Challenging Planning Arrangements by Submitting Comments on Local Development Plans of Rural Areas in Poland
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir.2024.2.203/06Keywords:
spatial planning, public participation, comments to spatial plan, rural areas, PolandAbstract
The aim of this paper was to characterise and assess the comments submitted to draft local development plans covering rural areas. Lists of comments to 74 draft local development plans of four different types of rural areas were reviewed. The plans were adopted in the period 2010–2022. The lists contained a total of 2109 comments. In particular, the number of comments, their subject matter, as well as the occurrence of comments of a collective nature were analysed. Draft local plans usually do not generate interest among residents, even when they cover the area of a village or several villages. Planning arrangements in areas around provincial capitals are the most controversial, except for the smallest ones. The desire to change the use of land for residential development, opposition to a potentially onerous development, and the location of roads were the most common thematic categories of comments. Based on the three criteria, types of formal public reaction to the draft plan were proposed. In more than 1/3 of all cases analysed, the reaction was negligible. In addition, two types stand out: intensive collective thematically focused reaction (in case of feeling threatened by an unwanted investment) and weak individual thematically focused reaction (usually expressing the aspirations of property owners to change land use).
References
Alexander E.R. (2010). Introduction: Does planning theory affect practice, and if so, how? Planning Theory, 9 (2), 99–107. DOI: https://doi.org/10.1177/1473095209357862
Arnstein S.R. (1969). A ladder of citizen participation. Journal of the American Planning Association, 35 (4), 216–224. DOI: https://doi.org/10.1080/01944366908977225
Bednarek-Szczepańska M., Dmochowska-Dudek K. (2016). Syndrom NIMBY na obszarach wiejskich w Polsce. Uwarunkowania i specyfika konfliktów wokół lokalizacji uciążliwych inwestycji. Seria: Prace Geograficzne, 255. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN.
Brzosko-Sermak A., Quirini-Popławski Ł. (2015). Konsultacje społeczne w tworzeniu wybranych dokumentów planistycznych na przykładzie Krakowa. Studia KPZK, 161, 448–458.
Chmielewska B., Zegar S. (2018). Podstawowe determinanty jakości życia mieszkańców wsi i miast po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Studia Obszarów Wiejskich, 52, 23–38. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.52.2
Damurski Ł. (2015). From formal to semi-formal and informal communication in urban planning: Insights from Polish municipalities. European Planning Studies, 23, 1568–1587. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2014.993935
Damurski Ł. (2012). Polish planners’ attitudes towards citizen participation. Problemy Ekorozwoju, 7 (2), 167–185.
Daniel P. (2020). Udział społeczeństwa w procedurze planistycznej w orzecznictwie sądów administracyjnych. Nieruchomości, 1 (1), 41–58. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.9031
Davidoff P. (1965). Advocacy and pluralism in planning. Journal of the American Institute of Planners, 31 (4), 331–338. DOI: https://doi.org/10.1080/01944366508978187
Dekret (1946). Dekret z dnia 2 kwietnia 1946 r. o planowym zagospodarowaniu przestrzennym kraju (Dz.U. 1946 nr 16 poz. 109).
Drzazga D. (2019). Planowanie przestrzenne jako instrument ochrony interesów publicznych. W: J. Danielewicz, D. Sikora-Fernandez (red.). Zarządzanie rozwojem współczesnych miast (s. 243–263). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8142-504-9.13
Elbakidze M., Dawson L., Andersson K., Axelsson R., Angelstam P., Stjernquist I., Teitelbaum S., Schlyter P., Thellbro C. (2015). Is spatial planning a collaborative learning process? A case study from a rural-urban gradient in Sweden. Land Use Policy, 48, 270–285. DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2015.05.001
Feltynowski M. (2015). Public participation in spatial planning in Poland as an element of evidence based urban planning – case study of Lodz. Journal of European Economy, 14 (3), 280–289.
Flek M. (2012). Dyskusja publiczna w procesie planowania przestrzennego gminy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza, 74 (11), 32–46.
