Instytucja zebrania wiejskiego w opinii sołtysów i mieszkańców (przykład gminy X)

Abstrakt

W odróżnieniu od instytucji referendum – chętnie analizowanej przez polskich autorów – zebranie wiejskie cieszy się niepomiernie mniejszym zainteresowaniem badaczy i to zarówno, jeśli chodzi o analizę założeń legislacyjnych, jak i praktykę społeczną. A przecież od lat stanowi ono, jako organ uchwałodawczy sołectwa, dobrze ugruntowany w społecznościach wiejskich kanał aktywności obywatelskiej i unikalną odmianę „parlamentaryzmu” w wydaniu stricte lokalnym. Warto więc choćby w bardzo skromnym zakresie uczynić zadość wspomnianym niedostatkom. W artykule autor prezentuje krótką charakterystykę instytucji zebrania wiejskiego, a następnie przechodzi do przedstawienia danych, dotyczących postrzegania przez sołtysów oraz mieszkańców jednej z gmin w województwie łódzkim praktyki instytucji zebrania wiejskiego w ich sołectwach. Z uwagi na czysto ilustracyjny charakter badania, trudno było o wyprowadzenie wniosków natury bardziej ogólnej – uwaga autora skoncentrowała się więc na próbie skatalogowania wątków podnoszonych przez badane grupy najczęściej. Samo zebranie wiejskie ocenione zostało przez respondentów w dużej mierze jako niedrożny kanał partycypacji obywatelskiej, a jego „mechanikę” – za uciążliwą. W tym kontekście zaskakująca była dla autora artykułu niechęć zarówno sołtysów, jak i mieszkańców do podsuniętego przez badacza-autora pomysłu wprowadzenia na zebrania wiejskie osoby moderatora, który zadbałby o dopuszczanie wszystkich jego uczestników do głosu na równych prawach i pomagał wypracować wspólny obszar porozumienia.