Efektywność przedsiębiorstw rolnych w Ukrainie i Unii Europejskiej – ocena i czynniki reprodukcji

Autor

  • Iryna Gontareva Prof. dr hab. Iryna Gontareva, Charkowski Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Karazina, Maidan Svobody 4, 61122 Charków, Ukraina oraz prof. IRWiR PAN, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Zakład Integracji Europejskiej, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa https://orcid.org/0000-0002-2242-378X

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir022022/03

Słowa kluczowe:

efektywność, czynniki reprodukcji, skuteczność, ekonomiczność, organizacja funkcjonalna, przedsiębiorstwa rolne

Abstrakt

Celem artykułu jest ocena efektywności przedsiębiorstw rolnych w Ukrainie i Unii Europejskiej pod względem skuteczności, ekonomiczności i organizacji funkcjonalnej, które odzwierciedlają potrzebę rozszerzonej reprodukcji konsumpcji i bezpieczeństwa żywnościowego. Efektywność oceniono na podstawie relacji nakładów do osiąganych wyników, ekonomiczności procesów ich uzyskiwania oraz stopnia wykorzystania zasad organizacji funkcjonalnej jako potencjału do trwałej reprodukcji i poprawy wyników przedsiębiorstwa. W tym przypadku efektywność systemowa przedsiębiorstw rolnych odzwierciedla stopień zaspokajania potrzeb i oczekiwań interesariuszy – konsumentów, współpracowników, społeczności lokalnych. Przy odtwarzaniu pozytywnych wyników należy wziąć pod uwagę specyfikę prawa wartości w sektorze rolno-przemysłowym. Spójność i zgodność różnych rodzajów kapitału i aktywów osiąga się poprzez zastosowanie zasad organizacji funkcjonalnej. Pozwala to na identyfikację wpływu czynników regulacyjnych na reprodukcję efektywności przedsiębiorstw rolnych.

Bibliografia

Alexandratos N., Bruinsma J. (2012). World Agriculture Towards 2030/2050: The 2012 revision. ESA Working paper No. 12-03. Rome: FAO. https://www.fao.org/3/ap106e/ap106e.pdf (dostęp: 07.07.2022).

Artemova T.I. (2006). Stoimost’ i tsena: logiko-istoricheskiy protsess formoobrazovaniya [Koszt i cena. Logiczno-historyczny proces kształtowania]. Kyiv: Osnova.

Chavas J.-P., Aliber M. (1993). An analysis of economic efficiency in agriculture: A nonparametric approach. Journal of Agricultural and Resource Economics, 18 (1), 1–16. https://doi.org/10.22004/ag.econ.30811.

DSSU [Derzhavna sluzhba statystyky Ukrainy] (2022). http://www.ukrstat.gov.ua (dostęp: 07.07.2022).

EAA [European Environmental Agency] (2019). The European Environment – State and Outlook 2020: Knowledge for Transition to a Sustainable Europe. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

EC [European Commission] (2020). Farm to Fork Strategy for a fair, healthy and environmentally-friendly food system. Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. COM/2020/381 final. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1590404602495&uri=CELEX%3A52020DC0381 (dostęp: 07.07.2022).

FAO, IFAD, UNICEF, WFP, WHO (2019). The State of Food Security and Nutrition in the World 2019. Safeguarding Against Economic Slowdowns and Downturns. Rome: FAO.

Filippini R., Lardon S., Bonari E., Marraccini E. (2018). Unraveling the contribution of periurban farming systems to urban food security in developed countries. Agronomy for Sustainable Development, 38, 21. https://doi.org/10.1007/s13593-018-0499-1.

Gaviglio A., Filippini R., Madau F.A., Marescotti M.E., Demartini E. (2021). Technical efficiency and productivity of farms: A periurban case study analysis. Agricultural and Food Economics, 9, 11. https://doi.org/10.1186/s40100-021-00181-9.

Global Food Security Index (2020). https://nonews.co/wp-content/uploads/2021/03/GFSI2020.pdf (dostęp: 07.07.2022).

Krivorak A., Demyanenko S. (2011). Rodovoy priznak kategorii «stoimost» [Charakterystyka ogólna kategorii „koszt”]. Ekonomist, 9, 65–67.

Magarey R.D., Klammer S.S., Chappell T.M., Trexler C.M., Pallipparambil G.R., Hain E.F. (2019). Eco‐efficiency as a strategy for optimizing the sustainability of pest management. Pest Management Science, 75 (12), 3129–3134. https://doi.org/10.1002/ps.5560.

Malorgio G., Marangon F. (2021). Agricultural business economics: The challenge of sustainability. Agricultural and Food Economics, 9 (1), 6. https://doi.org/10.1186/s40100-021-00179-3.

Ponomarenko V.S., Gontareva I.V. (2015). Metodolohiya kompleksnoho otsinyuvannya efektyvnosti rozvytku promyslovykh pidpryyemstv [Metodyka kompleksowej oceny efektywności przedsiębiorstw przemysłowych]. Kharkiv: KHNEU.

Ponomarenko V.S., Gontareva I.V. (2011). Konkurentospromozhnist’ u kompleksnomu otsinyuvanni efektyvnosti rozvytku promyslovoho pidpryyemstva [Konkurencyjność w kompleksowej ocenie efektywności rozwoju przedsiębiorstwa przemysłowego]. W: V. Ponomarenko, M. Kyzym, Y. Ivanov (red.). Konkurentospromozhnist’: Problemy nauky ta praktyky: Monohrafiya. Kharkiv: FOP Pavlenko O.H., VD „INZHEK”.

Stenmarck Å., Jensen C., Quested T., Moates G. (2016). Estimates of European food waste levels. FUSIONS: Reducing food waste through social innovation. Stockholm: IVL Swedish Environmental Research Institute. https://doi.org/10.13140/RG.2.1.4658.4721. https://www.eu-fusions.org/phocadownload/Publications/Estimates%20of%20European%20food%20waste%20levels.pdf (dostęp: 07.07.2022).

Stiglitz J., Sen A., Fitoussi J.-P. (2009). Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress. https://ec.europa.eu/eurostat/documents/8131721/8131772/Stiglitz-Sen-Fitoussi-Commission-report.pdf (dostęp: 07.07.2022).

Wang G., Mi L., Hu J., Qian Z. (2022). Spatial analysis of agricultural eco-efficiency and high-quality development in China. Frontiers in Environmental Science, 10, 847719. https://doi.org/10.3389/fenvs.2022.847719.

World Bank (2022). https://databank.worldbank.org/reports.aspx?source=world-development-indicators# (dostęp: 07.07.2022).

World Bank (2021). http://wdi.worldbank.org/table/4.4 (dostęp: 07.07.2022).

World Bank (2019). https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators# (dostęp: 07.07.2022).

Pobrania

Liczba pobrań artykułu

77

Strony

63-82

Jak cytować

Gontareva, I. (2022) „Efektywność przedsiębiorstw rolnych w Ukrainie i Unii Europejskiej – ocena i czynniki reprodukcji”, Wieś i Rolnictwo, (2 (195), s. 63–82. doi: 10.53098/wir022022/03.