Sołtysi i sołtyski o pełnionych rolach i motywach sprawowania funkcji w wybranych środowiskach wiejskich

Ilona Matysiak

Authors

Ilona Matysiak Autorka jest pracownikiem naukowym Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

Keywords:

the function of village representative, women’s and men’s social roles

Abstract

In year 1958 the percentage of female village representatives was only 0.8%, whilst in the year 2011 the share of women among all village representatives had risen to 34.7%. This provokes a question concerning the reasons that more frequently rural women are fulfilling the role of village representatives and also their motivations for doing so. In order to answer this the changing character of the function itself as well as women’s life aspirations should be investigated. Today, the function of village representative is perceived as marginalized and it doesn’t provide formal power or significant material benefits being, at the same time, there are increasing social expectations. As a consequence men seem to be less interested in performing this function, and the role becomes more available for women. Additionally, especially in case of women the activity as a village representative compensates other limitations and unsatisfied aspirations related to other aspects of rural life.

References

Bartkowski J., 2003: Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.

Bukraba-Rylska I., 2008: Socjologia wsi polskiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Clary E.G., Snyder M., 1999: The Motivations to Volunteer: Theoretical and Practical Considerations. “Current Directions in Psychological Science” 8 (5): 156–159.

Dahrendorf R., 1968: Essays in the Theory of Society. Stanford University Press, Stanford (CA).

Dobrowolski K., 1967: Studia z pogranicza historii i socjologii. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Dzięcieleska-Machnikowska S., 1966: Farmaceuci w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Studium socjologiczne o feminizacji i pozycji społecznej zawodu. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Fuszara M., 2006: Kobiety w polityce. Wydawnictwo „Trio”, Warszawa.

Gora J., Nemerowicz G., 1985: Emergency Squad Volunteers: Professionalism in Unpaid Work. Praeger, New York.

GUS – Główny Urząd Statystyczny, 1968: Sołectwa i sołtysi. Seria: Statystyka Regionalna 15. GUS, Warszawa.

Herbst J., Swianiewicz P., 2008: Kapitał społeczny Dolnego Śląska i Małopolski na tle ogólnopolskiego zróżnicowania regionalnego. W: Szafarze darów europejskich. Kapitał społeczny a realizacja polityki regionalnej w polskich województwach. Red. P. Swianiewicz, J. Herbst, M. Lackowska, A. Mielczarek. Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa: 54-125.

Iwanicka J., 2009: Kiedy statut nieważny? W: Poradnik radnego i sołtysa na 2009 rok. Red. Z. Iwanicki, H. Iwanicki. Wielkopolskie Stowarzyszenie Sołtysów, Konin: 45-47.

Jakubczak F., 1976: Być w środku życia. W: Wspomnienia kobiet wiejskich. Cz. 3. Red. F. Jakubczak. Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa.

Kajdanek K., 2011: W poszukiwaniu nowej roli? Sołtysi urbanizujących się wsi podmiejskich Wrocławia. „Wieś i Rolnictwo” 1 (150): 87–106.

Konecki K., 2000: Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Lachiewicz W., 2013: Gospodarka finansowa sołectw – na podstawie ustawy o funduszu sołeckim oraz w ramach ustaleń statutu gminy i statutu sołectwa. Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich, Warszawa.

Lewenstein B., 1999: Wspólnota społeczna a uczestnictwo lokalne. Monografia procesów uczestnictwa w samorządzie terytorialnym w pierwszych latach transformacji w Polsce. ISNS UW, Warszawa.

Merton R.K., 2002: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Mędrzecki W., 2000: Kobieta w rodzinie i społeczności wiejskiej w Polsce w okresie międzywojennym. W: Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej. Red. A. Żarnowska, A. Szwarc. Wydawnictwo DiG, Warszawa: 171–189.

Michalska S., 2013: Tradycyjne i nowe role kobiet wiejskich. „Wieś i Rolnictwo” 2 (159): 124–139.

Ostrowski L., 1995: Rada sołecka w systemie samorządu terytorialnego. Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy 371. IERiGŻ, Warszawa. .

Pańków I., 2006: Społeczny kapitał rodzinny a kapitał przywódczy w demokracji lokalnej. W: Powiatowa elita polityczna: rekrutacja, struktura, działanie. Red. J. Wasilewski. Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa: 65–103.

Podwiński S., Typiak P., 1936: Przewodnik-kalendarz dla sołtysów i radnych gromadzkich na rok 1936. Związek Zawodowy Pracowników Samorządu Terytorialnego, Warszawa.

Reskin F.B., 1991: Labor Markets as Queues: A Structural Approach to Changing Occupational Sex Composition. In: Macro-Micro Interrelationships in Sociology. Ed. J. Huber. CA: Sage, Newbury Park: 719–733.

Siemieńska R., 2011: Kobiety i mężczyźni – aktorzy „płynnej rzeczywistości”. Niespójności postaw, zachowań i pozycji – dwie dekady przemian w Polsce i na świecie. W: Polska po 20 latach wolności. Red. M. Bucholc, S. Mandes, T. Szawiel, J. Wawrzyniak. Wydawnictwa UW, Warszawa: 443–465.

Stanny M., 2011: Wieś jako przedmiot badań demograficznych. W: Wieś jako przedmiot badań naukowych na początku XXI wieku. Red. M. Halamska. Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa: 97–117.

Tryfan B., Rosner A., Pięcek B., 2003: Kobiety wiejskie wobec zmian systemowych. IRWiR PAN, Warszawa.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Dz.U. z 1990 r. nr 16, poz. 95 z późn. zm.

Waniewska M., 2006: Instytucja sołtysa w okresie samorządu stanowego w Polsce. Aspekty społeczno-prawne. Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych, Katedra Samorządu Terytorialnego i Polityki Lokalnej, Lublin.

Wawrzykowska-Wierciochowa D., 1961: Z dziejów kobiety wiejskiej. Szkice historyczne 1861–1945. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.

Wiatr J., 2008: Przywództwo polityczne. Studium politologiczne. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź.

Wilkin J., 2011: Jak zapewnić rozwój wsi w warunkach zmniejszającej się roli rolnictwa. W: Wieś jako przedmiot badań naukowych na początku XXI wieku. Red. M. Halamska. Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa: 117–139.

Wilkin J., 2012: Polska wieś 2012 – główne tendencje, zjawiska i problemy. Synteza raportu. W: Polska wieś 2012. Raport o stanie wsi. Red. I. Nurzyńska, J. Wilkin. Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa: 9–15.