Program LEADER w krajach Europy Środkowej

Pascal Chevalier; Marie-Claude Maurel

doi:10.53098/wir.2010.4.149/02

Autor

Pascal Chevalier Autor jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu w Montpellier 3, Francja
Marie-Claude Maurel Autorka jest pracownikiem naukowym Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, Paryż

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2010.4.149/02

Słowa kluczowe:

LEADER, Europa Środkowa, Unia Europejska

Abstrakt

Realizacja nowej polityki europejskiej opartej na zintegrowanym rozwoju wsi jest całkowicie nowym eksperymentem w krajach Europy Środkowej, które wcześniej funkcjonowały w ramach systemu komunistycznego. W niniejszej pracy podjęto próbę zbadania warunków i kontekstu w jakim Model Rozwoju Lokalnego jest przenoszony ze « starych » do nowych państw członkowskich UE oraz sposobów jego wdrażania w tych ostatnich. Problem ten badamy analizując program Leader (skrót od Liaisons Entre Actions de Développement de l’Economie Rurale), który stał się czwartą osią Europejskiej Polityki Wiejskiej (2007-2013). Podejście charakterystyczne dla programu Leader jest zazwyczaj przedstawiane jako oryginalna metoda wspierania rozwoju lokalnego, szczególnie poprzez Lokalną Grupę Działania (LGD), która jest lokalną strukturą aktorów publicznych i prywatnych. Uwagę koncentrujemy na sposobach wcielania tego podejścia w życie w trzech nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej (Republika Czeska, Węgry, Polska). Nowa polityka rozwoju dociera do społeczności lokalnych dzięki różnym hierarchicznym sposobom zarządzania. Władze krajowe (czyli operatorzy transferu) przenoszą i wdrażają europejskie zasady i normy, które są bardziej elastyczne od wcześniejszych. Analizując główne różnice pomiędzy trzema krajami odkrywamy zniekształcenia, jakim ulega oryginalny model pod wpływem krajowych czynników instytucjonalnych. Procesy transferu polityki nie ograniczają się do ministerstw rolnictwa, lecz angażują zróżnicowane grono aktorów pozarządowych, pośredniczących w transferze modelu do lokalnych interesariuszy będących czynnymi odbiorcami. Model Leader jest wdrażany w rozmaitych kontekstach terytorialnych i społecznych, mniej lub bardziej podatnych na przyjęcie tego nowego sposobu myślenia o rozwoju lokalnym i zarządzaniu nim. W pracy, odwołującej się do naukowej literatury, wykorzystano dane oficjalnych źródeł narodowych oraz wyniki badań terenowych. Jest to międzynarodowe porównanie, w którym wzięto pod narodowe i lokalne specyfiki w celu uwypuklenia podobieństw i różnic w transferze modelu polityki.

Bibliografia

BALDERSHEIM H., ILLNER M., WOLLMANN H., 2003: Local Democracy in Post-Communist Europe. Urban Research International. Leske, Budrich, Opladen. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-663-10677-7

BRUCKMEIER K., 2000: LEADER in Germany and the Discourse of Autonomous Regional Development. ”Sociologia Ruralis” 40, 2: 219–227. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9523.00144

BULLER H., 2000: Re-creating Rural Territories: LEADER in France. ”Sociologia Ruralis” 40, 2: 190–199. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9523.00141

BULMER S., DOLOWITZ D., HUMPHREYS P., PADGETT S., 2007: Policy Transfer in European Union Governance: Regulating the Utilities. Routledge, Abingdon. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203964743

DARGAN L., SHUCKSMITH M., 2008: LEADER and innovation. ”Sociologia Ruralis” 48: 271–294. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9523.2008.00463.x

DELPEUCH T., 2009: Comprendre la circulation internationale des solutions d'action publique: panorama des Policy Transfer Studies. ”Critique internationale” 43: 153–166. DOI: https://doi.org/10.3917/crii.043.0153

DENTERS B., ROSE L.E., 2005: Comparing Local Governance. Trends and Developments. Palgrave Macmillan, Houndmills, Basingstoke, Hampshire. DOI: https://doi.org/10.1007/978-0-230-21242-8

DOLOWITZ D., MARSH D., 1996: Who learns what from whom? A review of the policy transfer literature. ”Political Studies” 44: 343–357. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9248.1996.tb00334.x

GORTON M., HUBBARD C., HUBBARD L., 2009: The folly of European Union Policy Transfer: Why the Common Agricultural Policy (CAP) Does not fit Central and Eastern Europe. ”Regional Studies” 43: 10, 1305–1317. DOI: https://doi.org/10.1080/00343400802508802

HALAMSKA M., 2005: Rozwój wiejski w Portugalii w latach 1986–2000. Wzór czy przestroga dla Polski? [Le développement rural au Portugal dans les années 1986–2000. Un modele ou un avertissement pour la Pologne?]. IRWIR PAN, Warszawa.

