Ucieczka z wielkiego miasta na wieś jako styl życia. Migracje wielkomiejskie do mazurskiej gminy Stare Juchy

Małgorzata Budyta-Budzyńska

doi:10.53098/wir.2025.1.206/02

Authors

Małgorzata Budyta-Budzyńska Dr hab. Małgorzata Budyta-Budzyńska, prof. UC, Instytut Socjologii, Uniwersytet Civitas, Pałac Kultury i Nauki, piętro XII, plac Defilad 1, 00-901 Warszawa https://orcid.org/0000-0001-7548-9048

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2025.1.206/02

Keywords:

migration to countryside, migration from the cities, lifestyle migration, lifestyle, Masuria

Abstract

The Masurian municipality of Stare Juchy, located in the Garbaty Masuria region, is an interesting sociological example due to its ongoing migration processes. Since the 1990s, many residents of the municipality have emigrated, primarily to Iceland, while at the same time, there has been a reverse trend of migration to the municipality from large cities. Both processes have occurred on a large scale, leading to gentrification in the municipality. This article focuses solely on the phenomenon of migration from cities to the rural villages of Stare Juchy. At the turn of the second and third decades of the 21st century, qualitative research was conducted among the new settlers in the Stare Juchy municipality. The study aimed to understand the motivations for moving to the countryside, expectations regarding rural life, integration with locals, and challenges in adapting to the new natural and social environment. Among the newcomers from urban areas, two groups were identified, differing in demographic and social profiles, migration motives, sources of income, and certain observable lifestyle practices. This lifestyle turned out to be a distinctive category not only between new settlers and the existing rural population but also among the new settlers themselves.

References

Augé M. (2010). Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bartolini L., Gropas R., Triandafyllidou A. (2017). Drivers of highly skilled mobility from Southern Europe: Escaping the crisis and emancipating oneself. Journal of Ethnic and Migration Studies, 43(4), 652–673.

Benson M., O’Reilly K. (2016). From lifestyle migration to lifestyle in migration: Categories, concepts and ways of thinking. Migration Studies, 4(1), 20–37.

Benson M., O’Reilly K. (2009). Migration and the search for a better way of life: A critical exploration of lifestyle migration. The Sociological Review, 57(4), 608–625.

Bourdieu P. (2022). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Bourdieu P. (2009). Rozum praktyczny. O teorii działania. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Budyta-Budzyńska M. (2022). Islandory i nowowiejscy. Migracje wiejskie na przykładzie mazurskiej gminy Stare Juchy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Budyta-Budzyńska M. (2020). Mobilność przestrzenna na obszarach peryferyjnych na przykładzie emigracji zagranicznych ze Starych Juch i imigracji wielkomiejskiej do Starych Juch. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 1(175), 121–142.

Budyta-Budzyńska M. (2018). Emigracja ze Starych Juch jako przykład emigracji z peryferii. W: H. Chałupczak, M. Lesińska, E. Pogorzała, T. Browarek (red.). Polityka migracyjna w obliczu współczesnych wyzwań. Teoria i praktyka (s. 455–482). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Budyta-Budzyńska M. (2017). Emigracja powrotna – zyski i straty, kapitały i przekazy migracyjne. Na przykładzie reemigracji z Islandii do Starych Juch. Seria: CMR Working Papers, 101/159. Warszawa: Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego.

Bukraba-Rylska I., Burszta W. (red.). (2011). Stan i zróżnicowanie kultury wsi i małych miast w Polsce. Kanon i rozproszenie. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Castles S. (2010). Understanding global migration: A social transformation perspective. Journal of Ethnic and Migration Studies, 36(10).

Cegiełka Z., Kawecki M. (1998). Monografia gminy Stare Juchy. Suwałki: Wydawnictwo Zbigniew Filipkowski.

Cieśla W. (2019). Neowieśniacy. Newsweek, 39, 36–39.

EFS [Europejski Fundusz Społeczny] (2009). Migracje zarobkowe i powrotne w Polsce oraz w województwie warmińsko-mazurskim. http://wupolsztyn.praca.gov.pl/documents/106902/983431/Migracje%20zarobkowe%20i%20powrotne%20-%20raport%20ekspercki?version=1.0&t=1409733662079 (dostęp: 20.07.2021).

