Agrarism – the forgotten world of norms and values
Keywords:
agrarism, tradition, national memory, inter-generational transimission, public discourseAbstract
The article brings back to our memory the ideas of agrarism and the fates of political formation that tried to introduce these ideas into the public and political life of Poland after the Second World War. However, the ideas of agrarism and the political formation implementing its goals and values suffered a defeat in the clash with the doctrine binding in People's Poland. The author describes the way in which this important experience of Polish peasants was erased from the tradition and memory of the Polish nation. She points to the intentional character of the discontinuation of agraristic tradition and the role played in this process by reprisals of the Stalinist period. She shows the contemporary, complex consequences of the ennoblement of socialist solutions and the social costs of the marginalization of democratic, solidary solutions of agrarism that lost in 1947.References
Balcerowicz L., 1999: Racjonalnie o rolnictwie. W: „Rzeczpospolita” 18 marca.
Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A., (red.) 2010: Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. WAiP, Warszawa.
Dąbrowska M., 2009: Rozdroże. Studium na temat zagadnień wiejskich. LSW, Warszawa.
Fedyszak-Radziejowska B., 2002: Wieś w polityce i debacie publicznej. W: „Wieś i Rolnictwo” 1: 61–79.
Fedyszak-Radziejowska B., 2010: Stracone elity, zakwestionowane wartości. Społeczne aspekty doświadczeń mieszkańców wsi w latach 1944–1990. W: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1989). T. 4. Red. J. Gmitruk, E. Leniart. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, IPN, Warszawa.
Foucault M., 1977: Archeologia wiedzy. PIW, Warszawa.
Głowacka-Grajper M., 2011: Pamięć o przeszłości Kresów jako element współczesnych tożsamości. W: Tradycja w kontekstach społecznych. T. 3. Red. J. Styk, M. Dziekanowska. Wydaw. UMCS, Lublin.
Gmitruk J., 2003: Ruch ludowy w Polsce. Zarys dziejów. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa.
Gmitruk J., 2010: Wstęp. W: St. Mikołajczyk w dokumentach aparatu bezpieczeństwa. T. I. Działalność w latach 1945–1947. Opr. W. Bagieński, P. Byszewski, A. Chrzanowska, F. Dąbrowski, F. Gryciuk, J. Mysiakowska-Muszyńska. IPN, Warszawa.
Gmitruk J., Leniart E. (red.), 2009: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1939–1945). T. 3. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, IPN, Warszawa.
Gmitruk J., Leniart E. (red.), 2010: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1989). T. 4. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, IPN, Warszawa.
Gmitruk J., Nawrocki Z. (red.), 2004: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1956–1989). T. 2. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, IPN, Warszawa.
Górniak K., 2005: Wizerunek wsi i rolnictwa w kontekście przystąpienia Polski do UE. Analiza materiałów prasowych. W: Proces demarginalizacji polskiej wsi. Programy pomocowe, liderzy, elity i organizacje pozarządowe. Red. B. Fedyszak-Radziejowska. ISP, Warszawa.
Grabowska M., 2004: Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku. Scholar, Warszawa.
Grosicka M., 2009: Walka o demokrację – PSL w latach 1945–1947. W: „Biuletyn IPN” 10–11: 30–38.
Grosicka M., 2010: Walka o demokrację – PSL w latach 1945–1947 W: Lepiej za Polskę dziś umrzeć. Red. F. Musiał, J. Szarek. IPN, OMP, Kraków.
Kaczorowski A.W., Kozłowski T., Olaszek J., 2010: Solidarność Rolników 1980–1989. Fundacja „Kasa Nadziei”, Warszawa.
Kajfosz J., 2011: Tradycja jako przedmiot rywalizacji, negocjacji i władzy. W: Tradycja w kontekstach społecznych. T. 3. Red. J. Styk, M. Dziekanowska. Wydaw. UMCS, Lublin.
Kura A., 2006: Aparat bezpieczeństwa i wymiar sprawiedliwości wobec kolektywizacji wsi polskiej 1948–1956. IPN, Warszawa
Łazarkiewicz C., 2008: Chłop w zaniku. „Polityka” 38.
Marshall G. (red.), 2005: Słownik socjologii i nauk społecznych. Oxford, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Mielicka H., 2011: Funkcje adaptacyjne tradycji. W: Tradycja w kontekstach społecznych. T. 3. Red. J. Styk, M. Dziekanowska. Wydaw. UMCS, Lublin.
Miernik G. 2004: Dekolektywizacja polskiej wsi w Polsce w latach 1956–1957. W: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1956–1989). T. 2. Red. J. Gmitruk Z. Nawrocki. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, IPN, Warszawa.
Miłkowski S., 1933: Agraryzm jako forma przebudowy ustroju społecznego. W: Młoda myśl ludowa, sierpień-październik, Kraków.
Miłkowski S., 1936: Walka o nową Polskę. Wici, Warszawa.
Młoda myśl ludowa, 1948. Marzec, kwiecień – maj.
Mokrzycki E., 2001: Bilans niesentymentalny. IFiS, Warszawa.
Ochał M., 2011: Uwarunkowania żywotności tradycji ziemiańskiej. W: Tradycja w kontekstach społecznych. T. 3. Red. J. Styk, M. Dziekanowska. Wydaw. UMCS, Lublin.
Ruch ludowy przed, w czasie i po wojnie, 2009. „Biuletyn IPN” październik – listopad.
Słownik socjologiczny, 2002. Red. K. Olechnicki, P. Załęcki. Graffiti BC, Toruń.
Styk J., 2009: Tradycja w społecznym przekazie kultury. W: Tradycja: wartości i przemiany. Red. J. Adamowski, J. Styk. Wydaw. UMCS, Lublin.
Szacki J., 2002: Historia myśli socjologicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Wenklar M. (red.), 2007: Koniec Jałtańskich złudzeń. Sfałszowane wybory – 19 I 1947. IPN, Kraków.
Wieś i rolnictwo w debacie publicznej – stereotypy, polityka wiarygodność, 2010. Red. B. Fedyszak-Radziejowska. Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa.
Wincenty Witos 1874–1945, 2010. Tekst i dobór ilustracji T. Bereza, M. Bukała, M. Kalisz. IPN, Rzeszów.
