Polskie wsie i gminy w konkursie „Europejska Nagroda Odnowy Wsi”
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir032023/04Słowa kluczowe:
odnowa wsi, konkurs ARGE, podejście holistyczne, wiejskośćAbstrakt
Mija ćwierćwiecze ruchu odnowy wsi w Polsce. Ruch ten inspirowany był przykładami z Austrii i Niemiec. Jubileusz 25-lecia odnowy wsi w Polsce stwarza okazję do ocen, porównań i refleksji, w tym także do zestawień z innymi krajami i regionami, w których realizowane są programy odnowy wsi. Jedną ze sposobności do takich porównań jest odbywający się co dwa lata, począwszy od 1990 r., konkurs o nazwie „Europejska Nagroda Odnowy Wsi”. Polska reprezentowana jest w nim od 2000 r. Celem artykułu była ocena udziału polskich wsi i gmin w tym przedsięwzięciu, przy założeniu, że jest to pośredni wskaźnik stanu polskiej odnowy wsi na tle odnowy wsi w krajach i regionach reprezentowanych w konkursie. Szczególnym przedmiotem zainteresowania zaś to, jaki był udział polskich wsi w tym konkursie na tle wsi i gmin z innych krajów, jak wpisywały się one w jego kryteria i jak były oceniane, a także, jak były w nim reprezentowane poszczególne województwa. Odpowiedzi na powyższe pytania były pomocne w sformułowaniu wniosków dotyczących dotychczasowego przebiegu i przyszłości odnowy wsi w Polsce. W badaniach będących podstawą niniejszego opracowania wykorzystano takie metody badawcze, jak: analiza dokumentów, obserwacja uczestnicząca jawna, wywiady z członkami jury konkursu, wywiady z osobami reprezentującymi wsie i gminy uczestniczące w konkursie.
Bibliografia
Biczkowski M., Rudnicki R. (2017). Odnowa wsi jako czynnik aktywizacji społeczności lokalnych. Studia Obszarów Wiejskich, 48, 75–101.
Friewald-Hofbauer T., Hofbauer D. (red.) (2020). Dokumentationsband zum Europäischen Dorferneuerungspreis 2020.
Friewald-Hofbauer T., Hofbauer D. (red.) (2016). Dokumentationsband zum Europäischen Dorferneuerungspreis 2016.
Idziak W. (2008). Wymyślić wieś od nowa. Wioski tematyczne. Koszalin: Alta Press.
Idziak W., Wilczyński R. (2013). Odnowa wsi. Przestrzeń, ludzie, działania. Warszawa: FAPA.
Kaleta A. (2007). Odnowa wsi z perspektywy historycznej. W: M. Kłodziński, M. Błąd, R. Wilczyński (red.). Odnowa wsi w integrującej się Europie (s. 77–86). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
KSOW [Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich] (2022). Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027. https://ksow.pl/files/user_upload/Legislacja/Plan_Strategiczny_dla_WPR_2023-2027.pdf (dostęp: 10.05.2023).
Lisowski P., Ostapski A. (2021). Status sołectwa z perspektywy atrybutów związku samorządowego. Acta Universitatis Wratislaviensis, 4058. Prawo, 333, 311–326. DOI: https://doi.org/10.19195/0524-4544.333.21
Pijanowski J.M. (2016). Village renewal as an important element of integrated rural development. Barometr Regionalny, 14 (3), 165–172. https://pdfs.semanticscholar.org/53b1/5c1ccccf40482e05554b5f6bc436758b9b40.pdf (dostęp: 10.04.2023).
Ptak A. (2015). Lokalna społeczność w procesie tworzenia funduszu sołeckiego. Studia Regionalne i Lokalne, 1 (59), 138–153.
Szabolcs B., Szabó Z., Sallay Á. (2022). Strategic directions: Evaluation of village development strategies in the case of applicants for the Hungarian Village Renewal Award. Land, 11, 681, 2–20. DOI: https://doi.org/10.3390/land11050681
Sztando A. (2017). Lokalistyczne cechy zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 477: Gospodarka lokalna i regionalna w teorii i praktyce, 281–304. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2017.477.27
Wilczyński R. (2007). Wprowadzenie. W: M. Kłodziński, M. Błąd, R. Wilczyński (red.). Odnowa wsi w integrującej się Europie (s. 13–19). Seria: Problemy Rozwoju Wsi i Rolnictwa. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Wilczyński R. (1999). Europejski program odnowy wsi – wykorzystanie w województwie opolskim doświadczeń Nadrenii-Palatynatu i Dolnej Austrii. Wieś i Rolnictwo, 3, 93–108.
Wolski O. (2019). Jaka jest reprezentacja formalna wsi w Polsce? Studium wojewódzkich programów odnowy wsi. Studia Obszarów Wiejskich, 55, 7–25. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.55.1
Wolski O. (2018). Problem (nie)innowacyjności w projektach odnowy wsi. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 31, 17–37. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.31.02
Wolski O. (2017a). Odnowa wsi jako przedmiot badań. Ewolucja i systematyzacja pojęcia. Wieś i Rolnictwo, 2 (175), 119–145. DOI: https://doi.org/10.53098/wir022017/06
Wolski O. (2017b). Specyfika wojewódzkich programów odnowy wsi w Polsce w kontekście literatury naukowej. Studia Obszarów Wiejskich, 48, 51–73. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.51
Wójcik M. (2017a). Odnowa wsi jako przedmiot badań geograficzno-osadniczych. Studia Obszarów Wiejskich, 48, 7–18.
Wójcik M. (2017b). Opowiedzieć wieś – obudzić „miejsce”. W: M. Wójcik (red.). Tożsamość i „miejsce”. Budzenie uśpionego potencjału wsi (s. 7–16). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8088-426-7.01
Wójcik M. (2016). Uwarunkowania tworzenia „Sieci najciekawszych wsi”. Wyniki oceny eksperckiej 50 polskich miejscowości. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 25, 109–129. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.25.06
