Wielowymiarowe zależności między kondycją finansową gmin wiejskich a poziomem życia mieszkańców
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir022023/03Słowa kluczowe:
poziom życia, obszary wiejskie, analiza kanoniczna, kondycja finansowa JSTAbstrakt
Lokalne władze samorządowe odpowiedzialne są z jednej strony za prowadzenie racjonalnej polityki gospodarowania finansami, z drugiej zaś zobligowane są do realizowania działań prorozwojowych przyczyniających się m.in. do podnoszenia poziomu życia mieszkańców. Celem badań była identyfikacja wielowymiarowych zależności między kondycją finansową gmin wiejskich w Polsce a poziomem życia ich mieszkańców. W pierwszej części artykułu przybliżono pojęcie poziomu życia i kondycji finansowej JST. W drugiej części omówiono wybrane wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród przewodniczących i wiceprzewodniczących rad gmin w styczniu i lutym 2022 r. W ramach realizowanych badań zastosowano analizę kanoniczną, a w jej zakresie zidentyfikowano cztery istotne statystycznie zmienne kanoniczne. Wartość największej i najbardziej istotnej statystycznie korelacji kanonicznej wyniosła blisko 0,90, a dla ostatniej istotnej statystycznie zmiennej kanonicznej wartość ta była równa ponad 0,75.
Bibliografia
Balicki A. (2009). Statystyczna analiza wielowymiarowa i jej zastosowanie społeczno-ekonomiczne. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
BDL GUS [Bank Danych Lokalnych GUS] (2022). https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start (dostęp: 23.05.2022).
Beccaria L., Fernández A.L. (2020). Measuring multidimensional poverty using households surveys. Problemas del Desarrollo, 51 (200), 129–156. DOI: https://doi.org/10.22201/iiec.20078951e.2020.200.68201
Bieniasz A., Gołaś Z., Łuczak A. (2014). Wielowymiarowa analiza kondycji finansowej gmin wiejskich w Polsce w latach 2007–2011. Wieś i Rolnictwo, 2 (163), 101–121. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2014.2.163/07
Bień W. (2017). Ocena kondycji finansowej gmin województwa małopolskiego w latach 2007–2016. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 345, 45–62.
Brewer M., O’Dea C. (2012). Measuring living standards with income and consumption: Evidence from the UK. IFS Working Paper, 12, 1–92. DOI: https://doi.org/10.1920/wp.ifs.2012.1212
Bywalec C., Rudnicki L. (1992). Podstawy teorii i metodyki badania konsumpcji. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie.
Cárcaba A., González E., Ventura J., Arrondo R. (2017). How does good governance relate to quality of life? Sustainability, 9 (4), 631, 1–16. DOI: https://doi.org/10.3390/su9040631
Cavadias G.S., Ouarda T.B.M.J., Bobée B., Girard C. (2001). A canonical correlation approach to the determination of homogeneous regions for regional flood estimation of ungauged basins. Hydrological Sciences Journal, 46, 499–512. DOI: https://doi.org/10.1080/02626660109492846
Chan Yin Fah B. (2010). Living standard, living level and economic wellbeing of older persons: Similarity and differences in measuring these concepts. Canadian Social Science, 6 (5), 145–150. DOI: https://doi.org/10.5539/ass.v6n3p58
Chin-Tsai K. (2011). Life quality and job satisfaction: A case study on job satisfaction of bike participants in Chiayi County Area. Journal of International Management Studies, 6, 1–9.
Chmielewska B., Zegar J.S. (2018). Podstawowe determinanty jakości życia mieszkańców wsi i miast po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Studia Obszarów Wiejskich, 52, 23–38. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.52.2
Cvrlje D., Ćorić T. (2010). Macro & micro aspects of the standard of living and quality of life in a small transition economy: The case of Croatia. EFZG Working Papers Series 10-02, 1–12.
Dennis L. (2004). Determinants of financial condition: A study of U.S. cities. Electronic Theses and Dissertations, 179, 1–159.
Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M. (2006). Finanse samorządowe. Narzędzia, decyzje, procesy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzebyk M., Musiał-Malago M. (2006). Sytuacja finansowa gmin województwa podkarpackiego w latach 1999–2002. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 693, 143–155.
