„Płatność cukrowa” a dochody plantatorów buraka cukrowego w Polsce. Stan obecny i perspektywy

Autor

  • Andrzej Czyżewski Autor jest pracownikiem Katedry Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej w Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu
  • Sebastian Stępień Autor jest pracownikiem Katedry Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej w Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu
  • Michał Borychowski Autor jest pracownikiem Katedry Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej w Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu

Słowa kluczowe:

rynek cukru, świat, Unia Europejska, Polska, oddzielna płatność z tytułu cukru, dochodowość, reforma

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie znaczenia oddzielnej płatności z tytułu cukru (tzw. płatności cukrowej) w kształtowaniu dochodów plantatorów buraków cukrowych w Polsce. Przedstawiono strukturę i dynamikę światowego, unijnego oraz polskiego rynku cukru i buraków cukrowych, a także instrumenty polityki rolnej Unii Europejskiej w zakresie rynku cukru i buraków cukrowych, co stanowi tło do dalszych rozważań. Dochodowość produkcji buraków ukazano w Polsce na przestrzeni ostatnich kilku lat oraz w odniesieniu do Niemiec, jednego z liderów w tym segmencie w UE. Jak wynika z poniższego opracowania, w ujęciu globalnym cukier z buraków jest sukcesywnie wypierany przez cukier trzcinowy. W wyniku reformy rynku cukru z 2006 roku w Unii Europejskiej nastąpiły niekorzystne, z punktu widzenia tej gałęzi, zmiany, które doprowadziły do rezygnacji z produkcji cukru przez niektóre kraje członkowskie, wskutek czego łączna podaż tego produktu zmniejszyła się do tego stopnia, że UE stała się jego importerem netto (mimo iż przez wiele lat osiągała nadwyżki produkcyjne i eksportowała je). Formą rekompensaty spadku dochodów plantatorów buraków cukrowych, który zaznaczył się po wprowadzeniu tej reformy miała być płatność cukrowa wprowadzona do systemów wsparcia w dziewięciu krajach, w tym w Polsce. Zgodnie z ustaleniami, oddzielna płatność z tytułu cukru ostatni raz ma zostać wypłacona w 2014 roku. Wobec powyższego należy się zastanowić nad zasadnością wprowadzenia innego – alternatywnego mechanizmu wsparcia plantatorów buraków cukrowych w Polsce oraz innych nowych krajach członkowskich. Takim rozwiązaniem wydaje się być podniesienie poziomu podstawowej stawki płatności bezpośredniej, co mogłoby się wprost przełożyć na dochodowość produkcji buraków cukrowych i cukru w Polsce.

Bibliografia

Agricultural Outlook 2013–2022, Organisation for Economic Co-operation and Development – Food and Agriculture Organization of the United Nations (OECD-FAO), OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/agr_outlook-2013-en.

CAP towards 2020 Impact Assessment. Anex 5: Market Measures, 2013, European Commission, DG-AGRI, Brussels.

Chmielewski Ł., 2013a: Rynek cukru. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA), Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych (FAMMU), Warszawa, s. 3–8, 18–21.

Chmielewski Ł., 2013b: Światowy rynek cukru. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA), Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych (FAMMU), Warszawa, s. 9–12.

Chudoba Ł., 2004, Produkcja buraków cukrowych. Fundusz Współpracy, Warszawa, s. 12–15.

Czyżewski A., Stępień S., 2008, Wydatki budżetowe UE w sektorze rolnym – rekomendacje do dyskusji nad „health-check”. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 2/2008, s. 3–18.

Czyżewski A., Stępień S., Borychowski M., 2014: Wpływ likwidacji tzw. płatności cukrowej na uprawę buraków cukrowych i produkcję cukru w Polsce. Ekspertyza na zlecenie Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego.

Dane Głównego Urzędu Statystycznego.

Dane Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego.

Dane Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.

Dane Wielkopolskiej Izby Rolniczej w Poznaniu.

Denger J., 2012: Richtwerte für Leistungen und Kosten der Zuckerrübenproduktion in zwei Ertragsstufen. Jena.

Etapy reformy rynku cukru. 2011, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Biuro Prasowe, Warszawa.

Krzysiak Z., 2009: Opłacalność produkcji buraków cukrowych w warunkach reformy rynku cukru. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin, s. 119–126.

Kwota zrealizowanych płatności w ramach uzupełniających płatności obszarowych – Płatności cukrowe w kampaniach 2006–2013. 2014, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, http://www.arimr.gov.pl/

Marcinkowska M., Narojczyk S., Stępień S., 2011: Kierunki zmian funkcjonowania wybranych rynków rolnych w kontekście ewolucji wspólnej polityki rolnej UE. [w:] Rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich w warunkach ewolucji WPR: wybrane problemy, A. Czyżewski, S. Stępień (red.). Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 81–97.

Overview of the implementation of direct payments under the CAP in Member States in 2012 (Reg. 73/2009). 2012, European Commission, Directorate – General for Agriculture and Rural Development, Brussels.

Polet Y., 2013: EU-27 Sugar Annual Report. GAIN Report No E80016, USDA Foreign Agricultural Service, Washington, s. 7–8.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 318/2006 z 20 lutego 2006 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru.

Rynki rolne – Cukier. 2014, Agencja Rynku Rolnego, http://www.arr.gov.pl/

Schneider I., 2013: So macht der Rübenanbau Spaß. Zuckerrüben Journal 3/2013.

Skarżyńska A., Augustyńska-Grzymek I., Ziętek I., 2005: Produkcja, koszty i dochody wybranych produktów rolniczych w latach 2003–2004. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa, s. 34–35.

Stawki płatności bezpośrednich. 2014, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, http://www.arimr.gov.pl/

Study on price transmission in the sugar sector (AGRI-2011-EVAL-03). 2011, Arete – Research & Consulting in Economics.

Sugar. 2014, European Commission, Agriculture and Rural Development, http://ec.europa.eu/agriculture/sugar/

Sugar: World Markets and Trade. 2013, United States Department of Agriculture, Foreign Agricultural Service/USDA, Office of Global Analysis.

Sugar and Sweeteners Yearbook Tables. 2014, United States Department of Agriculture, Economic Research Service, http://www.usda.gov/wps/portal/usda/usdahome.

Sugar Market Situation. 2014, European Commission, Agri C 4, Committee for the Common Organisation of Agricultural Markets, Brussels (30.01.2014).

Sugar Price Reporting. 2014, European Commission, Agri C 4, Committee for the Common Organisation of Agricultural Market, Brussels (30.01.2014).

Szajner P., 2011, 2012, 2013: Rynek cukru. Stan i perspektywy. IERiGŻ, ARR, MRiRW, nr 38, 39, 40.

Pobrania

Liczba pobrań artykułu

109

Strony

189-202

Jak cytować

Czyżewski, A., Stępień, S. i Borychowski, M. (2014) „«Płatność cukrowa» a dochody plantatorów buraka cukrowego w Polsce. Stan obecny i perspektywy”, Wieś i Rolnictwo. Warszawa, PL, (3 (164), s. 189–202. Dostępne na: https://kwartalnik.irwirpan.waw.pl/wir/article/view/518 (Udostępniono: 5 październik 2024).

Numer

Dział

MATERIAŁY Z BADAŃ

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>