Antropologia ekonomiczna w badaniach rolników i społeczności wiejskich

Amanda Krzyworzeka

doi:10.53098/wir.2013.3.160/03

Authors

Amanda Krzyworzeka Autorka jest pracownikiem naukowym Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Wsi Uniwersytetu Warszawskiego

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2013.3.160/03

Keywords:

economic anthropology, ethnographic fieldwork, farmers, socio-cultural factors

Abstract

he article is dedicated to economic anthropology as an interesting perspective in farmers’, peasants’ and agriculture studies. This discipline had emerged in early 20th century and since then it has developed significantly, with a rich tradition of peasants’ and agriculture study. Comparative perspective of economic anthropology (ethnographic materials from many societies all over the world) offers a wider view of issues related to agriculture. In this article the history of the discipline has been shown alongside the spectrum of its topics which could be of interest for Polish researchers who work in agriculture. The basic statement of economic anthropology is that all peoples’ deeds are socially and culturally embodied. Economic actors are always influenced by a certain socio-cultural context. The conviction about the crucial role of this context and specific methodology (long-term ethnographic fieldwork) – both create an interesting framework for theoretical consideration of agriculture.

References

Albrecht D.E., 1997: The Mechanization of Agriculture. A Historical Case Study of the Implications for Families and Communities. ”Culture & Agriculture” 19, 1–2: 24–32. DOI: https://doi.org/10.1525/cag.1997.19.1-2.24

Barlett P.F., 1989: Industrial Agriculture. In: Economic Anthropology. Ed. S. Plattner. Stanford University Press, Stanford: 253−291.

Barlett P.F. (red.), 1980: Agricultural Decision Making. Anthropological contribution to rural development. Academia Press, New York.

Bernal V., 1994: Peasants, Capitalism, and (Ir)Rationality. ”American Ethnologist” 21, 4: 792−810. DOI: https://doi.org/10.1525/ae.1994.21.4.02a00070

Buchowski M., 1996: Klasa i kultura w okresie transformacji: Antropologiczne studium przypadku społeczności lokalnej. Centre Marc Bloch, Berlin.

Buchowski M., 2006: Dystynkcja przez pracę w społeczności lokalnej w Wielkopolsce. W: Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu. Red. J. Kurczewska. IFiS PAN, Warszawa: 193−217.

Burszta J., 1976: Społeczności lokalne. W: Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej. Red. M. Biernacka, B. Kopczyńska-Jaworska, A. Kutrzeba-Pojnarowa, W. Paprocka. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław: 1: 437−476.

Bystroń J.S., 1947: Kultura ludowa. Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa.

Cancian F., 1989: Economic Behavior in Peasant Communities. In: Economic Anthropology. Ed. S. Plattner. Stanford University Press, Stanford.: 127−170.

Carrier J.G., 2005: Introduction. In: Handbook of Economic Anthropology. Ed. J.G. Carrier. Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northampton, MA: 1−9.

Chayanov A., 1986: The Theory of Peasant Economy. Manchester University Press, Manchester.

Creed G.W., 2000: “Family Values” and Domestic Economies. “Annual Review of Anthropology” 29: 329−355. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.anthro.29.1.329

Czarkowska L., 1999: Antropologia ekonomiczna. Elementy teorii. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.

Dalton G., 1969: Theoretical Issues in Economic Anthropology. ”Current Anthropology” 10, 1: 63−102. DOI: https://doi.org/10.1086/201011

Dalton G., 1972: Peasantries in Anthropology and History. ”Current Anthropology” 13, 3/4: 385−415. DOI: https://doi.org/10.1086/201302

Douglas M., Isherwood B., 1978: The World of Goods: Towards an Anthropology of Consumption. Allene Lane, London.

Dunn E.C., 2008: Prywatyzując Polskę. O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy. Tłum. P. Sadura. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

Durrenberger P.E., 2005: Labour. In: Handbook of Economic Anthropology. Ed. J.G. Carrier: Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northampton, MA: 125−140.

Ferreira M.K.L., 1997: When 1 + 1 ≠ 2: making mathematics in central Brazil. ”American Ethnologist” 24, 1: 132−147. DOI: https://doi.org/10.1525/ae.1997.24.1.132

Firth R., 1972: Methodological Issues in Economic Anthropology. ”Man” 7, 3, New Series: 467−475. DOI: https://doi.org/10.2307/2800918

Firth R., Yamey B.S. (ed.), 1964: Capital, Saving and Credit in Peasant Societies. Allen and Unwin Ltd, London.

Foster G., 1965: Peasant Society and the Image of Limited Good. ”American Anthropologist” 67: 293−315. DOI: https://doi.org/10.1525/aa.1965.67.2.02a00010

Gorlach K., 1995: Pozycja klasowa właścicieli rodzinnych gospodarstw rolnych. Próba charakterystyki. W: Wieś i jej mieszkańcy. Zróżnicowania, postawy i strategie zachowań. Red. B. Fedyszak-Radziejowska. IRWiR PAN, Warszawa: 15−30.

Gorlach K., 2001: Świat na progu domu. WUJ, Kraków.

