Rola spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w upowszechnianiu postępu biologicznego
Słowa kluczowe:
postęp biologiczny, upowszechnianie postępu biologicznego, hodowla roślin, hodowla zwierząt, nasiennictwo, spółki hodowli roślin i zwierząt Agencji Nieruchomości RolnychAbstrakt
W opracowaniu przedstawiono działania restrukturyzacyjne przedsiębiorstw hodowli rośli i zwierząt w latach 1992–2011. Dokonano analizy działalności hodowlanej w spółkach hodowli roślin i zwierząt oraz określono ich znaczenie w upowszechnianiu postępu biologicznego w praktyce rolniczej. W okresie dwudziestu lat funkcjonowania Agencji Nieruchomości Rolnych (wcześniej Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa) nastąpiły głębokie zmiany organizacyjne w grupie spółek hodowlanych. W ich wyniku zmniejszyła się liczba firm hodowlanych – ze 132 do 46, a powierzchnia użytkowanych gruntów – z 323 tys. ha do 117 tys. ha. Mimo głębokiej restrukturyzacji firm hodowli roślin zachowany został ich potencjał twórczy, czego wyrazem jest utrzymujące się tempo zgłaszania nowych rodów do badań rejestrowych. W ostatnich czterech latach ustabilizował się udział odmian spółek ANR w krajowej reprodukcji nasion rolniczych. W spółkach ANR o profilu zwierzęcym utrzymywane są ważniejsze gatunki zwierząt gospodarskich: bydło, konie, świnie i owce. Szczególnie w bydle ras mlecznych i koniach stanowią one najcenniejszy materiał genetyczny w kraju. W 2011 roku krowy ze spółek ANR stanowiły jedynie 3,9% krów, będących pod kontrolą użytkowości w kraju. Od tej stosunkowo małej populacji pochodzi jednak prawie połowa postępu hodowlanego. Od 1993 roku w całej ocenianej populacji postęp w wydajności wyniósł 3200 kg mleka, natomiast w spółkach ANR – 5098 kg, był więc większy o 1898 kg mleka. Matki buhajów znajdujące się w spółkach Agencji stanowią 62,2% ogółu matek buhajów ras mlecznych w kraju. W sezonie 2011/3 do inseminacji w rasie polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej dopuszczono 64 rozpłodniki hodowli krajowej, z czego 25 sztuk, tj. 39%, wyhodowano w spółkach Agencji.Bibliografia
Andrzejczak B., Helta M., 2011: Hodowla i nasiennictwo roślin rolniczych i ogrodniczych w spółkach ANR. „Hodowla Roślin i Nasiennictwo” 3 i 4.
Duczmal K.W., 2005: Polski rynek nasienny. „Hodowla Roślin i Nasiennictwo” 2.
Jasiorowski T., 2011: Hodowla trzody chlewnej w spółkach ANR. „Przegląd Hodowlany” 8: 94–11.
Jasiorowski T., Oprządek A., 2011: Hodowla bydła mlecznego w spółkach ANR. „Przegląd Hodowlany” 8: 3–9.
Marciniak K., 2008: Stan polskiej hodowli roślin w roku 2008. „Roczniki Nauk Rolniczych” G, 95.
Nalborczyk E., 1997: Postęp biologiczny a rozwój rolnictwa w końcu XX i początkach XXI stulecia. Agricola 33 – suplement. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Niżnikowski R., Oprządek A., Strzelec E., Popielarczyk D., Głowacz K., Kuczyńska B., 2010: Effect of crossbreeding of Polish Merino ewes with Rams of German Muton Merino on growth rate and slaughter value of their offspring. „Ann. Warsaw Univ. Life Sci. – SGGW, Anim. Sci.” 47: 101–117.
Oprządek A., 2011: Hodowla owiec w spółkach ANR. „Przegląd Hodowlany” 8: 11–13.
Piechowska T., Jagusiak W., 2012: Hodowla bydła w Polsce w ostatnim 20-leciu i jej perspektywy. XX Szkoła Zimowa Hodowców Bydła „Perspektywy produkcji mleka i wołowiny w Polsce i na świecie”, Zakopane: 33–42.
Runowski H., 1997: Postęp biologiczny w rolnictwie. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Stojanowska A., Wachel M., 2011: Hodowla koni w spółkach ANR. „Przegląd Hodowlany” 8: 13–19.
Świtoński M., Maleszy S., 2012: Postęp biologiczny w rolnictwie w erze genomiki i modyfikacji genetycznych. „Nauka” 1: 25–35.
