Definicje oraz formy miejskiej agrokultury – przyczynek do dyskusji

Wojciech Sroka

doi:10.53098/wir.2014.3.164/06

Autor

Wojciech Sroka Autor jest pracownikiem Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2014.3.164/06

Słowa kluczowe:

miejska agrokultura, definicja, operacjonalizacja, typologia

Abstrakt

W artykule podjęto problematykę nowego w polskiej literaturze ekonomiczno-rolniczej pojęcia urban agriculture. Jego celem jest opracowanie definicji rolnictwa w miastach, dokonanie jej operacjonalizacji, a także przedstawienie głównych form miejskiej agrokultury. W opracowaniu zaprezentowano badania prowadzone przez naukowców z wielu krajów oraz zaproponowano adekwatną do polskich warunków społeczno-gospodarczych definicję miejskiej agrokultury. W toku prowadzonych dyskusji opisano najważniejsze podmioty miejskiej agrokultury, jej produkty, przedstawiono funkcje, jakie realizuje, a także wyodrębniono oraz scharakteryzowano dwie najważniejsze formy urban agriculture, tj. miejskie rolnictwo oraz miejskie uprawy ogrodnicze.

Publikacja realizowana w ramach badań statutowych DS. nr 3103/ZEiOR/2014.

Bibliografia

Ackerman K., 2012: The Potential for Urban Agriculture in New York City. Growing Capacity, Food Security, & Green Infrastructure. Columbia University, Columbia.

Abdalla, I.F., 2012: Socioeconomic Aspects of Urban and Peri-urban Agriculture: A Diagnostic Study in Khartoum, Sudan. Kassel University Press, Kassel.

Bański J., 2008: Strefa podmiejska – już nie miasto, jeszcze nie wieś. [w]: Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce, A. Jezierska-Thoele, L. Kozłowski (red.). Wydaw. Nauk. UMK Toruń, s. 29–43.

Boland J., 2005: Urban agriculture: Growing vegetables in cities. Agromisa Foundation, Wageningen.

Bożętka B., 2008: Systemy zieleni miejskiej w Polsce – ewolucja i problemy kształtowania. Problemy Ekologii Krajobrazu, tom XXII, s. 49–63.

Böhm A., 1999: Stan zasobów przyrody, [w:] Raport o stanie środowiska miasta Krakowa w latach 1994–1999. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kraków.

Cabannes Y., 2004: Public financing and investments for urban agriculture. Center for Urban Developement Studies: Cambridge.

Cieślak I., 2006: Identyfikacja układu terenów otwartych w mieście Olsztynie. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum 5 (1–2), s. 17–24.

Cruz M.C., Medina R.S., 2003: Agriculture in the city. A Key to Sustainability in Havana, Cuba. Ian Randle Publishers, Kingston.

Degórska B., 2013: Koncepcja kształtowania struktury przestrzennej sieci ekologicznej Krakowa. [w:] Środowisko przyrodnicze Krakowa. Zasoby – Ochrona – Kształtowanie B. Degórska, M. Baścik (red.). Wydawnictwo Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Urząd Miasta Krakowa, Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym Wydziału Geodezji i Kartografii PW, s. 251–262.

Cissé O., Ndeye F., Moussa S., 2005: Institutional and legal aspects of urban agriculture in French speaking West Africa: from marginalization to legitimization. Environment and Urbanization nr 17, s. 143–154. DOI: https://doi.org/10.1177/095624780501700211

Drechsel P., Graefe S., Sonou M., Cofie O.O., 2005: Informal irrigation in urban West Africa. IWMI Research Report, no. 102. (dostęp z dnia 19.09.2013 r. http://www.ruaf.org/sites/default/files/Drechsel.pdf)

Dubbeling M., 2004: Optimizing use of vacant space for urban agriculture through participatory planning processes. Paper presented at Workshop on IDRC-Supported Initiatives on Urban Agriculture and Food Security, Ryerson University, Toronto.

Food and Agriculture Organization of the United Nations, 2007: Profitability and sustainability of Urban and peri-urban agriculture. Wydawnictwo FAO, Rzym.

Fox-Kämper R., 2012: Urbane Landwirtschaft und urbanes Gärtnern. Zwischen Visionen und kommunaler Praxis. IFPRA 2012 Basel. (dostęp 19.09.2013 r. http://www.ifpra2012.bs.ch/fox-kaemper.pdf)

Gebhardt B., 2012: Akzeptanz und Erfolg kleinräumiger Systeme der Lebensmittelversorgung im urbanen Umfeld am Beispiel Stuttgart – Empirische Untersuchungen von Verbrauchern und Unternehmen. Working Paper nr 22. Institute of Agricultural Policy and Markets Universität Hohenheim, Hohenheim.

Ghosh S., 2004: Food Production in Cities. Acta Horticulturae, nr 643, s. 233–240. DOI: https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2004.643.30

Giecewicz J., 2005: Obszary rolne jako czynnik przyrodniczej rewitalizacji miasta. Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. – OL PAN, s. 128–134.

