Próba charakterystyki społeczno-ekonomicznej obszarów o cechach niekorzystnych dla rozwoju funkcji rolniczej

Abstrakt

Artykuł oparty został na wynikach badań prowadzonych w IUNG-PIB, dotyczących delimitacji obszarów problemowych rolnictwa, oraz w IRWiR PAN, skupiających się na przestrzennym zróżnicowaniu obszarów wiejskich pod względem społeczno-gospodarczym. Analiza uzyskanych wyników tych badań wskazuje, że część obszarów problemowych z punktu widzenia rolnictwa to obszary zapóźnione pod względem poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego oraz dynamiki zachodzących przemian. Jednak dotyczy to głównie obszarów nizinnych. W terenach górskich i podgórskich większość obszarów problemowych z punktu widzenia rolnictwa charakteryzuje się relatywnie wysokim poziomem i dynamiką rozwoju społeczno-gospodarczego. Na obszarach tych rolnicza funkcja gospodarcza jest stopniowo redukowana na rzecz innych funkcji, w tym turystycznej i rekreacyjnej. Tego rodzaju proces dezagraryzacji struktury gospodarczej obszarów problemowych rolniczych na terenach nizinnych jest relatywnie znacznie słabiej zaawansowany. Obecnie prowadzi to do zmniejszania się zaludnienia tych obszarów, a w części z nich do niekorzystnych zjawisk charakterystycznych dla obszarów depopulacyjnych. Stosowane instrumenty polityki spójności i polityki rolnej (w tym redystrybucja dochodów na rzecz rolnictwa obszarów o niekorzystnych warunkach) nie są w stanie przeciwdziałać procesom rozwarstwiania wsi w układzie przestrzennym.