Wpływ rolnictwa ekologicznego na środowisko w koncepcji rozwoju zrównoważonego

Martyna Głodowska; Anna Gałązka

doi:10.53098/wir.2017.2.175/07

Autor

Martyna Głodowska mgr Martyna Głodowska, Zakład Mikrobiologii Rolniczej, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, mglodowska@iung.pulawy.pl
Anna Gałązka dr Anna Gałązka, Zakład Mikrobiologii Rolniczej, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, agalazka@iung.pulawy.pl

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2017.2.175/07

Słowa kluczowe:

rolnictwo ekologiczne, różnorodność biologiczna, rozwój zrównoważony

Abstrakt

Współczesne rolnictwo charakteryzuje się ogromną produktywnością i efektywnością, jednak często odbywa się to kosztem środowiska oraz zdrowia konsumentów. Z uwagi na wzrastającą świadomość ludzie coraz chętniej sięgają po produkty ekologiczne. Jednak produkcja ekologiczna to nie tylko zdrowsza i bezpieczniejsza żywność. Rolnictwo ekologiczne to także forma ochrony środowiska oraz odpowiedzialne zarządzania zasobami naturalnymi. Woda, gleba, różnorodność biologiczna oraz krajobraz to tylko niektóre elementy środowiska, które podlegają nieustannym zmianom spowodowanym działalnością rolniczą. W przypadku konwencjonalnego rolnictwa działalność ta często przyczynia się do degradacji środowiska i ma poważne konsekwencje. Dlatego tak istotne jest podkreślanie funkcji środowiskowych, jakie spełnia rolnictwo ekologiczne w procesie produkcji żywności. Głównym celem niniejszej publikacji jest zatem omówienie funkcji rolnictwa ekologicznego w ochronie środowiska ze szczególnym uwzględnieniem zasobów naturalnych, jakimi są woda i gleba, a także bioróżnorodności oraz elementów krajobrazu. Ponadto opracowanie jest próbą umiejscowienia ekologicznego systemu gospodarowania w koncepcji rozwoju zrównoważonego.

Opracowanie powstało w ramach realizacji zadania 1.4. Ocena i kształtowanie bioróżnorodności środowiska glebowego oraz aktywności mikrobiologicznej gleb z uwzględnieniem różnych warunków siedliskowych i systemów gospodarowania. Program Wieloletni IUNG-PIB na lata (2016–2020).

Bibliografia

Aneja V.P., Schlesinger W., Erisman J.W. (2008). Farming pollution. Nature Geoscience, 1, 409–411.

Barański M., Średnicka-Tober D., Volakakis N., Seal C., Sanderson R., Stewart G.B. i in. (2014). Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues in organically grown crops: a systematic literature review and meta-analyses. British Journal of Nutrition, 112, 5, 794–811.

Bhat A.K. (2013). Preserving microbial diversity of soil ecosystem: A key to sustainable productivity. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 2, 8, 85–101.

Blunden J., Aneja V.P., Lonneman W.A. (2005). Characterization of non-methane volatile organic compounds at swine facilities in eastern North Carolina. Atmospheric Environment, 39, 6707–6718.

Blunden J., Aneja V.P., Westerman P.W. (2008). Measurement and analysis of ammonia and hydrogen sulfide emissions from a mechanically ventilated swine confinement building in North Carolina. Atmospheric Environment, 42, 14, 3315–3331.

Borys T. (2011). Zrównoważony rozwój – jak rozpoznać ład zintegrowany. Problemy Ekorozwoju, 6, 2, 75–81.

Buckley D.H., Schmidt T.M. (2001). The structure of microbial communities in soil and the lasting impact of cultivation. Microbial Ecology, 42, 11–21.

Chowdhury A., Pradhan S., Saha M., Sanya N. (2008). Impact of pesticides on soil microbiological parameters and possible bioremediation strategies. Indian Journal of Microbiology, 48, 114–127.

Ciarko M., Paluch-Dybek A. (2014). Ład ekonomiczny, środowiskowy oraz społeczny triadą zrównoważonego rozwoju. Współczesne Problemy Ekonomiczne, 9, 16–27.

Collins A.L., Anthony S.G. (2008). Assessing the likelihood of catchments across England and Wales meeting ‘good ecological status’ due to sediment contributions from agricultural sources. Environmental Science and Policy, 11, 163–170.

FAO (2006). Livestock’s Long Shadow; United Nations, Food and Agriculture Organization, ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/010/a0701e/a0701e.pdf [dostęp: 05.07.2017].

Feledyn-Szewczyk B. (2012). Porównanie zdolności konkurencyjnych w stosunku do chwastów oraz plonów ziarna pszenicy orkisz (triticum Aestivum ssp. Spelta) z odmianami pszenicy zwyczajnej (triticum Aestivum ssp. Vulgare) w ekologicznym systemie produkcji. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica, 293, 21, 13–26.

