Rozwój obszarów wiejskich objętych Siecią Ekologiczną Natura 2000

Marek Kłodziński

doi:10.53098/wir.2012.1.154/08

Autor

Marek Kłodziński Autor jest pracownikiem naukowym Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2012.1.154/08

Słowa kluczowe:

Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000, rozwój społeczno-gospodarczy na obszarach chronionych, ochrona środowiska, świadomość ekologiczna, przedsiębiorczość wiejska na obszarach cennych przyrodniczo

Abstrakt

Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 zajmuje już w Polsce 20% powierzchni kraju. Nowe przepisy prawne, chroniące zagrożone wyginięciem gatunki roślin i zwierząt, powodują ograniczenia dla działalności gospodarczej na tych obszarach. Fakt ten, jak również błędy popełnione przy zbyt arbitralnym wytyczaniu granic sieci, słaba komunikacja społeczna z lokalną ludnością, brak ośrodków rekompensujących utracone korzyści gminom powodują, że wiele samorządów gminnych postrzega w sieci Natura 2000 czynnik hamujący rozwój. Nie ulega wątpliwości, że w Polsce został stworzony zbyt skomplikowany, rygorystyczny i drogi system ochrony tych terenów. Pryncypialne podejście do ochrony przyrody jest nieraz konieczne, ale tam gdzie można, należy uwzględnić uwarunkowania społeczno-gospodarcze terenów wiejskich objętych Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000. Szansą na złagodzenie dotychczas popełnionych błędów są obecnie tworzone plany zadań ochronnych, które powinny uwzględniać interes lokalnych społeczności.

Artykuł powstał na podstawie badań czternastoosobowego zespołu realizującego w IRWiR PAN grant rozwojowy "Społeczno-gospodarcze uwarunkowania zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000 na terenie Zielonych Płuc Polski" Nr 11001204 finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. W ramach grantu w serii wydawniczej IRWiR PAN ukazały sią 4 publikacje książkowe.

Bibliografia

Bołtromiuk A., 2010: Program Natura 2000 – pierwsze wyniki badań i analiz. „Wieś Jutra” 10, 11, 12.

Bołtromiuk A., 2011: Koncepcja systemu publicznego wsparcia rolnictwa na obszarach europejskiej sieci ekologicznej. W: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski. Red. A. Bołtromiuk, M. Kłodziński. IRWiR PAN, Warszawa.

Bołtromiuk A., Kłodziński M., 2011: Polityka rozwoju obszarów cennych przyrodniczo. W: Rozwój obszarów wiejskich w Polsce. Diagnozy, strategie, koncepcje polityki. Red. I. Nurzyńska, M. Drygas. IRWiR PAN, Warszawa.

Bołtromiuk A., Zagórski M., 2011: Natura 2000 – dobro publiczne, problem prywatny. IRWiR PAN, EFRWP – Forum Inicjatyw Rozwojowych, Warszawa.

Czarnecki A., 2011: Perspektywy rozwoju obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000 w opinii lokalnych przedsiębiorców. W: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000. Red. A. Bołtromiuk. IRWiR PAN, Warszawa.

Dacko M., 2011a: Koncepcja zrównoważonego rozwoju w naukach ekonomicznych – inspiracje, ewolucje, perspektywy. W: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski. Red. A. Bołtromiuk, M. Kłodziński. IRWiR PAN, Warszawa.

Dacko M., 2011b: Model rozwoju obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000. W: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000. Red. A. Bołtromiuk. IRWiR PAN, Warszawa.

Dawidziuk J., Zajączkowski S., 2011: Gospodarka leśna i ochrona przyrody na obszarach pod zarządem Lasów Państwowych w warunkach sieci Natura 2000. W: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski. Red. A. Bołtromiuk, M. Kłodziński. IRWiR PAN, Warszawa.

Guzal-Dec D., 2011: Formalne strategie rozwoju badanych gmin objętych siecią Natura 2000. W: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000. Red. A. Bołtromiuk. IRWiR PAN, Warszawa.

Habuda A., 2010: Prawne aspekty funkcjonowania podmiotów gospodarczych na obszarach Natura 2000. W: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jako nowy element otoczenia polskiej wsi i rolnictwa. Red. A. Bołtromiuk. IRWiR PAN, Warszawa.

Habuda A., 2011: Status obszarów Natura 2000 w prawie polskim i unijnym. W: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski. Red. A. Bołtromiuk, M. Kłodziński. IRWiR PAN, Warszawa.

Kiszkurno S., 2010: Plany zadań ochronnych jako narzędzie zarządzania siecią Natura 2000. W: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jako nowy element otoczenia polskiej wsi i rolnictwa. Red. A. Bołtromiuk. IRWiR PAN, Warszawa.

Klepacki B., 2010: Ochrona środowiska – między potrzebą a mitem. „Wieś Jutra” 10, 11, 12.

Kłodziński M., 2010: Rozwój zrównoważony gmin zlokalizowanych na obszarach Natura 2000. „Wieś Jutra” 10, 11, 12.

Liro A., Tederko Z., 2011: Potencjalne kierunki rozwoju przedsiębiorczości na obszarach cennych przyrodniczo. W: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski. Red. A. Bołtromiuk, M. Kłodziński. IRWiR PAN, Warszawa.

Olaczek R., 2010: Skarby przyrody i krajobrazu Polski. Multico, Warszawa.

Perepeczko B., 2010: Świadomość ekologiczna mieszkańców obszarów chronionych. „Wieś Jutra” 10, 11, 12.

Perepeczko B., 2011: Świadomość ekologiczna mieszkańców i ich postawy proekologiczne. W: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000. Red. A. Bołtromiuk. IRWiR PAN, Warszawa.

Stanny M., Czarnecki A., 2011: Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Zielonych Płuc Polski. Próba analizy empirycznej. IRWiR PAN, Warszawa.

Tederko Z., 2010: Rozwój przedsiębiorczości na cennych przyrodniczo obszarach wiejskich. „Wieś i Rolnictwo” 1: 218 (227. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2010.1.146/14

Wilkin J., 2011: Wielofunkcyjność rolnictwa – nowe ujęcie roli rolnictwa w gospodarce i społeczeństwie. W: Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. IRWiR PAN, Warszawa.

Zegar J., 2011: Szanse rolnictwa zrównoważonego na terenach Natura 2000. W: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000. Red. A. Bołtromiuk. IRWiR PAN, Warszawa.

Zwolińska-Ligaj M., 2011: Rola samorządów gminnych w zarządzaniu zrównoważonym rozwojem obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski. W: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000. Red. A. Bołtromiuk. IRWiR PAN, Warszawa.