Birth, Supremacy and the Decline of Polish Agricultural Aviation
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir042019/07Keywords:
planes, helicopters, fertilisers, pest control, aviation history, agricultural aviationAbstract
The first practical use of crop-spraying aircraft took place in the United States in 1916. In the 1920s, aviation agricultural work was already carried out in a number of other countries. The first attempts were also carried out in Poland. In 1925 and 1927 military aircraft were already protecting forests and sugar-beet fields. Polish agricultural aviation developed after the end of World War II. In the second half of the 1940s and in the 1950s, Polish Airlines, LOT, was protecting fields and forests. From the second half of the 1960s, the Polish People’s Republic became a global power in the field of agro-aviation. Polish pilots worked in over 250 Polish state-owned farms, as well as in over 20 other countries. The apogee of the significance of Polish agricultural aviation in the world is the seventies and early eighties. In the 1980s, the importance of Polish agro-aviation gradually began to decline. Polish planes’ and helicopters’ SP (sierra papa) disappeared from the skies of other countries. In the 1990s, due to the liquidation of state farms, the aircraft ceased operations in Polish agriculture. Polish agricultural companies have also withdrawn from international markets.References
Amazone – maszyny w akcji na polu z poplonem (2019). Wieści Rolnicze, 11, 30-31.
Ankieta na temat kursu pilotażu w Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Karolewie na potrzeby MNRiPRS w Szreniawie wypełniona przez Bronisława Ślężaka 7 lutego 2016 r.
Borodzik F. (1983). Wstęp do technologii prac agrolotniczych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
Borodzik F., Kamiński H., Krężałek J. (1969). Lotnictwo gospodarcze. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.
Chłapowski D. (1835). O rólnictwie. Poznań.
Chrzanowski A. (1927a). Chwościk burakowy (Cercespola beticola Sacc.) i środki zaradcze. Doświadczalnictwo Rolnicze, t. III, cz. III-IV.
Chrzanowski A. (1927b). Próby stosowania sproszkowanych insektycydów i fungicydów na plantacjach buraczanych. Gazeta Cukrownicza, 23 września.
Czas na „Samojazd” (2019). Farmer. 12 grudnia, 79.
Drobent Z. i in. (1976). Ocena stopnia zanieczyszczenia agrolotniczego poligonu doświadczalnego po jego rocznym używaniu. Agrolotnictwo, 7, 51.
Fendt Rogator 300 (2019). Rolniczy Przegląd Techniczny, 11, 6.
Glass A. (1977). Polskie samoloty rolnicze. Młody Technik, 8.
Glass A. (1980). Samoloty PZL 1928-1978. Warszawa.
Halamska M., Stanny M., Wilkin J. (red.) (2019). Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi, t. 1-2. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar. DOI: https://doi.org/10.53098/9788373839984
Holtmann W. (2019). Droga do zmienności. Profi, 6.
Józefowicz J. (2019). Norweskie premiery. Profi, 6, 82.
Karst L. (2008). Polskie skrzydła nad Sudanem. 40 lat usług agrolotniczych. Warszawa: ZP Wydawnictwo.
Lotnictwo w służbie rolnictwa (1969). Szreniawa: Muzeum Rolnictwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Malinowski J. (1976). Usługi agrolotnicze świadczone przez Zakład Usług Agrolotniczych WSK-Okęcie w kraju i za granicą, „Agrolotnictwo”, 10.
Mazurkiewicz M. (2019). Oprysk bezpieczny i skuteczny. W: Kalendarz Rolników 2020. Włocławek.
Mikulski M., Glass A. (1980). Polski transport lotniczy 1918-1978: Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.
Morgała A. (2003). Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: Bellona.
Nad czym pracuje Krukowiak? (2019). Farmer, 12 grudnia, 81.
Niestrawski M. (2016). Klasa agrolotnicza w Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Karolewie (1975-1983). W: Przez ciernie do gwiazd. Rzecz o lotniczej edukacji. Warszawa: Gretza-Robert Gretzyngier.
Niestrawski M. (2017a). Garść faktów o rzeczywistych początkach polskiego agrolotnictwa. W: Wciąż o Ikarach głoszą choć doleciał Dedal. Legendy, stereotypy, fałszerstwa w lotniczej historii. Warszawa.
Niestrawski M. (2017b). Początki polskiego agrolotnictwa, „Rocznik Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie”, 32.
Niestrawski M. (2019). Nie tylko wojna. Powstanie samolotu M-18 Dromader jako nietypowy epizod zimnej wojny. W: Wojna światów. Warszawa.
Niestrawski M., Odrzutowy samolot rolniczy M-15 Belphegor, http://www.muzeum-szreniawa.pl/imuzeum/web/app.php/vortal/odrzutowy_samolot_rolniczy_m_15_belphegor.html (dostęp: 21.09.2019).
Niestrawski M., Samolot M-18 Dromader, http://www.muzeum-szreniawa.pl/imuzeum/web/app.php/vortal/dromader.html (dostęp: 21.09.2019).
Niewielki rozsiewacz do wapna (2019). Farmer, 11 listopada, 92.
Opryskiwacz przyczepiany na tandemie (2019). Rolniczy Przegląd Techniczny, 11, 6.
Pitulanka J. (1936). Samolot na usługach zwalczania szkodników i chorób roślinnych. Kraków.
Płocki K. (2019a). Jak wysiać cenne wapno pyliste. Rolniczy Przegląd Techniczny, 11, 29-30.
Płocki K. (2019b). Jeszcze lepsze opryskiwacze Horsch Leeb. Rolniczy Przegląd Techniczny, 11, 26.
Problemy rozwoju samolotu PZL-101 Gawron (2007). Polska Technika Lotnicza. Materiały historyczne, 4.
Relacja Lecha Banasiaka złożona na potrzeby MNRiPR-S w Szreniawie w dniach 9 i 23 listopada 2017 r.
Relacja Ryszarda Kosioła złożona na potrzeby MNRiPR-S w Szreniawie 15 maja 2018 r.
Rowiński R.S. (2003). Polskie agrolotnictwo. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Skrodzki M., Brzozowski J. (1976). Aspekt ekonomiczny wykorzystania samolotów w rolnictwie na przykładzie niektórych przedsiębiorstw wielkotowarowych. Agrolotnictwo, 10.
Ulepszone opryskiwacze samojezdne JD (2019). Rolniczy Przegląd Techniczny, 11, 7.
Ustawa z 8 marca 2013 roku o środkach ochrony roślin.
Wiśniewski L. (1965). Stosowanie samolotów w rolnictwie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
Wspomnienia agrolotników (2011). Warszawa.
Wszystko w jednym przejeździe (2019). Farmer, 11 listopada, 90-91.
Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Warszawa-Okęcie”. Najstarszy zakład lotniczy w Polsce (1988). Warszawa: Wydawnictwa Przemysłu Lotniczego.