Grzega U. (2012). Poziom życia ludności w Polsce. Determinanty i zróżnicowania. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Hardoon D.R., Szedmak S., Shawe-Taylor J. (2003). Canonical Correlation Analysis: An Overview with Application to Learning Methods. London: University of London. DOI: https://doi.org/10.1162/0899766042321814
Hlepas N. (2013). Quality of life and local governance. Search Working Paper, WP5/21, 1–19.
Kalinowski S. (2015). Poziom życia ludności wiejskiej o niepewnych dochodach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. DOI: https://doi.org/10.22630/RNR.2015.102.1.7
Kotlińska J. (2018). Wpływ władz lokalnych na poprawę jakości życia mieszkańców danego terenu. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 56 (4), 259–277. DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2018.4.21
Krzyśko M., Łukaszonek W., Wołyński W. (2018). Canonical correlation analysis in the case of multivariate repeated measures data. Statistics in Transition. New Series, 19 (1), 75–85. DOI: https://doi.org/10.21307/stattrans-2018-005
Kusto B. (2010). Sytuacja finansowa gmin o zróżnicowanym poziomie kapitału ludzkiego władz samorządowych. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 81, 167–176. DOI: https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2010.81.15
Młodak A. (2006). Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej. Warszawa: Difin.
Naylor M.G., Lin X., Weiss S.T., Raby B.A., Lange C. (2010). Using canonical correlation analysis to discover genetic regulatory variants. PLoS ONE, 5, 1–6. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0010395
Okafor I.G. (2016). Microfinance banks activities and standard of living in Nigeria. IOSR Journal of Economics and Finance, 7 (1), 1–11.
Oleszko-Kurzyna B. (2014). Jakość życia a procesy zarządzania rozwojem gmin wiejskich. Studia Ekonomiczne, 179, 85–93.
Panek T., Zwierzchowski J. (2013). Statystyczne metody wielowymiarowej analizy porównawczej: Teoria i zastosowania. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Piasny J. (1993). Poziom i jakość życia ludności oraz źródła i mierniki ich określania. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 55 (2), 73–92.
Pina V., Bachiller P., Ripoll L. (2020). Testing the reliability of financial sustainability: The case of Spanish local governments. Sustainability, 12, 6880. DOI: https://doi.org/10.3390/su12176880
Pituch K.A., Stevens J.P. (2016). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences: Analyses with SAS and IBM’s SPSS. New York–London: Routledge.
Pondel H. (2017). Rola samorządu gminnego w stymulowaniu rozwoju obszarów wiejskich. Studia BAS, 1 (49), 109–131.
Ritonga I.T., Clark C., Wickremasinghe G. (2012). Assessing financial condition of local government in Indonesia: An exploration. Public and Municipal Finance, 1 (2), 37–50.
Scott K., Steele D., Temesgen T. (2005). Living standards measurement study surveys. W: P. Cheung (red.). Household Sample Surveys in Developing and Transition Countries (s. 523–545). New York: United Nations.
Słaby T. (2007). Poziom i jakość życia. W: T. Panek (red.). Statystyka społeczna (s. 99–130). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Stanny M., Strzelczyk W. (2018). Kondycja finansowa samorządów lokalnych a rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich. Ujęcie przestrzenne. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Ter Braak C.J.F. (1990). Interpreting canonical correlation analysis through biplots of structure correlations and weights. Psychometrika, 55, 519–531. DOI: https://doi.org/10.1007/BF02294765
Vanner E.A., Block P., Christodoulou C.C., Horowitz B.P., Krupp L.B. (2008). Pilot study exploring quality of life and barriers to leisure-time physical activity in persons with moderate to severe multiple sclerosis. Disability and Health Journal, 1 (1), 58–65. DOI: https://doi.org/10.1016/j.dhjo.2007.11.001
Wang X., Dennis L., Tu Y.S.J. (2007). Measuring financial condition: A study of U.S. states. Public Budgeting & Finance, 27 (2), 1–21. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-5850.2007.00872.x
Weenink D. (2003). Canonical correlation analysis. Proceedings of the Institute of Phonetic Sciences of the University of Amsterdam, 25, 81–99.
Więcek G., Sękowski A. (2007). Powodzenie w kształceniu integracyjnym a wybrane zmienne psychospołeczne – weryfikacja modelu teoretycznego. Roczniki Psychologiczne, 10, 89–111.
Zeliaś A. (red.) (2004). Poziom życia w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
