The role of small farms in Italy: between subsistence and diversification (Rola małych gospodarstw we Włoszech: między egzystencją a dywersyfkacją)
DOI:
https://doi.org/10.53098/wir.2013.2.159/05Słowa kluczowe:
drobne gospodarstwa rolne, FADN, wielofunkcyjność, dywersyfikacja, WPRAbstrakt
W artykule badana jest rola drobnych gospodarstw we Włoszech poprzez analizę znaczenia pracy w gospodarstwie oraz pracy poza gospodarstwem na podstawie włoskiej bazy danych FADN w okresie od 2003 do 2009 roku. Drobne gospodarstwa zostały zaliczone do sześciu, wzajemnie się wykluczających i homogenicznych grup (dwie grupy mikrogospodarstw oraz cztery grupy drobnych gospodarstw) – według poziomu dywersyfikacji i zróżnicowania produkcji, oraz dla każdej z grup – według żywotności ekonomicznej. Oceniona została rola pomocy publicznej za pomocą zestawu wskaźników. Wynik analizy potwierdza pozaekonomiczną rolę mikrogospodarstw, dla których uzasadnienie powinno być raczej znalezione w celach terytorialnych i społecznych. W przypadku małych gospodarstw wyniki wykazują, iż pomimo faktu, że większość zachowuje się w sposób tradycyjny, jednak znaczna ich liczba wykazuje zainteresowanie dywersyfikacją i wielofunkcyjnością. Większość gospodarstw w panelu skupiła się na strategii zróżnicowania działalności poprzez produkty wysokojakościowe, co jest podstawowym czynnikiem konkurencyjności włoskiego rolnictwa. Wskaźniki dotyczące pomocy publicznej potwierdzają komplementarną rolę każdej polityki dotyczącej rozwoju obszarów wiejskich wobec pierwszego filaru WPR, podkreślając potrzebę stosowania bardziej efektywnych instrumentów przeciwdziałających wypadaniu drobnych gospodarstw z sektora, a także wspierając przedsiębiorczość niezbędną dla odwracania procesu marginalizacji.Bibliografia
Ascione E., Carillo F., Vagnozzi A., 2011: Verso la consulenza alla gestione attraverso la RICA. Creazione di gruppi omogenei di imprese e verifica dei risultati economici. Working Paper, Rete Rurale Nazionale, giugno 2011.
Borsotto P., Henke R., 2007: Agricoltura mediterranea e multifunzionalità: il caso italiano. ”Politica Agricola Internazionale” 2: 29–47.
Cagliero R., Novelli S., 2012: Giovani e senilizzazione nel Censimento dell’agricoltura. ”AgriRegioniEuropa” 8: 11–15.
Davidova S., Fredriksson L., Bailey A., 2009: Subsistence and semi-subsistence farming in selected EU new Member States. 111th EAAE Seminar “Small farms: decline or persistence?” University of Kent, 26–27 June, Canterbury, UK.
De Benedictis M., 2002: L’agricoltura del Mezzogiorno: ‘la polpa e l’osso’ cinquant’anni dopo. ”QA – La Questione Agraria” 2: 199–236.
De Benedictis M., 2005: L’agricoltura del Mezzogiorno ieri e oggi: fattori di crisi e di rilancio. ”Rassegna Economica” 2: 13–43.
De Benedictis M. (ed.), 1995: Agricultura familiare in transizione. INEA Studi & Ricerche, Roma.
De Filippis F., 1985: Il part-time nel dibattito sulla stratificazione aziendale dell’agricoltura italiana. „La Questione Agraria” 18: 3–25.
De Filippis F. (ed.), 2012: La nuova PAC 2014-2020. Un’analisi delle proposte della Commissione. Quaderni del Gruppo 2013, Tellus, Roma.
De Filippis F., Romano D. (ed.), 2010: Crisi economica e agricoltura. Quaderni del Gruppo 2013, Tellus, Roma.
Fabiani G., 1995: L’agricoltura italiana nello sviluppo dell’Europa comunitaria. In: Storia dell’Italia repubblicana. Vol. II. Politica, economia, società, Einaudi, Torino.
Henke R. (ed.), 2004: Verso il riconoscimento di un’agricoltura multifunzionale. Teorie, politiche, strumenti. Edizioni Scientifiche Italiane, Napoli.
Henke R., Salvioni C., 2008: Multifunzionalità in agricoltura: sviluppi teorici ed evidenze empiriche. “Rivista di Economia Agraria” 1.
Henke R., Salvioni C., 2011: La diversificazione dei redditi nelle aziende agricole italiane. ”QA – Rivista dell’Associazione Rossi-Doria” 3: 25–56. DOI: https://doi.org/10.3280/QU2011-003002
Lipton M., 2005: The family farm in a globalizing world: the role of crop science in alleviating poverty. Discussion paper No. 40. International Food Policy Research Institute, Washington D.C.
Mahé L.P., 2012: Do the proposals for the CAP after 2013 herald a ‘major’ reform? Policy Paper No 53, Notre Europe, Paris.
Mardsen T., Sonnino R., 2008: Rural development and the regional state: denying multifunctional agriculture in the UK. “Journal of Rural Studies” 24: 422–431. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2008.04.001
Matthews A. (ed.), 2012: The common agricultural policy after 2013. “Intereconomics” 6: 316–342. DOI: https://doi.org/10.1007/s10272-012-0435-6
OECD, 2009: The role of agriculture and farm household diversification in the rural economy. Paris.
Russo C., Sabbatini M., 2005: Analisi esplorativa delle differenziazioni strategiche delle aziende agricole. ”Rivista di Economia Agraria” 4: 659–695.
Saraceno E., 1985: Il part-time nell’agricoltura dei Paesi occidentali: linee evolutive e strumenti di intervento. ”La Questione Agraria” 18: 47–64.
Saraceno E., 1994: The modern functions of small farm systems: an Italian experience. “Sociologia Ruralis” XXXIV, 4: 308–328. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9523.1994.tb00815.x
Sotte F., 2006: Quante sono le imprese agricole in Italia? “AgriRegioniEuropa” 5: 12–16.
Wilson G.A., 2007: Multifunctional agriculture. A transition theory perspective. CABI Publishing, Wallingford (UK) and Cambridge (MA, USA). DOI: https://doi.org/10.1079/9781845932565.0000
Wilson G.A., 2008: From ‘weak’ to ‘strong’ multifunctionality: conceptualising farm-level multifunctional transitional pathways. “Journal of Rural Studies” 24: 367–383. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2007.12.010
Pobrania
Liczba pobrań artykułu
Strony
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Wieś i Rolnictwo
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
