Rolnictwo obywatelskie w USA: studium przypadku stanu Kentucky

Anna Jastrzębiec-Witowska

doi:10.53098/wir.2015.4.169/07

Autor

Anna Jastrzębiec-Witowska Autorka pracuje w Zakładzie Struktur Społecznych Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest także samorządowcem w powiecie dąbrowskim

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2015.4.169/07

Słowa kluczowe:

rolnictwo obywatelskie, system żywnościowy, alternatywna gospodarka żywnościowa, lokalne sieci rolno-spożywcze

Abstrakt

W amerykańskim rolnictwie, przemyśle i dystrybucji artykułów spożywczych, które na pierwszy rzut oka wydają się całkowicie opanowane przez wielkie korporacje, istnieje alternatywa obejmująca lokalne sieci produkcji, konsumpcji i dystrybucji żywności. Należy do niej rolnictwo obywatelskie, oparte na bezpośrednich relacjach między producentami, przetwórcami i konsumentami osadzonymi w lokalnym sąsiedztwie. Koncepcja rolnictwa obywatelskiego, wprowadzona do socjologii przez Thomasa Lysona, jest mało znana w Polsce i dlatego stała się inspiracją do badań tego typu inicjatyw przez autorkę, przeprowadzonych w 2008 roku w czasie pobytu naukowo-badawczego w University of Kentucky. Zbadane zostały przypadki produkcji, przetwórstwa i sprzedaży w okolicy miast Lexington i Louisville pomyślane tak, aby zaprezentować wszystkie ogniwa tzw. alternatywnego łańcucha żywnościowego i rozpoznać w nich cechy rolnictwa obywatelskiego. Przypadki te potwierdziły udział nurtu obywatelskiego w sieci alternatywnych inicjatyw rolno-spożywczych. Ich analiza daje wyobrażenie o drodze, jaką przebywa żywność w lokalnej sieci produkcji i dystrybucji, począwszy od rodzinnych gospodarstw rolnych i ogrodów komunalnych, poprzez mikroprzetwórstwo o charakterze lokalnym, do sprzedaży na targu rolniczym posiadającym cechy spółdzielni, by trafić na stół konsumenta. Celem tej publikacji jest odtworzenie takiej drogi poprzez analizę konkretnych przypadków oraz wykazanie w nich elementów rolnictwa obywatelskiego wg koncepcji Lysona. Ten niszowy typ rolnictwa zaznacza już swoje miejsce w systemie żywnościowym, przez co warto poświęcić mu uwagę i przyjrzeć się bliżej jego przejawom.

Bibliografia

Albala K., 2014: Routledge International Handbook of Food Studies. Routledge, London and New York.

Allen P., 2004: Together at the Table. Sustainability and Sustenance in the American Agrifood System. Pennsylvania State University Press, University Park, Pennsylvania.

Babbie E., 2004: Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Belasco W., 2007: Appetite for a Change: How a Counterculture Took on the Food Industry. Cornell University Press, Ithaca.

Burawoy M., 1991: Ethnography Unbound: Power and Resisiatnce in the Modern Metropolis, University of California Press, Berkeley and Los Angeles, California.

Brown B., 2013: The End of Tobacco Transition Payment Program, http://tobacco.ces.ncsu.edu/wp-content/uploads/2013/11/The-End-of-the-Tobacco-Transition-Payment-Program.pdf (dostęp: 1.08.2014).

Capehart T., 2004: Trends in U.S. Tobacco Farming. United States Department of Agriculture, Economic Research Service, http://www.ers.usda.gov/publications/tbs/nov04/tbs25702/tbs25702.pdf (dostęp: 27.12.2008).

Eaton J., 2008: 2008 Annual Farmers’ Market Report. Kentucky Department of Agriculture Office of Agricultural Marketing and Product Promotion, www.kyagr.com/marketing/farmmarket/documents/2008annualfarmersmarketreporteditted.doc (dostęp: 14.12.2008).

Goodman D., DuPuis M., Goodman M., 2011: Alternative Food Networks. Knowledge, practice and politics. Routledge, London and New York.

Johnson R., Aussenberg, R.A., Cowan T., 2013: The Role of Local Food Systems in U.S. Farm Policy Congressional Research Center, http://fas.org/sgp/crs/misc/R42155.pdf

Lyson T., 2004: Civic Agriculture: Reconnecting Farm, Food and Community. Tufts University Press, Medford.

Kentucky Department of Agriculture (a), Farmers’ Market Regulations, www.kyagr.com/marketing/farmmarket/documents/FarmersMarketRegulations.ppt (dostęp: 30.12.2008).

Kentucky Department of Agriculture (b), KDA’s Relationship to Kentucky Farmers’ Markets, http://www.kyagr.com/marketing/farmmarket/documents/KDAandfarmersmarkets.pdf (dostęp: 30.12.2008).

May D., 2014: What Is „Kentucky Proud”? Owensboro Living, 10 września, http://owensboroliving. com/the-buzz/kentucky-proud-2/ (dostęp: 2.12.2014).

Miller H., 2003: UK Cooperative Extension Helps Food Producers Earn Required Certification, 1 października, http://www.ca.uky.edu/agc/news/2003/Oct/micro.htm (dostęp: 2.12.2008).

Pollan M., 2006: The Omnivore’s Dilemma: A Natural History of Four Meals. Penguin Books.

Rosset P., 2006: Food Is Different. Why We Must Get the WTO out of Agriculture. Zed Books, London & New York.

Saldivar-Tanaka L., Krasny M., 2004: Culturing community development, neighborhood open space, and civic agriculture: The case of Latino community gardens in New York City, Agriculture and Human Values, Vol. 21. Sullivan A., 2013: Beyond Farmers’ Markets. National Journal, http://www.nationaljournal.com/next-economy/america-360/beyond-farmers-markets-20130514 (dostęp: 18.11.2014).

USDA, Economic Research Service. 2009: „State Fact Sheets: Kentucky”, http://www.ers.usda.gov/data-products/state-fact-sheets/state-data.aspx?StateFIPS=21&StateName=Kentucky.VHx1sMk39AE (dostęp: 1.12.2014).

Wright W., Middendorf, G., 2008: The Fight Over Food. Producers, Consumers, and Activists Challenge the Global Food System. The Pennsylvania State University Press, University Park, Pennsylvania.