„Drugie domy” a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich

Adam Czarnecki; Krystian Heffner

doi:10.53098/wir.2008.4.141/02

Autor

Adam Czarnecki Autor jest pracownikiem naukowym Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN
Krystian Heffner Autor jest pracownikiem naukowym Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2008.4.141/02

Słowa kluczowe:

drugie domy, obszary wiejskie, rozwój lokalny, kontrurbanizacja, urbanizacja sezonowa (turystyczna)

Abstrakt

Intensywny rozwój zjawiska „drugich domów” oraz powstawanie rozległych obszarów ich koncentracji na obszarach wiejskich świadczy o postępującej urbanizacji oraz stopniowym urzeczywistnianiu się postindustrialnego paradygmatu rozwoju poprzez nowe trendy konsumpcyjne i zaspokajanie nowoczesnego popytu na usługi turystyczne. Różne formy realizacji potrzeby „drugich domów” materializują się przede głównie na obszarach wiejskich, silnie oddziałując na strukturę ich przestrzeni, jej zagospodarowanie oraz na stosunki społeczno-gospodarcze. W strefach koncentracji tej formy funkcjonowania mieszkańców miast na wsi dochodzi do istotnych zmian w krajobrazie, gospodarce i warstwie społeczno-kulturowej. „Drugie domy” stanowią niewątpliwie szansę rozwoju wsi (głównie w aspekcie ekonomicznym), ale powodować też mogą niekorzystne zmiany w środowisku przyrodniczym i krajobrazie wiejskim. W artykule prześledzono ewolucję poglądów na temat zjawiska „drugich domów” oraz znaczenia tego procesu dla rozwoju obszarów wiejskich (w sferze ekonomicznej, społecznej i przyrodniczej). Podjęto również próbę uporządkowania podstawowych terminów i problematyki badawczej istotnej dla kształtowania rozwoju obszarów wiejskich w Polsce.

Bibliografia

Albarre G., 1977: Second Homes and Conservation in Southern Belgium. In: Second Homes: Curse or Blessing? Ed. J.T. Coppock. Pergamon Press, London.

Barbier B., 1977: Les residence secondaire et l'espace rural français. „Norois” 95. DOI: https://doi.org/10.3406/noroi.1977.3632

Berck P., Burton D., Goldman G., Geohegan J., 1992: Instability in Forestry and Forestry Communities. „Journal of Busines Administration” 20, 1–2.

Bohlin M., 1982: Fritidsboendet i den regional ekonomin: vart fritidshusa¨garnas pengar tar va¨gen. „Geografiska Regionstudier” 14.

Bonneau M., 1974: Tourisme et transformation des campagnes dans l'ouest de la France: l'exemple de l'habitat. „Geographica Polonica” 29.

Buller H., Hoggart K., 1994: International Counter Urbanization: British Migrants in Rural France. Avebury, Aldershot.

Cater E.A., 1987: Tourism in the Least Developed Countries. „Annals of Tourism Research” 14, 1. DOI: https://doi.org/10.1016/0160-7383(87)90085-5

Cho S.-H., Newman D.H., Wear D.N., 2003: Impact of Second Homes Development on Housing Prices in the Southern Appalachian Highlands. „Review of Urban and Regional Development Studies” 15, 3.

Clout H., 1974: The growth of second-home ownership: an example of seasonal urbanization. In: Suburban growth. Geographical processes at the edge of Western city. Ed. J.H. Johnson. John Wiley & Sons London: 101–127.

Di Z.X., McArdle N., Masnick G.S., 2001: Second Homes: What, How Many, Where and Who. Joint Center for Housing Studies 1–2.

Dijst M., Lanzendorf M., Barendregt A., Smit L., 2005: Second homes in Germany and the Netherlands: ownership and travel impact explained. „Tidschrift voor Economische en Sociale Geografie” 96 (2). DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2005.00446.x

Faracik R., 2006: Turystyka w strefie podmiejskiej Krakowa. IGiGP UJ, Kraków.

Gallent N., Mace A., Tewdr-Jones M., 2003: Dispelling a myth? Second homes in Rural Wales. „Area” 35 (3). DOI: https://doi.org/10.1111/1475-4762.00176

Gaś M., 1999: „Drugie domy", jako element zagospodarowania turystycznego wsi w strefie podmiejskiej Krakowa. „Folia Geographica Seria Geogr.-Oecon.” 29/30.

Gonda-Soroczyńska E., 2006: Drugie domy we współczesnej wsi francuskiej. „Architektura Krajobrazu” 3–4.

Grzelak K., 1997: Przemiany społeczno-demograficzne pod wpływem turystyki w strefie podmiejskiej Łodzi na przykładzie sołectwa Rosanów. „Turyzm” 7, 1. DOI: https://doi.org/10.18778/0867-5856.7.1.03

Hautamäki L., Siirilä S., 1968/1969: On the Future Development of Recreational Facilities in Finnish-speaking Etelä-Pohjanmaa. „Fennia” 98, 2.

Hoogendoorn G., Mellett R., Visser G., 2005: Second Homes Tourism in Africa: Reflections on the South African Experience. „Urban Forum” 16, 2–3. DOI: https://doi.org/10.1007/s12132-005-1002-z

Inskeep E., 1991: Tourism Planning: An Integrated and Sustainable Development Approach. Van Nostrand Reinhold, New York.