Gdula M., Sadura P. (red.). (2012). Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Giddens A. (2002). Nowoczesność i tożsamość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gosnell H., Abrams J. (2009). Amenity migration: Diverse conceptualizations of drivers, socioeconomic dimensions, and emerging challenges. GeoJournal, 76(4), 303–322

Goszczyński W., Kamiński R., Knieć W. (2013). Dylemat linoskoczka, czyli o profesjonalizacji autentyczności i perspektywach rozwoju organizacji pozarządowych na wsi i w małych miastach. Toruń–Warszawa: Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich.

Halamska M. (2016). Procesy zmian struktury społecznej wsi, czyli jak do tego doszło. W: M. Halamska, S. Michalska, R. Śpiewak (red.). Studia nad strukturą społeczną wiejskiej Polski. Tom 1: Stare i nowe wymiary społecznego zróżnicowania (s. 72–96). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Halamska M. (2013). Żyć na wsi. Elementy stylu życia. Wieś i Rolnictwo, 1(158), 25–43.

Halamska M., Hoffman R., Stanny M. (2017). Studia nad strukturą społeczną wiejskiej Polski. Tom 2: Przestrzenne zróżnicowanie struktury społecznej. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Kamińska A. (2011). Miastowi. Slow food i aronia losu. Warszawa: Wydawnictwo Trio.

Korpela M. (2019). Searching for a countercultural life abroad: Neonomadism, lifestyle mobility or bohemian lifestyle migration? Journal of Ethnic and Migration Studies, 46(15), 3352–3369.

Kramarczyk J. (2018). Życie we własnym rytmie. Socjologiczne studium „slow life” w dobie społecznego przyspieszenia. Kraków: Universitas.

Laskowska-Otwinowska J. (2008). Globalne przepływy kulturowe a obecność nowoosadników na wsi polskiej. Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne.

Łaciak B. (red.). (2010). Polskie style życia. Między miastem a wsią. V Kongres Obywatelski. Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

Łukowski W. (2002). Społeczne tworzenie ojczyzn. Studium tożsamości mieszkańców Mazur. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Markowska B. (red.). (2010). „Po co pamiętać razem?”. Praktyki pamięci a kultura obywatelska kobiet w gminie Stare Juchy i powiecie ełckim. Warszawa: Collegium Civitas. https://www.civitas.edu.pl/pub/publikacje_cc/Po_co_pamietac_razem.pdf (dostęp: 20.07.2021).

McGarrigle J. (2022). Lifestyle migration. W: P. Scholten (red.). Introduction to Migration Studies (s. 169–177). Seria: IMISCOE Research Series. Cham: Springer.

Mitchell C. (2004). Making sense of counterurbanisation. Journal of Rural Studies, 20(1), 15–34.

Podedworna H. (2006). Przemiany zbiorowości wiejskich. W: J. Wasilewski (red.). Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian (s. 199–220). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Population, Space and Place (2023). Virtual special issue: Internal migration in times of COVID-19. Population, Space and Place, 29(7).

Rosner A. (2005). Zróżnicowanie przestrzenne obszarów wiejskich w Polsce. W: A. Rosner (red.). Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.

Siciński A. (2002). Styl życia, kultura, wybór. Szkice. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Siciński A. (1976). Styl życia – problemy pojęciowe i teoretyczne. W: A. Siciński (red.). Style życia. Koncepcje i propozycje (s. 15–32). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Śpiewak R. (2016). Wiejska gentryfikacja: definicje, znaczenie i skutki procesu. W: M. Halamska, S. Michalska, R. Śpiewak (red.). Studia nad strukturą społeczną wiejskiej Polski. Tom 1: Stare i nowe wymiary społecznego zróżnicowania (s. 129–157). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Torkington K. (2012). Place and lifestyle migration: The discursive construction of ‘glocal’ place-identity. Mobilities, 7(1), 71–92.

Urząd Gminy Stare Juchy (2014). Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Stare Juchy do 2020 roku. Stare Juchy: Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Gminy Stare Juchy.

US [Urząd Statystyczny] (2017). Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie warmińsko-mazurskim. Olsztyn: Urząd Statystyczny w Olsztynie.

Wywiady z badania „Mobilność przestrzenna na obszarach peryferyjnych: przypadek migracji z gminy i do gminy Stare Juchy” [w posiadaniu autorki].