Efektywność emisji gazów cieplarnianych w rolnictwie Unii Europejskiej

Bogdan Klepacki; Piotr Gołasa; Marcin Wysokiński

doi:10.53098/wir032016/06

Autor

Bogdan Klepacki prof. dr hab. Bogdan Klepacki, Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa, Polska, bogdan_klepacki@sggw.pl
Piotr Gołasa dr Piotr Gołasa, Katedra Polityki Europejskiej, Finansów Publicznych i Marketingu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa, Polska, piotr_golasa@sggw.pl
Marcin Wysokiński dr Marcin Wysokiński, Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa, Polska, marcin_wysokinski@sggw.pl

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir032016/06

Słowa kluczowe:

rolnictwo, efekty zewnętrzne, emisja gazów cieplarnianych, efektywność emisji gazów cieplarnianych

Abstrakt

W artykule zaprezentowano zagadnienie emisji gazów cieplarnianych (GHG) na gruncie ekonomii środowiskowej. Przedstawiono problematykę teoretyczną dotyczącą efektów zewnętrznych, optimum Pareto i potrzebę ujęcia kwestii środowiskowych w rachunku ekonomicznym rolnictwa. Na podstawie danych pochodzących z European Environmental Agency (EEA) oraz bazy Eurostat za lata 1990–2013 obliczono poziom emisji gazów cieplarnianych pochodzących z rolnictwa oraz jej efektywność. Stwierdzono, że Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Polska i Hiszpania odpowiadają za połowę emisji rolniczych gazów cieplarnianych w UE. Średnia efektywność emisji gazów cieplarnianych w rolnictwie krajów UE w 2013 r. wyniosła 391 EUR nadwyżki na 1 tonę emisji GHG. Najwyższą efektywnością charakteryzowały się takie kraje, jak: Słowacja, Włochy i Malta. W żadnym z badanym krajów rolnictwo nie osiągnęło tak wysokiej efektywności emisji jak cała gospodarka, w najlepszym wypadku wskaźnik ten wynosi od 0,4 do 0,5.

Bibliografia

Benedykt XVI (2009). Caritas in veritate. Watykan.

Bieńkowski J.F., Jankowiak J., Holka M., Dąbrowicz R. (2014). Środowiskowa ocena rozwoju rolnictwa w Polsce w ujęciu regionalnym. Roczniki Naukowe SERiA, 16 (1), s. 14–19.

Czyżewski A. (2015). Teoriopoznawcze przesłanki rozwoju rolnictwa rodzinnego. W: Chlebicka A. (red.). Ekonomiczne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej (s. 28). Warszawa: FAPA.

Czyżewski A., Smędzik K. (2010). Efektywność ekonomiczna i środowiskowa gospodarstw rolnych w Polsce według ich typów i klas wielkości w latach 2006–2008. Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, seria G, 97 (3), s. 61–71. DOI: https://doi.org/10.22630/RNR.2010.97.3.33

EEA. 2015. Manual for the EEA greenhouse gas data viewer, version 9.0 – 30 November.

Fiedor B., Czaja S., Graczyk A., Jakubczyk Z. (2002). Podstawy środowiska i zasobów naturalnych. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Gajos E. (2015). Efekty zewnętrzne produkcji zwierzęcej a wyniki produkcyjne i ekonomiczne gospodarstw rolnych na przykładzie dobrostanu bydła mlecznego. W: Prandecki K. (red.). Z badań nad rolnictwem zrównoważonym (32) (s. 90–93). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.

Gołębiewska B., Pajewski T. (2015). Odpowiedzialność rolników za stan środowiska naturalnego. Roczniki Naukowe SERiA, 17 (2), 64–65.

Graczyk A., Kociszewski K. (2013). Teoretyczne i aplikacyjne aspekty wyceny środowiskowych efektów zewnętrznych w rolnictwie. W: Zegar J. (red.). Z badań nad rolnictwem

społecznie zrównoważonym (19) (s. 43–95). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.

IAASTD (2009). Agriculture at a Crossroads. Global Report, red. B.D. McIntyre, H.R. Herren, J. Wakhungu, R.T. Watson. Washington, DC: Island Press.

Intergovernmental Panel on Climate Change. Climate Change. (2007). Working Group I: The Physical Science Basis. Cambridge University Press.

Kociszewski K. (2013). Implementacja programu rolnośrodowiskowego w świetle teorii efektów zewnętrznych. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 100 (3), 49–61. DOI: https://doi.org/10.22630/RNR.2013.100.3.36

Kot S.M. (2002). Metodologiczne dylematy pomiaru nierówności dobrobytu. W: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy [materiały konferencyjne]. Rzeszów.

Krzyżanowski J., Wrzaszcz W., Zegar J.S. (2015). Rolnictwo polskie i UE 2020+ wyzwania, szanse, zagrożenia, propozycje. W: Zegar J.S. (red.). Z badań nad rolnictwem zrównoważonym (31) (s. 29–30). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.

Leszek P. (2010). Koncepcje zawodności rynku: teoria a rzeczywistość. Equilibrium, 4 (1), 9–20.

Matuszczak A. (2013). Wskaźniki zrównoważonego rozwoju rolnictwa. Przesłanki teoretyczne i propozycja pomiaru w regionach UE. Wieś i Rolnictwo, 1 (158), 101–119. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2013.1.158/06

Meade J.E. (1952). External Economies and Diseconomies in a Competitive Situation. The Economic Journal, 62, 245, 54–67. DOI: https://doi.org/10.2307/2227173

Our Common Future. (1987). Oxford: Oxford University Press, The World Commission on Environmental and Development.

Poskrobko B. (2011). Kanony ekonomii zrównoważonego rozwoju. W: Poskrobko B. (red.). Ekonomia zrównoważonego rozwoju w świetle kanonów nauki (s. 21). Białystok: Wyższa Szkoła Ekonomiczna.

Wilkin J. (2008). Wielofunkcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich. W: Kłodziński M. (red.). Wyzwania przed obszarami wiejskimi i rolnictwem w perspektywie lat 2014–2020 (s. 9–20). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.

Zegar J. (2007). Przesłanki nowej ekonomiki rolnictwa. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4, 5–27.

Zegar J. (2009). Rolnictwo społecznie zrównoważone. W: Zegar J. (red.). Z badań nad rolnictwem zrównoważonym (10) (s. 9–10). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.

Zieliński M. (2014). Emisja gazów cieplarnianych a efektywność funkcjonowania polskich gospodarstw specjalizujących się w produkcji roślinnej. Zeszyty Naukowe SGGW. Problemy Rolnictwa Światowego, 14 (29), 3, 226–236. DOI: https://doi.org/10.22630/PRS.2014.14.3.63