Wspólna polityka rolna a polityka spójności w kontekście przeglądu budżetu UE

Abstrakt

Działania z zakresu rozwoju obszarów wiejskich (ROW) realizowane są zarówno w ramach tzw. II filaru wspólnej polityki rolnej UE (WPR), jak i programów finansowanych ze środków polityki spójności. Kwestia wyboru sposobu realizowania polityki ROW nabiera pierwszorzędnego znaczenia w sytuacji obecnej debaty nad zmianami WPR. Dyskusja ta stymulowana jest zarówno czynnikami wewnętrznymi (m.in. przeglądem budżetu UE oraz tzw. health check WPR), jak i zewnętrznymi (m.in. negocjacjami WTO oraz zmianami na światowym rynku żywnościowym). Czynniki te są szczegółowo omówione w niniejszym artykule, gdzie wskazuje się, że najważniejszym katalizatorem zmian w sposobie realizacji polityki ROW może okazać się przegląd budżetu UE, który dotyczy zarówno WPR, jak i polityki spójności. W artykule wskazano na najważniejsze dylematy związane z wyborem sposobu prowadzenia działań z zakresu ROW. W tekście twierdzi się, iż biorąc pod uwagę małą mobilność czynników produkcji w Polsce, korzystne może okazać się przeniesienie ciężaru realizacji polityki ROW w większym stopniu na politykę spójności. Ponadto dowodzi się, iż zwiększenie alokacji środków UE na rozwój wsi poprzez politykę spójności kosztem ilości środków kierowanych na wieś poprzez II filar WPR może ograniczyć ryzyko zmniejszenia transferów funduszy unijnych na polskie obszary wiejskie po 2013 roku. W artykule proponuje się również mechanizm instytucjonalny realizacji polityki ROW opartej w mniejszym zakresie na II filarze WPR.