.2011).