Serialowy obraz kobiet wiejskich
Słowa kluczowe:
wizerunek, kobieta, mieszkanka wsi, serial telewizyjny, stereotyp, dyskursAbstrakt
Celem artykułu jest analiza wizerunków kobiecych bohaterek polskich seriali wyprodukowanych po 1989 r., których akcja rozgrywa się w całości lub częściowo na wsi. Staram się w nim pokazać serialowe bohaterki z uwzględnieniem wykonywanych przez nie zawodów, pozycji społecznej, problemów, z jakimi się borykają, elementów stylu życia. Wizerunki kobiet prezentowane w serialach konfrontuję z danymi statystycznymi i wynikami badań dotyczących mieszkańców wsi. Kobiety wiejskie w polskich serialach są prezentowane ciągle dość stereotypowo, a przede wszystkim marginalizowane lub nieobecne, niezależnie od tego, że stanowią znaczną część widowni tychże seriali. Polskie seriale współczesne, w których pojawiają się bohaterki – mieszkanki wsi, można potraktować jako obszar dyskursu na temat sytuacji i pozycji kobiet na wsi. Obok dominujących prezentacji stereotypowo-tradycyjnych, warto odnotować bardziej nowoczesne czy feministyczne prezentacje kobiet, które dzięki pracowitości, pomysłowości i determinacji zmieniają sytuację życiową swoją i swoich rodzin. Kobiety wiejskie lepiej radzą sobie ze zmianami niż mężczyźni, mają większe aspiracje życiowe i próbują je realizować niezależnie od obiektywnych trudności.Bibliografia
Arcimowicz K., 2013: Dyskursy o płci i rodzinie w polskich telesagach. Analiza seriali obyczajowych najpopularniejszych na początku XXI wieku. Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Brzozowska Z., 2011: Przestrzenne zróżnicowanie urodzeń pozamałżeńskich w Polsce w 2002–2010. Studia Demograficzne nr 2 (160), s. 59–83.
Creeber G., 2004: Serial Television. Big Drama on the Small Screen. BFI Publishing, London.
FOCUS GROUP – CRSG, 2012: Sytuacja kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Specyfika, standardy, parytety i oczekiwania. Raport z badania na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
Fuszara M., 2006: Kobiety w polityce. Wydawnictwo Trio, Warszawa.
GUS, 2011: Pracujący w gospodarstwach rolnych. Powszechny spis rolny 2010. Warszawa.
GUS, 2012: Charakterystyka obszarów wiejskich w 2008 roku, Olsztyn.
GUS, 2014: Rocznik Demograficzny. Warszawa.
Kisielewska A., 2009: Polskie Tele-sagi – mitologie rodzinności. Wydawnictwo RABID, Kraków.
Kretek-Kamińska A., 2008: Charakterystyki społeczno-zawodowe badanych kobiety wiejskich na tle danych ogólnopolskich. [w:] Diagnoza sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich w Polsce, J. Krzyszkowski (red.). Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Krzyżanowska K., 2014: Sytuacja kobiet na obszarach wiejskich i ich udział w rynku pracy. Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych nr 1, Kraków, s. 55–67.
Łaciak B., 2013: Kwestie społeczne w polskich serialach obyczajowych – prezentacje i odbiór. Analiza socjologiczna. Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Niżyńska A., 2013: Kobiety – kandydatki i wybrane w wyborach samorządowych w 2010 roku w świetle statystyk wyborczych. [w:] Kobiety, wybory, polityka, M. Fuszara (red.). Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Ogrodowska B., 2000: Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. VERBIUM, Warszawa.
O roli kobiet w rodzinie, opracowała Natalia Hipsz, 2013: komunikat CBOS, Warszawa.
Psyk-Piotrowska E., 2008: Kobiety wiejskie w literaturze i badaniach socjologicznych. [w:] Diagnoza sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich w Polsce, J. Krzyszkowski (red.). Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Religijność polskiej wsi, opracował Rafał Boguszewski, 2014: komunikat CBOS, Warszawa.
Szczepankowska U., 2014: „Wyszepczę Ci miłość, tylko musisz wierzyć…” Społeczne znaczenie ludowej medycyny. Societas/Communitas nr 1, Warszawa.
Szukalski P., 2010: Urodzenia pozamałżeńskie w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Wiadomości Statystyczne nr 2, s. 38–52.
Titkow A., 2007: Tożsamość polskich kobiet. Ciągłość, zmiana, konteksty. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Wachowiak A., 1999: Kobiety wiejskie w Polsce w latach dziewięćdziesiątych. Wybrane aspekty charakterystyki socjologicznej. Roczniki Socjologii Rodziny, XI, Poznań, s. 51–63.
Wieś polska – dawni i nowi mieszkańcy, opracowała Natalia Hipsz, 2013: komunikat CBOS, Warszawa.
Zowczak M., 1994: Mitologia zamawiania i mistyka zamów na podstawie współczesnych materiałów z Wileńszczyzny. Literatura Ludowa nr 4–6, s. 3–33.
http://superseriale.se.pl/wyniki-ogladalnosci-seriali,197069/ (17.02.2015)