Wzrost roli rolnictwa w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju
Słowa kluczowe:
rolnictwo energetyczne, energia odnawialna, biomasa, biopaliwa, bezpieczeństwo energetyczneAbstrakt
W artykule przedstawiono możliwości pozyskania energii pochodzącej z produkcji rolniczej oraz jej znaczenie w bezpieczeństwie energetycznym kraju. Głównym surowcem dostarczającym energii odnawialnej pozostaje biomasa w formie stałej. Do produkcji biokomponentów paliw transportowych w dalszym ciągu przeznaczane są surowce konsumpcyjne i paszowe. Rolnictwo polskie dysponuje także niewykorzystanymi zasobami słomy, możliwymi do energetycznego zagospodarowania. Coraz większego znaczenia nabiera produkcja energii w biogazowniach rolniczych, a także przetwarzanie energii wiatru na formy użyteczne dla człowieka.Bibliografia
Bielski S., 2012: Produkcja surowców energetycznych w Polsce w kontekście Wspólnej Polityki Rolnej. „Polityki Europejskie, Finanse i Marketing” 8: 47–59.
Błąd M., 2011: Wielozawodowość w teoriach ekonomicznych i w procesach rozwoju gospodarczego. W: Wielozawodowość w rodzinach rolniczych. Przyczyny, uwarunkowania i tendencje rozwoju. IRWiR PAN, Warszawa.
Borgosz-Koczwara M., Herlender K., 2008: Bezpieczeństwo energetyczne a rozwój odnawialnych źródeł energii. „Energetyka” 3: 194-219.
Borowski P.F., 2010: Energetyka przyjazna środowisku. W: P.F. Borowski, M. Klimkiewicz, M. Powałka (red.) Współczesne zagadnienia rozwoju sektora energetycznego i rolniczego. Agencja R-W, Warszawa: 5-13.
Budzyński W., 2008: O potrzebie koegzystencji rolnictwa żywnościowego i alternatywnego energetycznego. „Biuletyn UTP” 3-4: 18-20.
Bukowski M., 2012: Mechanizmy wsparcia finansowego energetyki odnawialnej w Polsce i innych krajach Europy. „Zesz. Nauk. SGGW w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego” 4:14-24.
Chmielewska-Gill W., 2009: Odnawialne źródła energii (OZE) a obecna i przyszła Wspólna Polityka Rolna – Jakie konsekwencje dla rolnictwa? Raport FAPA „Odnawialne źródła energii nowym wyzwaniem dla obszarów wiejskich w Polsce”. Wydawnictwo FAPA, Warszawa: 43-49.
Crutzen P.J., Mosier A.R., Smith K.A., Winiwarter W., 2007: N2O release from agro-biofuel production negates global warming reduction by replacing fossil fuels. (http://www.atmos-chem-phys-discuss.net/7/11191/2007/acpd-7-11191-2007.html dostęp 20.02.2013).
Czapiewska G., 2010: The potential and development of the wind power industry in Pomerania. W: Z. Brodziński, M. Kramarz, M.R. Sławomirski (ed.) Renewable energy as an indicator of modern economy. Fundacja Idealna Gmina, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń: 193-210.
Czudec A., Kata R., Miś T., Zając D., 2008: Miejsce rolnictwa w gospodarce i współczesne koncepcje jego rozwoju. W: A. Czudec, R. Kata, T. Miś, D. Zając (red.) Rola lokalnych instytucji w przekształceniach rolnictwa o rozdrobnionej strukturze gospodarstw. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów: 19-42.
Czyżewski A., Kułyk P., 2011: Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa; ujęcie teoretyczne i praktyczne. „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego” 2: 16-25.
De La Torre Ugarte D.G., He L., Jensen K.L., English B.C., 2010: Expanded ethanol production: Implications for agriculture, water demand, and water quality. “Biomass and bioenergy” 34: 1586-1596.
Dokument programowy „Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020”, 2010. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego 2009/28/WE z dnia 23 IV 2009 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Dz.U. UE. 5.6/2009.
Ewing M., Msangi S., 2009: Biofuels production in developing countries: assessing tradeoffs in welfare and food security. “Environmental Science & Policy” 12: 520-528.
Fugol M., Szlachta J., 2010: Zasadność używania kiszonki z kukurydzy i gnojowicy świńskiej do produkcji biogazu. „Inż. Rol.” 1 (119): 169-174.
Gajewski R., 2011: Potencjał rynkowy biomasy z przeznaczeniem na cele energetyczne. „Czysta Energia” 1: 22-24.
Gnutek Z., 2011: Wybrane aspekty użytkowania energii w rolnictwie. „Inż. Rol.” 9: 49-56.
Graczyk A., 2009: Przedsięwzięcia unijne i polskie wspomagające rozwój, produkcję energii odnawialnej i biopaliw z biomasy. W: B. Fiedor, R. Jończyk (red.) Rozwój zrównoważony teoria i praktyka ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wiejskich. Instytut Śląski Sp. z o.o., Opole: 220-231.
Grzybek A., 2008: Ziemia jako czynnik warunkujący produkcję biopaliw. „Probl. Inż. Rol.” 1: 63-70.