Finesilver T., Johns T., Hill S. (1989). Comparison of Food Quality of Organically Grown Versus Conventionally Grown Plant Foods. Quebec, Canada: Ecological Agriculture Projects, McGill University (Macdonald Campus).

Ghimire A. (2002). A Review on Organic Farming for Sustainable Agriculture. Rampur, Chitwan, Nepal: Department of Agriculture and Rural Sociology, Institute of Agriculture and Animal Science.

Gnusowski B., Nowacka A., Malec M. (2006). Pozostałości środków ochrony roślin w polskich płodach rolnych pochodzących z różnych systemów gospodarowania w roku 2005. Postępy w Ochronie Roślin, 46, 2, 761–764.

Gustavsson J., Cederberg C., Sonesson U., Van Otterdijk R., Meybeck A. (2011). Global Food Losses and Food Waste. Rom: Food and Agriculture Organization of the United Nations.

Gutkowska K., Żakowska-Biernas S. (2002). Rolnictwo ekologiczne w Polsce i na świecie. Aspekty prawne, terminologiczne, rynkowe. Wieś i Rolnictwo, 1, 52–53.

Hansen H. (1981). Comparison of chemical composition and taste of biodynamically and conventionally grown vegetables. Qualitas Planatarum. Plant Food for Human Nutrition, 30, 203–211.

Hazell P., Wood S. (2008). Drivers of change in global agriculture. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 363, 1491, 495–515.

House of Lords Select Committee on European Communities (1999). House of Lords Committee on European Communities Sixteenth Report. Organic Farming and the European Union. London.

Ismal A., Fun C.F. (2003). Determination of vitamin c, β-carotene and riboflavin contents in five green vegetables organically and conventionally grown. Malaysian Journal of Nutrition, 9, 1, 31–39.

Kasprzyk-Horden B., Dinsdale R., Guwy A.J. (2008). The occurrence of pharmaceuticals, personal care products, endocrine disrupters and illicit drugs in surface water in South Wales, UK. Water Research, 42, 3498–3518.

LaSalle T. i in. (2008). The organic Green revolution. Rodale Institute. https://www.researchgate.net/publication/252336353_The_Organic_Green_Revolution [dostęp: 05.07.2017].

Łyszcz M., Gałązka A. (2016). Wybrane metody molekularne wykorzystywane w ocenie bioróżnorodności mikroorganizmów glebowych, Postępy Mikrobiologii, 55, 3, 309–319.

Neuerburg W., Padel S. i in. (1994). Rolnictwo ekologiczne w praktyce (tłum. W. Fortuna). Warszawa: Stowarzyszenie Ekoland.

Nielsen S., Minchin T., Kimber S., Zwieten L., Gilbert J., Munroe P., Joseph S., Thomas T. (2014). Comparative analysis of the microbial communities in agricultural soil amended with enhanced biochars or traditional fertilizers. Agriculture, Ecosystems and Environment, 191, 73–82.

The Organic Center (2008). Do Organic Fruits and Vegetables Taste Better Than Conventional Products? https://organic-center.org/reportfiles/Taste2Pager.pdf [dostęp: 05.07.2017].

Rembiałkowska E. (2007). Walory żywności z produkcji ekologicznej. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz.U. L 250 z 18.09.2008).

Rozporządzenie Rady EWG nr 2092/91 w sprawie rolnictwa ekologicznego oraz znakowania jego produktów i środków spożywczych.

Runowski H. (2004). Gospodarstwo ekologiczne w zrównoważonym rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Wieś i Rolnictwo, 3, 25–28.

Siebeneicher G.E. (1997). Podręcznik rolnictwa ekologicznego (tłum. zbiorowe pod red. D. Ostrowskiej). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Smagacz J. (2000). Rola zmianowania w rolnictwie zrównoważonym. Pamiętnik Puławski, 120, 411–414.

Tinker P.B. (2001). Organic Farming – Nutrient Management and Productivity. York, United Kingdom: The International Fertiliser Society, Proceedings No. 471.

Tyburski J., Żakowska-Biemans S. (2007). Wprowadzenie do rolnictwa ekologicznego. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.

Vaarst M. (2010). Organic farming as a development strategy: Who are interested and who are not? Journal of Sustainable Development, 30, 1, 38–50.

Wilkin J. (2003). Podstawy strategii zintegrowanego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.

Williams C.M. (2002). Nutritional quality of organic food: Shades of grey or shades of green? Proceedings of the Nutrition Society, 61, 19–24.

World Health Organisation (WHO). http://www.who.int/healthy_settings/about/en/ [dostęp: 05.07.2017].

Woś A., Zegar J.S. (2002). Rolnictwo społecznie zrównoważone. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Wright S. (1997). Europe goes organic. Food Ingredients Europe, 3, 39–43.

Zimny L. (2007). Definicja i podziały systemów rolniczych. Acta Agrophysica, 10, 2, 507–518.