Pozycja prawna gminy wiejskiej w procedurze wyznaczania i ochrony obszarów Natura 2000

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie statusu prawnego gminy wiejskiej w procesie tworzenia i ochrony obszaru Natura 2000. Opracowanie podzielone jest na cztery części. Pierwsza dotyczy miejsca ochrony przyrody w działalności władz publicznych, w szczególności samorządu gminnego. Druga poświęcona jest uzasadnieniu wyróżnienia gminy wiejskiej spośród zasadniczo prawnie jednolitej kategorii gminy. W części trzeciej ukazana jest istota prawna obszarów Natura 2000 i charakterystyka ich tworzenia. Część czwarta dotyczy wskazania instrumentów prawnych, jakie mogą wykorzystywać gminy względem obszarów Natura 2000. Udział gminy w tworzeniu obszarów Natura 2000 oparty jest na instrumentach planistycznych i opiniodawczych. Jeżeli chodzi o ochronę obszaru już utworzonego, to kluczowe znaczenie mają instrumenty decyzyjne, związane z realizacją określonych przedsięwzięć. Organ wykonawczy gminy może brać udział w tym procesie zarówno na etapie wstępnym, gdy mowa o środowiskowych uwarunkowaniach danego przedsięwzięcia, jak i może być autorem decyzji „właściwej”, pozwalającej na realizację określonego przedsięwzięcia. Możliwa jest też taka sytuacja, iż organ wykonawczy gminy nie bierze udziału w wydaniu żadnej z wymienionych decyzji, choć przedsięwzięcie ma być realizowane na obszarze jego gminy. Powstaje wówczas pytanie o jego pozycję w takiej sytuacji - czy ma prawny status strony? Artykuł nie wyczerpuje wszystkich wątków związanych z tematem, ma za zadanie dokonać pewnej systematyzacji, uporządkowania, ukazania zjawiska w szerszej perspektywie.