Społeczne i ekonomiczne aspekty funkcjonowania drobnych gospodarstw rolnych w Polsce

Janusz Żmija; Monika Szafrańska

doi:10.53098/wir.2015.1.1.166.1/08

Autor

Janusz Żmija Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Monika Szafrańska Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir.2015.1.1.166.1/08

Słowa kluczowe:

drobne gospodarstwo rolne, funkcje ekonomiczno-społeczne gospodarstw rolnych

Abstrakt

Drobne gospodarstwo rolne to gospodarstwo, w którym powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 5 ha. W 2012 roku funkcjonowały w Polsce prawie 758 924 drobne gospodarstwa rolne, stanowiąc 52,1% wszystkich gospodarstw rolnych. Ze względu na ich mały obszar, niską dochodowość i słabe powiązania z rynkiem drobne gospodarstwa rolne w Polsce w niewielkim stopniu spełniają funkcje produkcyjne. Główne korzyści funkcjonowania tych jednostek związane są z pełnieniem rozlicznych funkcji o charakterze społecznym i środowiskowym, jak: ochrona przed ubóstwem i wykluczeniem, opieka nad najmłodszymi i najstarszymi mieszkańcami wsi, tworzenie kapitału społecznego, kapitału kulturowego, kształtowanie krajobrazu wiejskiego, dostarczanie na rynek żywności wytworzonej w sposób bardziej naturalny i wyższej jakości. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie i ocena wybranych funkcji społeczno-ekonomicznych, jakie pełnią drobne gospodarstwa rolne w Polsce. W opracowaniu wykorzystano publikacje naukowe zwarte i ciągłe oraz dane statystyki masowej (informacje zamieszczone w [Roczniku Statystycznym Rolnictwa 2014]). Do analizy danych statystycznych wykorzystano analizę porównawczą (dynamiki) oraz analizę struktury. Uzyskane wyniki badań zostały przedstawione w formie opisowej i tabelarycznej.

Bibliografia

CBOS komunikat BS/23/2012, Potencjał społecznikowski i zaangażowanie Polaków w wolontariat, www.cbos.pl, [data odczytu 29.10.2014].

Czekaj M., 2013: Internet jako narzędzie komunikacji w sprzedaży bezpośredniej artykułów żywnościowych na przykładzie witryny www.odrolnika.pl. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego nr 2 (72).

Czyżewski A., Stępień S., 2013: Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania zmian paradygmatu rozwoju rolnictwa drobnotowarowego w świetle ewolucji wspólnej polityki rolnej. Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych nr 2, s. 25–39.

Drygas M., Musiał W., 2013: Dylematy procesu delimitacji drobnych gospodarstw rolnych. Wieś i Rolnictwo nr 2 (159), s. 55–74. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2013.2.159/04

Durrenberger E.P., Thu K.N., 1996: The expansion of large-scale hog farming in Iowa: The applicability of Goldschmidt’s findings fifty years later. Human Organization, vol. 55 (4), s. 409–415. DOI: https://doi.org/10.17730/humo.55.4.wtn74681u08t882v

Dzun W., 2013: Drobne gospodarstwa w rolnictwie polskim. Próba definicji i charakterystyki. Wieś i Rolnictwo nr 2 (159), s. 9–27. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2013.2.159/01

Halamska M., 2014: Współczesne rolnictwo rodzinne: polimorficzna rzeczywistość i mity, Wieś i Rolnictwo nr 2 (163), s. 25–46. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2014.2.163/02

Halamska M., 2011: Drobne gospodarstwa i ich właściciele na polskiej wsi. Refleksje socjologiczne, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska vol. XXXVI, 2, s. 113–129.

Jeżyńska B., 2014: Współczesne funkcje gospodarstw rodzinnych. Zagadnienia prawne, Opinie i ekspertyzy nr 1.

Karwat-Woźniak B., 2005: Możliwości rozwojowe chłopskiego rolnictwa na przykładzie gospodarstw wysokotowarowych. IERiGŻ – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.

Koreleski K., 2009: Ochrona i kształtowanie terenów rolniczych w systemie kształtowania krajobrazu wiejskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr 4.

Kowalska M., 2013: Kapitał społeczny i jego wartość dla lokalnej społeczności, Roczniki Naukowe Seria. Tom XV. Zeszyt 1.

McConnell D.J., Dillon J.L., 1997: Farm Management for Asia: a Systems Approach, www.fao.org (dostęp: 29.10.2014).

Michalska S., 2012: Społeczny wymiar funkcjonowania drobnych gospodarstw rolnych, Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych nr 1.

Michalska S., 2005: Ubóstwo jako element statusu i tożsamości chłopa. Wieś i Rolnictwo nr 3 (128), s. 68–79.

Musiał W., 2013: Problemy ekonomiczne gospodarstw małych i ich oczekiwania wobec reformy WPR 2014–2020, [w]: Problemy społeczne i ekonomiczne drobnych gospodarstw rolnych w Europie. Drukarnia Unidruk, Kraków, s. 14–28.

Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2013, 2014: Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.

Sikorska A., 2003: Gospodarstwa socjalne w strukturze społeczno-ekonomicznej wsi. Studia i Monografie 117, IERiGŻ, Warszawa.

tns OBOP, Polska wieś i rolnictwo. Wiosna 2011, www.minrol.gov.pl [data odczytu 29.10.2014].

Ubóstwo w Polsce w świetle badań GUS, 2013, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2013.

Zegar J., 2012: Gospodarstwa rodzinne wobec wyzwań wyżywienia i ochrony środowiska – ujęcie globalne, Wieś i Rolnictwo nr 4 (157), s. 53–74. DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2012.4.157/03

Zegar J., 2007: Kwestia gospodarstw samozaopatrzeniowych w Polsce. Wieś i Rolnictwo nr 1, s. 33–57.