Ocena możliwości opłaty pracy własnej w różnych typach gospodarstw rolnych w Polsce

Abstrakt

W artykule przedstawiono zagadnienia związane z możliwością opłaty pracy własnej przez różne typy gospodarstw rolnych. Zwrócono uwagę na trudności metodyczne, dotyczące określenia rzeczywistej wysokości opłaty pracy w kontekście szczególnej roli rolnictwa w wysokorozwiniętych gospodarkach oraz specyfiki gospodarstw rolnych, uzyskujących dochody zarówno z produkcji rolniczej i nierolniczej, jak i ze wsparcia ze źródeł publicznych. Przedstawione też zostały badania przeprowadzone na próbie gospodarstw prowadzących rachunkowość w systemie FADN, z których wynika duże zróżnicowanie w zakresie możliwości opłaty pracy własnej bez szkody dla ich szans rozwojowych. Tylko bowiem gospodarstwa duże pod względem ekonomicznym są w stanie generować dochody pozwalające na opłatę wszystkich czynników produkcji, w tym pracy, oraz zapewnienie co najmniej reprodukcji prostej.