HALAMSKA M., 2008: Social Capital in Rural Areas. A Reconstruction Attempt. „Przegląd Socjologiczny” LVII- 4: 69–93.

HALL P., 1993: Policy Paradigms, Social Learning and the State: The Case of Economic Policy making in Britain. ”Comparative Politics” 25: 275–297. DOI: https://doi.org/10.2307/422246

HIGH C., NEMES G., 2007: Social Learning in LEADER: Exogenous, Endogenous and Hybrid Evaluation in Rural Development. ”Sociologia Ruralis” 47, 2: 103–119. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9523.2007.00430.x

HIRSCHHAUSEN B. von, LACQUEMENT G., 2007: Modeles de l'Ouest, territoires de l'Est. Le développement local et la valorisation du patrimoine dans les campagnes d'Allemagne orientale. ”Revue d'études comparatives Est-Ouest” 38, 3: 5–30. DOI: https://doi.org/10.3406/receo.2007.1844

KOVACH I., 2000: LEADER, a New Social Order and the Central-and East-European Countries. ”Sociologia Ruralis” 40, 2: 181–189. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9523.00140

KOVACH I., 2002: Leadership, Local Power and Rural Restructuring in Hungary. In: Leadership,

Local Power and Rural Restructuring in Contemporary Europe. Dir. K. Halfacree, I. Kovach, R. Woodward. Ashgate, Aldershot, Burlington, Singapore, Sydney.

KOVACH I., KUÈEROVÁ E., 2006: The Project Class in Central Europe: The Czech and Hungarian Cases. ”Sociologia Ruralis” 46, 1: 3–19. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9523.2006.00403.x

LACQUEMENT G., 2007: Le développement local comme processus politique endogene dans les Nouveaux Länder: modeles et acteurs a l'épreuve de la réunification. ”Revue d'études comparatives Est-Ouest” 38, 3: 97–116. DOI: https://doi.org/10.3406/receo.2007.1848

Les acteurs locaux a l'épreuve du modele européen LEADER. France – Hongrie – Pologne, 2010. Eds. M. Halamska, M.C. Maurel CEFRES – IRWIR, Prague.

MAUREL M.C., 2008a: Vers une nouvelle gouvernance des territoires en Hongrie? ”Cahiers d'études hongroises” 14 2007/2008, tome 1: 399–439.

MAUREL M.C., 2008b: Local Development Stakeholders and the European Model. Learning the LEADER Approach in the New Member States. ”Czech Sociological Review” 44: 3, 511–530. DOI: https://doi.org/10.13060/00380288.2008.44.3.04

MAUREL M.C., HALAMSKA M., 2006: Démocratie et gouvernement local en Pologne. CNRS éditions, Paris.

MAUREL M.C., LACQUEMENT G., 2007: Agriculture et ruralité en Europe centrale. Aux lieux d'etre-CEFRES, Paris.

MEYER-SAHLING J.H., 2007: Héritages, concurrence entre les partis et gouvernance de la fonction publique dans la Hongrie postcommuniste. ”Critique internationale” 35: 51–68. DOI: https://doi.org/10.3917/crii.035.0051

NEMES G., 2005: The politics of rural development in Europe. Discussion papers. Institute of Economics, Hungarian Academy of Sciences MT-DP' 5: 38.

OSTI G., 2000: LEADER and Partnerships: the case of Italy. ”Sociologia Ruralis” 40, 2: 172–180. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9523.00139

PLESIAT M., MARTY P., 2010: Actors and partnerships in the LAGs: a new civic space? A Czech case study. Paper to the Regional studies association conference. Pécs, 24–26th, May.

POLA P., KOVACS D., 2010: Some experiences of the Leader programme in Hungary. Preliminary results of the ALDETEC research. Paper to the Regional studies association conference. Pécs, 24th–26th May.

RADAELLI C., 2000: Policy transfer in the European Union. Institutional Isomorphism as a source of legitimacy. ”Governance” 13, 1: 25–43. DOI: https://doi.org/10.1111/0952-1895.00122

RAY C., 2000: The EU LEADER Programme: Rural Development Laboratory. ”Sociologia Ruralis” 40, 2: 163–172. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9523.00138

SHORTALL S., SHUCKSMITH M., 1998: Integrated rural development: Issues arising from the Scottish experience. ”European Planning Studies” 6, 1: 73–88. DOI: https://doi.org/10.1080/09654319808720446

The Cork Declaration: a living countryside, 1996. Commission of the European Communites. The future of Rural Society: Green paper, 1988. CEC.