Instrumenty finansowe a polityki wspólnotowe UE

Abstrakt

Problemy budżetowe w UE, wynikające z coraz bardziej skomplikowanych uwarunkowań geopolitycznych i społeczno-demograficznych, mogą znacznie wydłużyć pracę nad perspektywą finansową po 2020 r. W tym kontekście coraz częściej formułuje się pogląd, że w przyszłości powinno się ograniczyć finansowanie dotacyjne na rzecz rozszerzenia stosowania instrumentów zwrotnych. Celem głównym artykułu było uzasadnienie teoretyczne interwencji, ze szczególnym przypadkiem interwencjonizmu kredytowego/finansowego. Problem ten jest odnoszony do polityki spójności, choć wskazano możliwości adaptacji do wspólnej polityki rolnej. Osią rozważań jest teza, iż wprowadzenie instrumentów finansowych do polityk wspólnotowych, w tym WPR, powinno opierać się na solidnych przesłankach teoretycznych, z odniesieniem do badań empirycznych i aplikacyjnych (nawet z sektora MŚP), identyfikujących wady, zalety, problemy i zagrożenia. Niedoskonałości i niekompletności rynków finansowych są pewnym uzasadnieniem dla rozważnej i czasowej ingerencji publicznej w kształtowanie podaży instrumentów finansowych, ale szacunki popytu na nie są bardzo niepewne, zawierające się w nieakceptowalnie szerokich przedziałach, co sugeruje wręcz możliwość ich zawyżania. Ograniczony popyt na powyższe instrumenty wynika także z przeglądu ich stosowania. Co nie mniej ważne, koszty administracyjne i transakcyjne niekiedy mogą być w ich przypadku bardzo znaczące, co może je uczynić nawet mniej atrakcyjnymi niż finansowanie w pełni komercyjne. Nie ma także pewności, że instrumenty finansowe staną się powszechnie dostępne dla wszystkich rolników i mieszkańców wsi.