Research in the Field of Rural Renewal at the University of Lodz: An Attempt at Synthesis
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir032023/06Keywords:
rural renewal, local development, local communities, the concept of placeAbstract
In the last 25 years, the issues of implementing rural renewal programmes have been one of the key issues undertaken in the field of rural development research, especially in the European context. Scientific works were carried out by representatives of various research centers and representing various points of view. For over a decade, this issue has been present in the research of geographers and sociologists from the University of Lodz. The experience gained during research work, both in the Łódź Voivodeship and on a national scale, gives the opportunity to take a holistic and critical look at the theoretical and methodological issues as well as practical rural renewal. In the article, we highlight three important issues around which we focus our thoughts, i.e. the contribution of rural renewal to research on local development, the selective nature of programmes and building a sense of place. The results of the synthesis of research conducted at the University of Lodz show that we are dealing with a kind of saturation with this issue. We point out that in the rural renewal not only its definition is fluid, but that as an idea it is full of paradoxes of a spatial, social and methodical nature, but at the same time it strives to settle accounts, draw binding conclusions for the future, and quite possibly naturally give way to new interests, challenges and interpretations of the countryside and rurality.
References
Czarnecki A. (2009). Rola urbanizacji w wielofunkcyjnym rozwoju obszarów wiejskich. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Dmochowska-Dudek K., Wójcik M., Tobiasz-Lis P., Jeziorska-Biel P. (2022). Shaping public spaces in rural areas: Lessons from villages in the gmina of Krobia, Poland.W: H. Barcus, R. Jones, S. Schmitz (red.). Rural Transformations: Globalization and its Implications for Rural People, Land, and Economies (s. 132–150). New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003110095-10
Halamska M. (2018). Koncepcja les espaces sociaux localisisés w badaniach struktury społecznej wsi. Roczniki Nauk Społecznych, 46 (4), 43–61. DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2018.46.4-3
Halamska M., Stanny M., Wilkin J. (red.) (2019). Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi. Tom 1 i 2. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN. DOI: https://doi.org/10.53098/9788373839984
Idziak W. (2008). Wymyślić wieś od nowa. Wioski tematyczne. Koszalin: Alta Press.
Idziak W., Wilczyński R. (2013). Odnowa wsi. Przestrzeń, ludzie, działania. Warszawa: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA.
Jeziorska-Biel P. (2017a). Podejście monograficzne w badaniach nad odnową wsi. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 63, 93–103. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.63.07
Jeziorska-Biel P. (2017b). Gospodarowanie przestrzenią w odnowie wsi – zastosowanie koncepcji miejsca do analizy projektów odnowy wsi. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 28, 17–30. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.28.02
Jeziorska-Biel P. (2017c). Uwarunkowania odnowy wsi w Polsce. Przypadek wsi Spycimierz. Studia Obszarów Wiejskich, 48, 149–161. DOI:10.7163/SOW.48.9.
Jeziorska-Biel P. (2015a). Realizacja programu „Odnowa Wsi” a poziom zrównoważonego rozwoju gmin województwa łódzkiego. Maszynopis rozprawy doktorskiej. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Jeziorska-Biel P. (2015b). Odnowa wsi w gminie Nowosolna w województwie łódzkim. W: E. Psyk-Piotrowska (red.). Nowe mechanizmy rozwoju obszarów wiejskich (s. 117–139). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-498-3.05
Jeziorska-Biel P. (2015c). The „Rural Renewal” programme as a mechanism of promoting sustainable development of municipalities in Poland example of the Lodz Region. W: K. Zajda, S. Michalska (red.). Young Researchers and the Problems of Polish Rural Areas (s. 31–42). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Jeziorska-Biel P. (2015d). Edukacyjny wymiar programu odnowa wsi na przykładzie gminy Nowosolna województwa łódzkiego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 20, 139–153. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.20.09
Jeziorska-Biel P., Psyk-Piotrowska E. (2012). Społeczne oblicze rewitalizacji obszarów wiejskich. Wdrażanie programu „odnowa wsi” w województwie łódzkim – założenia badań socjologicznych. Journal of Agribusiness and Rural Development, 24 (2), 95–106.
Jeziorska-Biel P., Wójcik M. (2017). Społeczne i przestrzenne aspekty procesu odnowy wsi (przypadek województwa łódzkiego). Biuletyn KPZK PAN, 267, 121–132.
Kaleta A. (2007). Odnowa wsi z perspektywy historycznej. W: M. Kłodziński, M. Błąd, R. Wilczyński (red.). Odnowa wsi w integrującej się Europie (s. 77–86). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Kaleta A. (1992). Podstawowe założenia odnowy obszarów wiejskich Europy. W: M. Wieruszewska (red.). Odnowa wsi. Między mitem a nadzieją (s. 14–46). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Kłodziński M., Błąd M., Wilczyński R. (red.) (2007). Odnowa wsi w integrującej się Europie. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Lisowski A. (2011). Geografia i nauki społeczne w nauce transdyscyplinarnej. W: K. Marciniak, K. Sikora, D. Sokołowski (red.). Koncepcje i problemy badawcze geografii (s. 69–90). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSG.