Halamska M., 2011: Wiejskość jako kategoria socjologiczna. Wieś i Rolnictwo, nr 1/2011, s.37–55. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2011.1.150/01

Krzyk P., Tokarczuk T., Heczko-Hyłowa E., Ziobrowski Z., 2013: Obszary rolne jako element struktury przestrzennej miast – problemy planistyczne, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.

Lohrberg F., Timpe A., 2011: Urbane Agrikultur – Neue Formen der Primärproduktion in der Stadt. Planerin Fachzeitschrift für Stadt-, Regional und Landesplanung nr 5, s. 35–37, Berlin.

Lohrberg F., Timpe A., 2012: COST Action Urban Agriculture Europe: Documentation 1st Working

Group Meeting. RWTH Aachen University, Aachen (dostęp 20.09.2013 r. http://www.urbanagricultureeurope.la.rwth-aachen.de/files/cost_uae_aachen.pdf)

Maik W., 1992: Podstawy geografii miast. Wydawnictwo UMK, Toruń.

Mougeot L.J.A., 2000: Urban Agriculture: definition, presence, potential and risks. [w:] Growing Cities, growing food: urban agriculture on the policy agenda. A reader on Urban agriculture, N. Bakker et al. (red.). German Foundation for International Development (DSE), Feldafing.

Mougeot L.J.A., 2006: Growing Better Cities: Urban Agriculture for Sustainable Development. International Development Research Centre. Ottawa.

MBWSV NRW, 2013: Urbanes Grün in der integrierten Stadtentwicklung Strategien, Projekte, Instrumente.

Herausgeber: Ministeriums für Bauen, Wohnen, Stadtentwicklung und Verkehr des Landes Nordrhein-Westfalen, Düsseldorf.

Nowak-Rząsa M., 2011: Przemiany terenów zieleni miejskiej Olsztyna, Kwartalnik Architektura Krajobrazu nr 4/2011, str. 39–43.

Nurzyńska I., Drygas M., 2011: Rozwój obszarów wiejskich w Polsce. Diagnozy, strategie, koncepcje polityki. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk. Warszawa.

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz.U. z 2004 r., Nr 92, poz. 880.

Palej A. 2010: Farmy miejskie – przedsięwzięcia wspomagające strategie zrównoważonego rozwoju miast. Czasopismo techniczne, z. 14, s. 39–44.. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.

Schulz K., Weith Th., Bokelmann W., Petzke N., 2013: Urbane Landwirtschaft und „Green Production” als Teil eines nachhaltigen Landmanagements. Leibniz-Zentrum für Agrarlandschaftsforschung (ZALF), Müncheberg.

Smogorzewski J., 1974: System terenów otwartych jako element konstrukcji miasta. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa

Sroka W., 2013: Rolnictwo i gospodarstwa rolne w miastach – znaczenie i zakres zjawiska. Roczniki Naukowe SERiA, tom XV z. 3, s. 317–322.

Sutkowska E., 2006: Współczesny kształt i znaczenie zieleni miejskiej jako zielonej przestrzeni publicznej w strukturze miasta – przestrzeń dla kreacji. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych II/2006, Lublin, s. 184–192.

Sutkowska-Suchacka E., 2007: Koncepcja budowy sieci przestrzeni publicznej w systemie zieleni miejskiej Szczecina – jako przykład badań krajobrazowo-urbanistycznych. Czasopismo Techniczne. Architektura, nr 104, zeszyt 5, s. 94–96

Steinbuch L., 2012: Nahrungsmittelproduktion in der Stadt. Konzepte für Stuttgart. Universität Stuttgart, Stuttgart.

Szymańska D., Grzelak-Kostulska E., Hołowiecka B., 2006: Zmiany powierzchni i gęstości zaludnienia miast Polski w latach 1960–2003. [w:] J. Słodczyk, E. Szafranek (red.) Kierunki przekształceń struktury gospodarczej i społecznej miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego Opole, s 341–353.

Wagner K., 2005: Funktionen der Landwirtschaft in stadtnahen Grünstrukturen: EU-COST Aktion C11 Greenstructure and urban planning (No. 19), AWI Bundesanstalt für Agarwirtschaft, Wien.

Wojewodzic T., Musiał W., 2003: Obszary wiejskie województwa małopolskiego – kryteria delimitacji i ich skutki. [w:] Funkcje obszarów wiejskich w dobie transformacji gospodarki Polski, E. Pałka (red.). Instytut Geografii Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach, s. 75–78.

Vagneron I., Pagčs J. & Moustier P., 2003: Economic appraisal of profitability and sustainability of peri-urban agriculture in Bangkok. FAO, Rzym.

Ziółkowski J., 1965: Urbanizacja, miasto, osiedle. Studia socjologiczne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa s. 124–156.