Jenkins J., Hall C.M., Troughton M., 1998: The restructuring of rural economies. In: Tourism and Recreation in Rural Areas. Eds. R. Butler, C.M. Hall, J. Jenkins. Wiley, Chichester: 43–67.

Kaltenborn B.P., 1998: The alternate home: motives of recreation home use. „Norsk Geografisk Tidsskrift” 52, 2: 121–134. DOI: https://doi.org/10.1080/00291959808552393

Kosiński W., 1983: Przemiany osadnictwa wiejskiego pod wpływem turystyki na przykładzie Polski Południowej. W: Wieś polska 2000. Biuletyn KPZK PAN 122.

Kowalczyk A., 1990: Geograficzne uwarunkowania lokalizacji drugich domów w strefie podmiejskiej Warszawy. W: Problemy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego na obszarach zurbanizowanych. Seminarium naukowe, Warszawa, 28–29 czerwca 1990. Część 2. Wydaw. SGGW-AR, Warszawa.

Kowalczyk A., 1993: Percepcja jakości wypoczynku w drugim domu (na przykładzie strefy podmiejskiej Warszawy). „Turyzm” 3, 2. DOI: https://doi.org/10.18778/0867-5856.3.2.03

Kowalczyk A., 1994: Geograficzno-społeczne problemy zjawiska „drugich domów”. Wydaw. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Kowalczyk A., 1995: Second Homes in Poland. „Acta Universitatis Carolinae, Geographica” 2: 37–45.

Marcouiller D.W., 1996: Recreational homeowners and regional development: A comparison of two Northern Wisconsin counties. Center for Community Economic Development, University of Wisconsin-Extension.

Marcouiller D.W., 1997: Toward Integrative Tourism Planning in Rural America. „Journal of Planning Literature” 11, 3. DOI: https://doi.org/10.1177/088541229701100306

Marsden B., 1977: Holiday homespaces of Queensland. In: Second Homes: Curse or Blessing? Ed. J. Coppock. Pergamon Press, London.

Matczak A., 1986: Budownictwo letniskowe w strefie podmiejskiej Łodzi. „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica” 7.

Mika M., 1997: Drugie domy w Beskidzie Śląskim. „Turyzm” 7, 1. DOI: https://doi.org/10.18778/0867-5856.7.1.02

Müller D.K., 1999: German Second Homeowners in the Swedish Countryside: on the Internationalisation of the Leisure Space. Dept. of Social and Economic Geography, Umea.

Müller D.K., 2002: Second homes ownership and sustainable development in Northern Sweden. „Tourism and Hospitality Research” 3, 4. DOI: https://doi.org/10.1177/146735840200300406

Pacione M., 1984: Rural Geography. Harper & Row Publishers, London.

Priemus H., 2005: Importing and Exporting Spatial Needs: A Dutch Approach. „European Planning Studies” 13, 3. DOI: https://doi.org/10.1080/09654310500089399

Powers J.E., Cooper R.B., 1976: Waupaca Chain-O-Lakes Second Home Owners: Expenditures, Perceptions, Characteristics, and Economic Impact. Recreation Resource Center, University of Wisconsin-Extension, Madison, Wisconsin.

Rajotte F., 1975: A Locational Analysis of Recreational Facilities in the Quebec City Region. „L'Revue de Géographie de Montreal” 29, 1.

Seong-Hoon C., Wear D.N., Newman D.H., 2003: Impacts of Second Home Development on Housing Prices in the Southern Appalachian Highlands. „RURDS” 15, 3. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-940X.2003.00073.x

Shucksmith M., 1983: Second homes: a framework for policy. „Town Planning Review” 54. DOI: https://doi.org/10.3828/tpr.54.2.n62238775vj83560

Siegel P.B., Alwang J., Johnson T.G., 1995: A Structural Decomposition of Regional Economic Instability. A Conceptual Framework. „Journal of Regional Science” 35, 3. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9787.1995.tb01414.x

Soulier A., 1974: Tourisme et mutations rurales dans l'Arriere-Pays Languedocien. „Geographica Polonica” 29.

Stynes D.J., Zheng J., Stewart S.I., 1995: Seasonal Homes in Michigan. Michigan State University Agricultural, Experiment Station Report, East Lansing, MI.

Szkup R., 2003: Kształtowanie podmiejskiej przestrzeni wypoczynkowej – przykład zachodniego sektora strefy podmiejskiej Łodzi. Wydaw. UŁ, Łódź.

Torres E., Domínguez-Menchero S.J., 2006: The impact of second homes on local taxes. „Fiscal Studies” 27, 2. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1475-5890.2006.00034.x

Tourism, Mobility and Second Homes. Between Elite Landscape and Common Ground, 2004. Eds. M.C. Hall, D.K. Müller. Channel View Publications, Clevedon, Buffalo, Toronto.

Visser G., 2003: Visible, Yet Unknown: Reflections on Second-Home Development in South Africa. „Urban Forum” 14, 4. DOI: https://doi.org/10.1007/s12132-003-0020-y

Vystoupil J., 1981: Geograficke problemy kratkodobe rekreace ÈSR. Maszynopis. GU ÈSAV, Brno.