Aksjologia i prakseologia polityki wobec drobnych gospodarstw rolnych w Polsce i w Unii Europejskiej
Słowa kluczowe:
drobne gospodarstwa rolne, wspólna polityka rolna, polskie rolnictwo, aksjologia polityki rolnej, prakseologia politykiAbstrakt
Zjawisko występowania drobnych, niskotowarowych gospodarstw rolnych ma w Unii Europejskiej charakter masowy. Większość tych gospodarstw znajduje się w nowych krajach członkowskich (zwłaszcza w Rumunii i Polsce), przyjętych do Unii w 2004 i 2007 roku, ale takie gospodarstwa występują też licznie we Włoszech, Grecji czy Portugalii. Rozwiązanie problemu drobnych gospodarstw jest trudnym zadaniem, z którym nie radzi sobie wiele krajów, w tym Polska. Dotychczasowe działania UE polegały na wspieraniu takich gospodarstw za pomocą instrumentów wspólnej polityki rolnej (WPR), ale skuteczność i efektywność tych działań są małe. W artykule dokonano analizy zarówno aksjologicznych przesłanek polityki wobec drobnych gospodarstw, jak i rozwiązań praktycznych w tym zakresie. W konkluzji sformułowano wniosek o potrzebie stworzenia kompleksowej i innowacyjnej polityki wobec drobnych gospodarstw w skali krajowej, w dużym stopniu niezależnej od WPR.Bibliografia
Błąd M., 2011: Wielozawodowość w rodzinach rolniczych. Przyczyny, uwarunkowania i tendencje rozwoju. IRWiR PAN, Warszawa.
Browne W.P., Skees J.R., Swanson L.E., Thompson P.B., Unnevehr L.J., 1992: Sacred Cows and Hot Potatoes. Agrarian Myths in Agricultural Policy. Westview Press, Boulder.
Bukraba-Rylska I., 2012: Rola drobnych gospodarstw rolnych w tworzeniu kapitału i dziedzictwa kulturowego wsi. „Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych” 1: 43–60.
Chrobak T., 1998: Filozoficzne przesłanki agraryzmu. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów.
Davidova S. i inni, 2013: Semi-subsictence farming – value and directions of development. Study. European Parliament, Brussels.
Dzun W., 2013: Drobne gospodarstwa rolne osób fizycznych w polskim rolnictwie w latach 2002–2010 (maszynopis).
Eurostat, 2010: Farm Strucure Survey. European Commission, Brussels.
Fedyszak-Radziejowska B., 2012: Agraryzm – zapomniany świat norm i wartości. „Wieś i Rolnictwo” 2: 57–68.
Gorlach K., 1994: Obronić ducha Ameryki. Kwestia rolna i socjologia wsi we współczesnych Stanach Zjednoczonych. Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Kotarbiński T., 1982: Traktat o dobrej robocie. Ossolineum, Wrocław.
Rural Development in the EU. Statistical and Economic Information Report 2012. European Commission, Brussels.
Schumacher E.F., 1981: Małe jest piękne. PIW, Warszawa
Wilkin J. (red)., 2010: Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. IRWiR PAN, Warszawa.
Wyszyński S., 1985: Do chłopów polskich. Fragmenty kazań i przemówień. „Znak” 1–2: 7–18.
Zegar J.S., 2012: Współczesne wyzwania rolnictwa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