Gudeman S., 1978: Anthropological Economics: the Question of Distribution. ”Annual Review of Anthropology”: 7: 347–377. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.an.07.100178.002023

Gudeman S., 2005: Community and economy: economy’s base. In: Handbook of Economic Anthropology. Red. J.G. Carrier. Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northampton, MA: 94–106. DOI: https://doi.org/10.4337/9781845423469.00014

Halamska M., 2000: Charakterystyka społeczna polskich rolników. W: Chłop, rolnik, farmer? Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej − nadzieje i obawy polskiej wsi. Red. X. Dolińska. ISP, Warszawa: 9−33.

Hann C., 1985: A village without Solidarity: Polish peasants in years of crisis. Yale University Press, New Haven. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt2250wcp

Hann C., 2008: Antropologia społeczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Harris M., 2005: Peasants. In: Handbook of Economic Anthropology. Ed. J.G. Carrier. Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northampton, MA: 423−438.

Herzfeld M., 2004: Antropologia: praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie. Tłum. M.M. Piechaczek. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Isaac B.L., 2005: Karl Polanyi. In: Handbook of Economic Anthropology. Ed. J.G. Carrier. Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northampton, MA: 14−25. DOI: https://doi.org/10.4337/9781845423469.00009

Jaworska G., Pieniążek W., 1995: Konteksty ekonomicznego myślenia. Wolny rynek na wsi z punktu widzenia antropologa. IERiGŻ, Warszawa.

Krzyworzeka A., 2008a: Two plus Two equals... not enough. Numbers and counting in the household strategies o Polish Farmers. In: Exploting Home, Neighbouring and Distant Cultures. Ed. L. Mróz, A. Posern-Zieliński. DiG, Warszawa: 59–72.

Krzyworzeka A., 2008b: Wieś − miasto. Gdzie leży granica? „(op.cit.,)” 40, 3: 46−50.

Kutrzeba-Pojnarowa A., 1976: Kultura ludowa w dotychczasowych polskich pracach etnograficznych. W: Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej. Red. M. Biernacka, B. Kopczyńska-Jaworska, A. Kutrzeba-Pojnarowa, W. Paprocka. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław: 1: 9−58.

Malinowski B., 1981: Argonauci Zachodniego Pacyfiku: relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei. Tłum. B. Olszewska-Dyoniziak. PWN, Warszawa.

Malinowski B., 1986, 1987: Ogrody koralowe i ich magia. Studium metod uprawy ziemi oraz obrzędów towarzyszących rolnictwu na Wyspach Trobrianda. Opis ogrodnictwa. T. 1−2. Tłum. A. Bydłoń. PWN, Warszawa.

Malinowski B., de la Fuente J., 2004: Ekonomia meksykańskiego systemu targowego i inne prace. Tłum. B. Hlebowicz, J. Barański. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Maurer B., 2006: The Anthropology of Money. ”Annual Review of Anthropology” 35: 15−36. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.anthro.35.081705.123127

Mauss M., 1973: Socjologia i antropologia. PWN, Warszawa.

Miller D., 1995: Consumption and commodities. ”Annual Review of Anthropology” 24, 1: 141−161. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.anthro.24.1.141

Nagengast C., 1991: Reluctant socialists, rural entrepreneurs: class, culture and the Polish state. Westview Press, Boulder, Colorado.

Ortiz S., 2005: Decisions and choices: the rationality of economic actors. In: Handbook of Economic Anthropology. Ed. J.G. Carrier. Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northhampton, MA: 59−77. DOI: https://doi.org/10.4337/9781845423469.00012

Pine F., 2002: Dealing with money: zlotys, dollars and other currencies in the Polish highlands. In: Markets and moralities. Ethnographies of Postsocialism. Ed. R. Mandel, C. Humphrey. Berg, Oxford − New York: 75−97. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003085966-6

Plattner S., 1989: Introduction. In: Economic Anthropology. Ed. S. Plattner. Stanford University Press, Stanford: 1−20.

Rakowski T., 2009: Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego. Słowo, obraz/terytoria, Warszawa.

Robotham D., 2005: Political economy. In: Handbook of Economic Anthropology. Ed. J.G. Carrier. Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northampton, MA: 41−58. DOI: https://doi.org/10.4337/9781845423469.00011

Roseberry W., 1989: Peasants ant the World. In: Economic Anthropology. Ed. S. Plattner. Stanford University Press, Stanford: 108−126.

Seręga Z., 1995: Strategie adaptacyjne właścicieli rodzinnych gospodarstw rolnych w Polsce. W: Wieś i jej mieszkańcy. Zróżnicowania, postawy i strategie zachowań. Red. B. Fedyszak--Radziejowska. IRWiR PAN, Warszawa: 31−40.

Thomas W.I., Znaniecki F., 1976: Chłop polski w Europie i Ameryce. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.

Wilk R.R., 1987: House, Home, and Consumer Decision Making in Two Cultures. ”Advances in Consumer Research” 14: 303−307.

Wilk R.R., Cliggett L., 2007: Economies and Cultures: Foundations of Economic Anthropology. Westview Press, Boulder.

Wolf E.R., 1957: Closed Corporate Peasant Communities in Mesoamerica and Central Java. “Southwestern Journal of Anthropology” 13, 1: 1−18. DOI: https://doi.org/10.1086/soutjanth.13.1.3629154

Yanagisako S.J., 1979: Family and Household. The Analysis of Domestic Groups. ”Annual Review of Anthropology” 8, 1: 161−205. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.an.08.100179.001113