Przestrzeń wsi od strony wiedzy i doświadczenia

Maria Wieruszewska

doi:10.53098/wir.2015.2.167/05

Autor

Maria Wieruszewska Autorka jest pracownikiem naukowym Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2015.2.167/05

Słowa kluczowe:

inteligentny rozwój, wiedza, doświadczenie, globalizacja, przestrzeń, konflikt, krajobraz wsi

Abstrakt

Strategia „Europa 2020” wprowadza pojęcie inteligentnego rozwoju jako odpowiedź na skutki kryzysu i wyzwania globalizacji. Priorytetem ma być rozwój oparty na wiedzy i innowacjach (smart growth), zrównoważony (sustainable growth) i spójny w wymiarach: społecznym, gospodarczym i terytorialnym (inclusive growth). Wychodząc od tych przesłanek, autorka ocenia szanse rozwojowe i przewagi polskiej wsi. Skupia się na nowym podejściu integrującym wymiary badań przestrzeni w aspektach wiedzy i doświadczenia. Wskazuje na atuty zwrotu kulturowego w humanistyce i jego inspiracje dla koncepcji inteligentnego rozwoju.

Bibliografia

Alexander J.C., 2010: Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.

Angutek D., 2013: Kulturowe wymiary krajobrazu. Antropologiczne studium recepcji przyrody na prowincji: od teorii do empirii. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.

Abriszewski K., 2011: Co robią teksty naukowe, jeśli nie odzwierciedlają świata? W poszukiwaniu (post)konstruktywistycznych metafor, [w:] Teoretyczne Podstawy Socjologii Wiedzy t. III. Seria Studia z Podstaw Socjologii Wiedzy, Lublin, s. 79–105.

Augé M., 2010: Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. PWN, Warszawa.

Bach Głowińska J., 2014: Inteligentna przestrzeń. Trzeci wymiar innowacyjności. Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa.

Bański J., 2014: Perspektywy rozwoju polskiej wsi – wybrane zagadnienia. Wieś i Rolnictwo nr 4 (165), s. 13–25.

Bartmański D., 2010: Paradoksy socjologii. Kilka uwag o znaczeniu i odbiorze dzieł Jeffreya Alexandra, [w:] J.C. Alexander, 2010: Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków, s. XIII–XXVI.

Blythe R., 1980: Akenfield – portret wsi angielskiej, tłum. E. Fiszer. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 319 (współczesne omówienie: w kwartalniku popularno-naukowym Centralnej Biblioteki Rolniczej Kultura Wsi nr 2/2014, s. 82–96).

Brocki M., 2013: Antropologia społeczna i kulturowa w przestrzeni publicznej. Problemy, dylematy, kontrowersje. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Bukraba-Rylska I., 2009: Polska wieś czasu transformacji: mity i rzeczywistość. Wieś i Rolnictwo nr 4 (145), s. 29–49.

Bucholc M., 2012: Przyszłość plemienia socjologów. Michel Maffesoli o ponowoczesnym społeczeństwie i nauce, [w:] Michel Maffesoli. Rytm życia. Wariacje na temat świata wyobraźni ponowoczesnej. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków, s. XXV–LIV.

Burszta W., 2010: Samotność w świecie nadmiaru. Przedmowa do wydania polskiego, [w:] M. Augé, Nie-miejsca.Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. PWN, Warszawa, s. VII–XV.

Chmielewska-Banaszak D., 2010: Między filozofią nauki a socjologią wiedzy: poznanie naukowe w koncepcji Michaela Polanyi’ego, [w:] Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy. Studia z Podstaw Sojologii Wiedzy, Lublin, s. 41–60.

Collins R., 2011: Łańcuchy rytuałów interakcyjnych. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.

Czarnocki B., 1981: Kryzysy – kuźnie kultur. Ewolucjonizm Marvina Harrisa. Lud, t. 65, s. 3.

Finkielkraut A., 2012: Serce rozumiejące. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Hirszowicz M., 1998: Spory o przyszłość. Klasa. Polityka. Jednostka. Wyd. IFiS PAN, Warszawa.

Hryniewicz J.T., 2011: Intelektualna tradycja Europy a instytucje demokratyczne, [w]: Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy. Studia z Podstaw Socjologii Wiedzy, t. III, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 167–182.

Jasiński J. et al., 2014: Rynki zakorzenione – koncepcja uruchomienia mechanizmów lokalnego rozwoju. Wieś i Rolnictwo nr 3 (164), s. 105–123.

Jewtuchowicz A., 2005: Terytorium i współczesne dylematy jego rozwoju. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Jeziorski I., 2013: Krawędzie doświadczenia. Studium z antropologii wizualnej i sensorycznej. Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała, s. 149.

Kaczmarczyk M.R., 2012: Radykalizm ponowoczesności, [w:] Michel Maffesoli. Rytm życia. Wariacje na temat świata wyobraźni ponowoczesnej. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków, s. VII–XXIII.

Kaniowska K., 2014: Metoda w antropologii. Uwagi na marginesie „Refleksji na temat badań terenowych w Maroku” Paula Rabinowa. Zeszyty Wiejskie (XIX), Łódź, s. 135–142.