Jasiulewicz M., 2008: Wykorzystanie upraw energetycznych w strategii konkurencyjności regionów. „Roczniki Naukowe SERiA” 2: 98-102.
Jasiulewicz M., Janiszewska D.A., 2012: Potencjał biomasy województwa zachodniopomorskiego w aspekcie wykorzystania do celów energetycznych. „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego” 1: 83-93.
Kierunki rozwoju obszarów wiejskich – założenia do Strategii zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa, 2010. Ministerstwo Rolnictwa, Warszawa.
Koh L.P., Ghazoul J., 2008: Biofuels, biodiversity, and people: Understanding the conflicts and finding opportunities. “Biological conservation” 141: 2450-2460.
Kołodziej A., 2009: Biogazownie rolnicze w meandrach polskiego prawa. W: M. Jasiulewicz (red.) Energetyczne wykorzystanie biomasy w działalności gospodarczej. Wydawnictwo Politechniki Koszalińskiej, Koszalin: 109-125.
Kuś J., Faber A., 2009: Produkcja roślinna na cele energetyczne a racjonalne wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski. W: A. Harasim (red.) Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich. Wydawnictwo IUNG-PIB, Puławy: 63-76.
Kuś J., Matyka M., 2009: Plonowanie wybranych gatunków roślin uprawianych na cele energetyczne w różnych warunkach siedliskowych. W: A. Skrobacki (red.) Produkcja biomasy, wybrane problemy. Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa: 9-14.
Łukaszek O., Bartkiewicz K., Łukaszek W., 2011: Rolnictwo energetyczne – nowe rośliny energetyczne, praktyczne aspekty wykorzystania w energetyce biogazowej i zasady ich wieloletnich kontraktacji. W: M. Jasiulewicz, P. Trojanek (red.) Regionalny i lokalny potencjał biomasy energetycznej. Wydawnictwo Politechniki Koszalińskiej i Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Koszalin: 233-249.
Marks-Bielska R., 2010: Ziemia jako dobro wielofunkcyjne. W: Rynek ziemi rolniczej w Polsce – uwarunkowania i tendencje rozwoju. Wydawnictwo UWM w Olsztynie, Olsztyn: 24-60.
Merkisz J., Kozak M., 2007: Biopaliwa do samochodowych silników spalinowych. W: Biomasa dla elektroenergetyki i ciepłownictwa – szanse i problemy. Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa: 178-183.
Oniszczak-Popławska A., Curkowski A., Wiśniewski G., Dziamski P., 2011: Odnawialne źródła energii w gospodarstwie rolnym. W: Energia w gospodarstwie rolnym. Wydawnictwo Wiatr s.c., Warszawa: 5-17.
Podstawka M., 2012: Uwarunkowania produkcji agroenergii. „Roczniki Naukowe SERiA” 3: 327-331.
Popczyk J., 2008: Rola biomasy i polskiego rolnictwa w realizacji pakietu energetycznego. „Czysta Energia” 2: 18-20.
Program – Innowacyjna energetyka. Rolnictwo energetyczne, 2008 (http://www.handel-biomasa.pl/filadmin/user_upload/PDF_Daeien_Polen/Gesetze/Ustawy_biomasa/05_-_03-208_Program_INNOWACYJNA_ENERGETYKA_ROLNICTWO_ENERGETYCZNE.pdf; dostęp 20.02.2013).
Rogulska M., Grzybek A., Szlachta J., Tys J., Krasuska E., Biernat K., Bajdor K., 2011: Powiązanie rolnictwa i energetyki w kontekście realizacji celów gospodarki niskoemisyjnej w Polsce. „Polish Journal of Agronomy” 7: 92-101.
Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012–2020. Monitor Polski z 9 listopada 2012 r., poz. 839.
Świętochowski A., Grzybek A., Gutry P., 2011: Wpływ czynników agrotechnicznych na właściwości energetyczne słomy. „Inż. Rol.” 1: 41-47.
Tomczak F., 2009: Wyzwania i siły rozwojowe wsi i rolnictwa w warunkach globalizacji gospodarki światowej. W: K. Duczkowska-Małysz, A. Szymecka (red.) Wokół trudnych problemów globalnego rozwoju obszarów wiejskich, gospodarki żywnościowej i rolnictwa. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa: 171-194.
Turowski S., Nowowiejski N., 2010: Przyzagrodowa elektrownia wiatrowa źródłem taniej energii elektrycznej. „Inż. Rol.” 7: 215-222.
Wilkin J., 2005: O potrzebie i zasadach tworzenia wizji rozwoju polskiej wsi. W: J. Wilkin (red.) Polska wieś 2025. Wizja rozwoju. IRWiR PAN, Warszawa: 9-14.
Wilkin J., 2010: Wielofunkcyjność rolnictwa – nowe ujęcie roli rolnictwa w gospodarce i społeczeństwie. W: Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. IRWiR PAN, Warszawa: 17-41.
Wiśniewski G., Michałowska-Knap K., Dziamski P., Oniszczak-Popławska A., Regulski P., 2009: Propozycja systemu wsparcia dla energetyki wiatrowej do 2020 roku. W: Wizja rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce do 2020 r. Wydawnictwo PSEW, Warszawa: 47-63.