Michalska S., Zajda K. (2011). Trajektorie wykorzystania zasobów lokalnych w procesie rozwoju partnerstw terytorialnych. „Case study” lokalnych grup działania „Dolina Karpia” oraz „Dolina Rawki”. Wieś i Rolnictwo, 4 (153), 123–138.
Niedźwiedzka-Filipiak I., Wilczyński R. (2015). Walory miejscowości – tworzywem Sieci Najciekawszych Wsi. Opole: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego.
Stanny M., Górczyńska B., Gelo-Kluczyńska M. (2019). Sto lat rozwoju polskiej wsi. Przegląd bibliograficzny. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN. DOI: https://doi.org/10.53098/9788365390844
Sykała Ł., Dej M. (red.) (2018). Odnowa wsi jako narzędzie rozwoju lokalnego. Ujęcie teoretyczne i praktyczne. Kraków: Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa.
Tobiasz-Lis P., Wójcik M., Dmochowska-Dudek K., Jeziorska-Biel P. (2019). Thematic village as the new anchor for local development: A lesson from Masłomęcz, Poland. Europa Regional, 26 (2), 29–42.
Wieruszewska M. (red.) (1992). Odnowa wsi. Między mitem a nadzieją. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Wilczyński R. (2016). Sytuacja rozwojowa wsi w województwie opolskim w warunkach depopulacji. Studia Obszarów Wiejskich, 41, 209–227. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.41.14
Wolski O. (2020a). Programy „odnowy wsi” w przemianach społeczno-gospodarczych obszarów wiejskich. Maszynopis rozprawy doktorskiej. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Wolski O. (2020b). Zastosowanie narzędzi GIS do określenia lokalnej specyfiki procesu rozwoju obszarów wiejskich. Studium aktywności społeczności lokalnych w programie odnowy wsi w województwie wielkopolskim. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 75, 37–67. DOI: https://doi.org/10.17951/b.2020.75.0.37-67
Wolski O. (2019). Jaka jest reprezentacja formalna wsi w Polsce? Studium wojewódzkich programów odnowy wsi. Studia Obszarów Wiejskich, 55, 7–25. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.55.1
Wolski O. (2018). Problem (nie)innowacyjności w projektach odnowy wsi. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 31, 17–37. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.31.02
Wolski O. (2017a). Zastosowanie systematycznego przeglądu literatury w badaniach geograficznych na przykładzie studiów odnowy wsi. Słupskie Prace Geograficzne, 14, 223–240.
Wolski O. (2017b). Specyfika wojewódzkich programów odnowy wsi w Polsce w kontekście literatury naukowej dotyczącej odnowy. Studia Obszarów Wiejskich, 48, 51–73.
Wolski O. (2017c). Odnowa wsi jako przedmiot badań. Ewolucja i systematyzacja pojęcia. Wieś i Rolnictwo, 2 (175), 119–145. DOI: https://doi.org/10.53098/wir022017/06
Wolski O., Sykała Ł. (2016). Zasoby lokalne, odnowa wsi i koncepcje rozwoju obszarów wiejskich. Próba teoretycznego ujęcia zależności. Studia Obszarów Wiejskich, 44, 21–38. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.44.2
Wolski O., Wójcik M. (2021). How do UE beneficiares perform rurality and rural development: The case of the Polish countryside. W: A. Kratzer, J. Kister (red.). Rural-Urban Linkages for Sustainable Development (s. 207–233). New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429288111-13
Wójcik M. (2021a). Człowiek i przestrzeń. Geneza geografii wsi w Polsce. W: M. Halamska, M. Stanny, J. Wilkin (red.). Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi. Tom 3 (s. 329–355). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Wójcik M. (2021b). Społeczno-kulturowy wymiar przestrzeni wiejskiej. Studia z geografii człowieka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wójcik M. (2018). Inteligentny rozwój obszarów wiejskich (smart rural development): Koncepcja, wymiary, metody. Łódź: Global Point.
Wójcik M. (2017a). Odnowa wsi jako przedmiot badań geograficzno-osadniczych. Studia Obszarów Wiejskich, 48, 7–18. DOI:10.7163/SOW.48.1.
Wójcik M. (2017b). W kierunku „miejsca”. Budzenie uśpionego potencjału wsi. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 28, 5–16.
Wójcik M. (2016a). Tożsamość i „miejsce”. Budzenie uśpionego potencjału wsi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.28.01
Wójcik M. (2016b). Uwarunkowania tworzenia „sieci najciekawszych wsi”. Wyniki oceny eksperckiej 50 polskich miejscowości. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 25, 109–129. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.25.06
Wójcik M. (2013). Obszary versus miejsca, czyli o przestrzennych formach interpretacji przemian polskiej wsi. Studia Obszarów Wiejskich, 34, 9–22.
Wójcik M. (2010). Struktura i działanie – społeczno-geograficzna interpretacja oddziaływania funduszy Unii Europejskiej na przykładzie programu „Odnowa wsi”. Studia Obszarów Wiejskich, 24, 186–201.
Wójcik M., Jeziorska-Biel P. (2018). Kształtowanie tożsamości lokalnej w „tematycznej” odnowie wsi. Biuletyn KPZK PAN, 270, 74–189.