Goliszek A. (2009). Postawy względem ziemi właścicieli rodzinnych gospodarstw rolnych wybranych gmin województwa lubelskiego. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 11 (2), 67–72.
Goździewicz-Biechońska J. (2015). Planowanie przestrzenne wobec współczesnych tendencji rozwoju obszarów wiejskich. Przegląd Prawa Rolnego, 2 (17), 167–185.
Healey P. (1997). Collaborative Planning: Shaping Places in Fragmented Societies. London: Palgrave Macmillian. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-25538-2
Hillier J. (2002). Direct action and agonism in democratic planning practice. W: P. Allmendinger, M. Tewdwr-Jones (red.). Planning Futures: New Directions of Planning Theory (s. 110–135). London–New York: Routledge.
Innes J., Booher D. (2004). Reframing public participation: Strategies for the 21st century. Planning Theory & Practice, 5 (4), 419–436. DOI: https://doi.org/10.1080/1464935042000293170
Jermaczek D. (2007). Analiza rozmieszczenia i struktury zadrzewień powstałych na odłogowanych gruntach porolnych w okolicach Łagowa w latach 1990–2007. Przegląd Przyrodniczy, 18 (1–2), 29–53.
Kaczmarek T., Wójcicki M. (2015). Uspołecznienie procesu planowania przestrzennego na przykładzie miasta Poznania. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 77 (1), 219–236. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.1.12
Kikosicka K. (2014). Partycypacja społeczności lokalnej w planowaniu przestrzennym (przykład gminy Dąbrowice). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 16, 97–113. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.16.06
Kowalewski A., Markowski T., Śleszyński P. (2020). Kryzys polskiej przestrzeni. Źródła, skutki i kierunki działań naprawczych. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
Krysiak S. (2011). Odłogi w krajobrazach Polski środkowej – aspekty przestrzenne, typologiczne i ekologiczne. Problemy Ekologii Krajobrazu, 31, 89–96.
Kuhn M. (2021). Agonistic planning theory revisited: The planner’s role in dealing with conflict. Planning Theory, 20 (2), 143–156. DOI: https://doi.org/10.1177/1473095220953201
Legacy C. (2017). Is there a crisis of participatory planning? Planning Theory, 16 (4), 425–442. DOI: https://doi.org/10.1177/1473095216667433
Leśniak-Rychlak D. (2019). Jesteśmy wreszcie we własnym domu. Kraków: Instytut Architektury.
Ludwig C., Sykes O., Ludwig G. (2023). Mind the widening ‘theory–practice gap’? The retreat to positivism in planning practice. Town Planning Review, 95 (3), 1–23. DOI: https://doi.org/10.3828/tpr.2023.32
Majda T. (2011). Wpływ regulacji prawnych na możliwości planowego sterowania rozwojem obszarów wiejskich. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 56 (4), 82–89.
Matyka M. (2012). Analiza regionalnego zróżnicowania zmian w użytkowaniu gruntów w Polsce. Polish Journal of Agronomy, 10, 16–20.
Maynard C. (2015). Accessing the environment: Delivering ecological and societal benefits through knowledge integration. The case of water management. Applied Geography, 58, 94–104. DOI: https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2015.01.013
Mikołajczyk T., Leśniewska-Napierała K. (2022). Ocena stanu partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym na poziomie lokalnym w Polsce. Space – Society – Economy, 33, 41–64. DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.33.02
Nowak M., Śleszyński P. (2023). Opóźnienia w sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w polskich gminach. Uwarunkowania i bariery. Studia Regionalne i Lokalne, 92 (2), 100–115.
Pawłowski S. (2015). Konsultacje obligatoryjne i fakultatywne w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym a zakres uspołecznienia procesów planowania przestrzennego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 77 (1), 203–217. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.1.11
Prutis S. (2012). Instrumenty planowania przestrzennego w rolnictwie (założenia modelowe a rzeczywistość). Studia Iuridica Agraria, 10, 28–41. DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2012.10.02
Reynolds J. (1969). Public participation in planning. Town Planning Review, 40 (2), 131–148. DOI: https://doi.org/10.3828/tpr.40.2.dr215u538245277g
Roge-Wiśniewska M. (2016). Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym w województwie mazowieckim w Polsce z punktu widzenia ochrony przyrody. Prace i StudiaGeograficzne, 61 (1), 133–149.