Kerkhove D., 2001: Powłoka kultury. Wyd. Mikom, Warszawa.

Kiciński K., 2007: Nauka o nauce Marii i Stanisława Ossowskich – signum temporis nowoczesności. Societas/Communitas nr 1 (3), s. 71–98.

Kowalewski J. et al., 2011: „Zaczęli po prostu ci ludzie, ci starzy, po prostu zaczęli historię”. Lokalne i ponadlokalne spory o wiejski kamień, [w:] Humanistyka i dominacja. Oddolne doświadczenia społeczne w perspektywie zewnętrznych rozpoznań. Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Warszawa, s. 185–228.

Kroh A., 2014: Wesołego Alleluja Polsko Ludowa. Iskry, Warszawa.

Latour B., 2010: Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Universitas, Kraków.

Maffesoli M., 2012: Rytm życia. Wariacje na temat świata wyobraźni ponowoczesnej. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.

Manteufell R., 1987: Filozofia rolnictwa. PWN, Warszawa.

Metges H., 1999: Problematyka budownictwa wiejskiego w aspekcie zagadnień regionalnych, [w:] Wieś polska. Współczesne przemiany i rozwój. Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej Politechniki Krakowskiej, 20–21 maja, Kraków.

Nilsson S., 2012: Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie: „Rolnictwo społeczne: zielone usługi terapeutyczno-opiekuńcze oraz polityka społeczna i zdrowotna. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej (15.02.2013), s. 44–48.

Niżnik J., 2007: Socjologia wiedzy po 80 latach. Societas/Communitas nr 2 (3), s. 37–46.

Nurzyńska I., 2014: Nowe koncepcje i instrumenty polityki regionalnej w Unii Europejskiej a rozwój obszarów wiejskich. Wieś i Rolnictwo nr 4 (165). s. 27–43.

Olsen B., 2013: W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów. Instytut Badań Literackich, Warszawa.

Raszeja E., 2005: W poszukiwaniu ładu i autentyczności. Refleksje na temat kształtowania krajobrazu i architektury polskiej wsi, [w:] Polska wieś 2025. Wizja Rozwoju, J. Wilkin (red.). Fundusz Współpracy, Warszawa.

Ritzer G., 2009: Macdonaldyzacja społeczeństwa. Wydanie na nowy wiek. Muza, Warszawa.

Rosińska Z., 2014: Rozmowa z Tomaszem Stawiszyńskim w programie „Niedziela Filozofów” w radio RDC dnia 12.10.2014.

Schumacher E.F., 1981: Małe jest piękne. Spojrzenie na gospodarkę świata z założeniem, że człowiek coś znaczy. PIW, Warszawa.

Sendyka R., 2014: Miejsca, które straszą (afekty i nie-miejsca pamięci), [w:] Pamięć i afekty, Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz (red.). Instytut Badań Literackich, Warszawa, s. 285–307.

Siekierski Cz., 2014: Czesław Siekierski Przewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego. Pierwsze refleksje w sprawie programu prac i zadań Komisji (www.siekierski.pl).

Sojak R., 2010: Wiedza milcząca w ujęciu socjologii wiedzy naukowej, [w:] Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy. Studia z Podstaw Socjologii Wiedzy t. II, Lublin, s. 25–40.

Stawasz D., Sikora-Fernandez D., Turała M., 2012: Koncepcja smart city jako wyznacznik podejmowania decyzji związanych z funkcjonowaniem i rozwojem miasta. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego (721) Studia Informatica nr 29, s. 97–109.

Śpiewak R., 2012: Definiowanie kategorii: „wieś” na początku XXI wieku, czyli o kłopotach badacza obszarów wiejskich. Wieś i Rolnictwo nr 3 (156), s. 30–45.

Tobiasz-Lis P. et al., 2014: Wyobrażenia przestrzenne mieszkańców wsi. Wykorzystanie metody odręcznych szkiców, [w:] Wójcik M., Regionalny wymiar przemian polskiej wsi – aspekty społeczne i środowiskowe. Studia Obszarów Wiejskich t. XXXV, Warszawa, s. 29–43.

Wieruszewska M., 1991: Wieś. W poszukiwaniu całości społeczno-kulturowej. PWN, Warszawa.

Wieruszewska M., 2005: Społeczna gospodarka rynkowa: mit czy zasób do wykorzystania na wsi? [w:] Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, A. Rosner (red naukowa). IRWiR PAN, Warszawa.

Wilkin J., 2013: Aksjologia i prakseologia polityki wobec drobnych gospodarstw rolnych w Polsce i w Unii Europejskiej. Wieś i Rolnictwo nr 2 (159), s. 43–54.

Wójcik M. (red.), 2014: Regionalny wymiar przemian polskiej wsi – aspekty społeczne i środowiskowe. Studia Obszarów Wiejskich t. XXXV, Komisja Obszarów Wiejskich, Polskie Towarzystwo Geograficzne, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Polska Akademia Nauk, Warszawa.

Zuber M., 2011: Socjologia poznania naukowego a historia nauki, [w:] Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy. Studia z Podstaw Socjologii Wiedzy t. III, Lublin, s. 27–42.