Proces starzenia się ludności Polski. Przyczyny i skutki

Eugeniusz Kowalczyk

doi:10.53098/wir.2024.1.202/01

Authors

Eugeniusz Kowalczyk mgr Eugeniusz Kowalczyk, Główny Urząd Statystyczny, Rządowa Rada Ludnościowa, al. Niepodległości 208, 00-925 Warszawa https://orcid.org/0000-0002-5392-1757

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2024.1.202/01

Keywords:

population age structure, population ageing, Poland

Abstract

At the beginning of the third decade of the 21st century, 100 years have passed since the First General Census of the Republic of Poland was conducted in free Poland on September 30, 1921. It provided a lot of detailed information about the population inhabiting the lands of the emerging Second Polish Republic, regarding number and structure by age. Over the past 100 years, the age structure of Poland’s inhabitans (since World War II in other borders) has changed under the influence of both demographic factors (actual population movement) and non-demographic factors (war losses, changes in state borders). An invariable feature resulting from the influence of the above-mentioned factors, especially in the long term, remained the ageing of the population. According to forecasts, this process will also continue in the future.

References

Dziki T. (2013). Podziały administracyjne Polski w latach 1944–1998. Z badań nad ustrojem ziem polskich w XIX i XX w. Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, 10, 433–450.

Gawryszewski A. (2005). Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN.

GUS [Główny Urząd Statystyczny] (2023a). Rocznik Demograficzny 2023. Warszawa: GUS.

GUS (2023b). Prognoza ludności na lata 2023–2060. Warszawa. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2023-2060,11,1.html (dostęp: 26.11.2023).

GUS (2021). Rocznik Demograficzny 2021. Warszawa: GUS.

GUS (2011). Rocznik Demograficzny 2011. Warszawa: GUS.

GUS (2001). Rocznik Demograficzny 2001. Warszawa: GUS.

GUS (1991). Demografia 1991. Roczniki statystyczne. Warszawa: GUS.

GUS (1982). Rocznik Demograficzny 1981. Warszawa: GUS.

GUS (1971). Rocznik Demograficzny 1971. Warszawa: GUS.

GUS (1968). Rocznik Demograficzny 1945–1966. Warszawa: GUS.

GUS (1965). Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Ludność, gospodarstwa domowe. Warszawa: GUS.

GUS (1960). Polskie tablice wymieralności 1955/1956. Warszawa: GUS.

GUS (1954). Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Warszawa: GUS.

GUS (1939). Mały Rocznik Statystyczny 1939. Warszawa: GUS.

GUS (1938a). Polskie tablice wymieralności 1931/32. Warszawa: GUS.

GUS (1938b). Drugi powszechny spis ludności z dn. 9.XII.1931 r. Mieszkania i gospodarstwa domowe, ludność. Polska. Warszawa: GUS.

GUS (1927). Pierwszy Powszechny Spis Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 września 1921 r. Mieszkania. Ludność. Stosunki zawodowe (t. 17). Warszawa: GUS.

Holzer J.Z., Józefowicz A. (1960). Dynamika zaludnienia ziem polskich 1870–1958. Biuletyn Instytutu Gospodarstwa Społecznego, 3 (4), 3–103.

Kowalczyk E. (2022). Zmiany w strukturze ludności Podlasia w latach 2001–2020. W: Rządowa Rada Ludnościowa. J. Hrynkiewicz, M. Halicka (red.). Niesamodzielna starość. Materiały z III Kongresu Demograficznego. Część 2. Warszawa: GUS.

Kowalczyk E. (2021). Zmiany w stanie i strukturze ludności Polski w latach 2011–2019. W: Problemy rozwoju demograficznego Polski w XXI wieku w ujęciu regionalnym. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa GUS. https://bip.stat.gov.pl/organizacja-statystyki-publicznej/rzadowa-rada-ludnosciowa/publikacje-rzadowej-rady-ludnosciowej/dylematy-rozwoju-demograficznego-polski-w-ujeciu-regionalnym-w-xxi-wieku/ (dostęp: 16.11.2023).

Kowalczyk E., Cierniak-Piotrowska M. (2022). Województwo lubelskie 1919–2020 – rozwój demograficzny. W: Rządowa Rada Ludnościowa. K. Markowski (red.). Konsekwencje zmian demograficznych. Materiały z III Kongresu Demograficznego. Część 1 (s. 153–171). Warszawa: GUS.

Pressat R. (2014). Słownik demograficzny (The Dictionary of Demography). E. Frątczak, A. Ptak-Chmielewska (oprac. wersji pol.). Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza.

Szulc S. (1936). Ruch naturalny ludności w Polsce w latach 1895–1935. W: Zagadnienia demograficzne Polski. Seria: Statystyka Polski, C, z. 41. Warszawa: GUS.

Vielrose E. (1952). Polskie tablice wymieralności 1948 roku. Studia i Prace Statystyczne. Warszawa: GUS.