Rozporządzenie (1928). Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanem i zabudowaniu osiedli (Dz.U. 1928 nr 23 poz. 202).
Sawicka Z., Fogel P. (2016). Zmiany funkcjonalne a przekształcenia ziemi rolnej na cele pozarolnicze na obszarach rozdrobnionych agrarnie. Wieś i Rolnictwo, 170 (1), 165–184. DOI: https://doi.org/10.53098/wir012016/09
Scott M., Gallent N., Gkartzios M. (2019). Planning rural futures. W: M. Scott, N. Gallent, M. Gkartzios (red.). The Routledge Companion to Rural Planning (s. 633–644). Routledge: New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315102375-63
Siemiński W. (2007). Cele i zasady partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym. Człowiek i Środowisko, 31 (1–2), 37–59.
Smith R.W. (1973). A theoretical basis for participatory planning. Policy Sciences, 4, 275–295. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01435125
Solarek K. (2017). Consultations with the hares – problem of public participation in the spatial planning process at the Warsaw suburban zone. Challenges of Modern Technology, 8 (3), 40–48. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0012.2645
Śleszyński P. (2015). Błędy polskiej polityki przestrzennej i krajobrazowej oraz propozycje ich naprawy. Problemy Ekologii Krajobrazu, 40, 27–44.
Śleszyński P., Komornicki T. (2016). Klasyfikacja funkcjonalna gmin Polski na potrzeby monitoringu planowania przestrzennego. Przegląd Geograficzny, 88 (4), 469–488. DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.4.3
Śleszyński P., Komornicki T., Deręgowska A., Zielińska B. (2015). Analiza stanu i uwarunkowań prac planistycznych w gminach w 2013 roku. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
Śleszyński P., Markowski T., Kowalewski A. (2018a). Koszty i straty bezładu przestrzennego. Studia KPZK PAN, 182: Studia nad chaosem przestrzennym, 3: Synteza. Uwarunkowania, skutki i propozycje naprawy chaosu przestrzennego, 99–182.
Śleszyński P., Markowski T., Kowalewski A. (2018b). Uwarunkowania i przyczyny chaosu przestrzennego. Studia KPZK PAN, 182: Studia nad chaosem przestrzennym, 3: Synteza. Uwarunkowania, skutki i propozycje naprawy chaosu przestrzennego, 75–98.
Uchwała Rady Gminy Płużnica (2022). Uchwała nr XXXVII/290/2022 Rady Gminy Płużnica z dnia 27 maja 2022 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Błędowo, gminy Płużnica.
Ustawa (2023). Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 kwietnia 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2023 poz. 977).
Ustawa (2003). Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717).
Ustawa (1994). Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414).
Ustawa (1984). Ustawa z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym (Dz.U. 1984 nr 35 poz. 185). DOI: https://doi.org/10.7788/saeculum.1984.35.2.185
Ustawa (1961). Ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. o planowaniu przestrzennym (Dz.U. 1961 nr 7 poz. 47).
Walczyna B. (2017). Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym – ocena praktycznego działania zasady. Forum Prawnicze, 39, 70–79.
Wilkin J. (2019). Ewolucja znaczenia ziemi rolniczej w rozwoju wiejskiej gospodarki. W: M. Halamska, M. Stanny, J. Wilkin (red.). Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi. Tom 2 (s. 841–878). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Zachariasz I., Nelicki A. (2008). Skuteczność planowania przestrzennego na poziomie lokalnym a partycypacja społeczna. Zarządzanie Publiczne, 2 (4), 97–108.
Zastawnik A. (2015). Spatial planning with public participation. Czasopismo Techniczne. Architektura, 112 (1-A), 165–189.
Zwęglińska-Gałecka D. (2019). Gentryfikacja wsi i jej zasięg. Wieś i Rolnictwo, 183 (2), 57–87. DOI: https://doi.org/10.53098/wir022019/03
