Ocena potencjału towarowości gospodarstw ekologicznych – na przykładzie województwa podlaskiego

Autor

  • Katarzyna Bańkowska dr Katarzyna Bańkowska, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Zakład Modelowania Ekonomicznego, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, katarzyna.bankowska@irwirpan.waw.pl https://orcid.org/0000-0002-8932-0136
  • Jakub Jasiński dr Jakub Jasiński, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Zakład Integracji Europejskiej, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, kuba.jasinski@gazeta.pl https://orcid.org/0000-0002-9964-7167

DOI:

https://doi.org/10.53098/wir012020/02

Słowa kluczowe:

rolnictwo ekologiczne, wielkość produkcji w gospodarstwach ekologicznych, ekologiczny potencjał produkcyjny

Abstrakt

Społeczeństwo europejskie gwałtownie rozwija swoje zainteresowania dotyczące ochrony środowiska. Przekłada się to na przemiany postaw konsumpcyjnych. Świadomi konsumenci, poszukujący żywności dobrej jakości, przywiązują wagę do przejrzystości systemu jej produkcji oraz interesują się jej pochodzeniem. Rolnictwo ekologiczne i jego produkty stanowią jedną z możliwych odpowiedzi na rodzące się i dynamicznie rozwijające się trendy konsumpcyjne. W dyskusjach nad przyszłością rolnictwa ekologicznego częstym tematem jest kwestia dedykowanego sektorowi bio (eko) wsparcia. Gospodarstwa prowadzone metodami ekologicznymi z jednej strony przyczyniają się do wytwarzania środowiskowych dóbr publicznych, z drugiej strony są miejscem produkcji wysokiej jakości żywności. Zasadne staje się nie tylko analizowanie dynamiki zmian areału upraw ekologicznych oraz liczby podmiotów posiadających stosowny certyfikat, ale przede wszystkim potencjału produkcyjnego tego sektora. Autorzy niniejszego tekstu opracowali metodę pozwalającą w stosunkowo prosty sposób i przy użyciu dotychczas wykorzystywanego narzędzia (FADN – ang. Farm Accountancy Data Network, pol. System Zbierania i Wykorzystywania Danych Rachunkowych z Gospodarstw Rolnych) szacować potencjał ekologicznej produkcji i jej specjalizacji na określonym obszarze.

Bibliografia

Bocian M., Cholewa I., Tarasiuk R. (2017). Współczynniki Standardowej Produkcji „2013” dla celów Wspólnotowej Typologii Gospodarstw Rolnych. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.

Brodzińska K. (2014). Rolnictwo ekologiczne – tendencje i kierunki zmian. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 14 (29), 3, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-b972d3ae-f25c-4771-bab2-ed21cc6a27b4/c/27-36.pdf (dostęp: 30.04.2019).

Domagalska J., Buczkowska M. (2015). Rolnictwo ekologiczne – szanse i perspektywy rozwoju. Problemy Higieny i Epidemiologii, 96 (2), 373–375, http://www.phie.pl/pdf/phe-2015/phe-2015-2-370.pdf (dostęp: 28.02.2019).

Drygas M., Bańkowska K., Nurzyńska I., Wycech K., Gradka I., Lesisz T. (2017). Uwarunkowania ekonomiczne i społeczne rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce (raport z badań). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN. http://www.irwirpan.waw.pl/polski/Raport_Uwarunkowania_ekonomiczne_i_spoleczne_rozwoju-2007.pdf (dostęp: 30.04.2019).

EKES (2017). Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Możliwe przekształcenie wspólnej polityki rolnej” (Opinia rozpoznawcza). Dz.Urz. UE 2017/C 288/02. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017AE0955&from=ES (dostęp: 29.04.2019).

EKR (2017). Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – WPR po 2020 r. Dz.Urz. UE 2017/C 342/02.

GIJHARS (2017). Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2015–2016. Warszawa: Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Golik D., Żmija D. (2017). Rolnictwo ekologiczne i perspektywy jego rozwoju w Polsce w świetle doświadczeń Unijnych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 1 (961), https://zeszyty-naukowe.uek.krakow.pl/article/viewFile/1160/933 (dostęp: 28.04.2019).

Goraj L. (2008). FADN i Polski FADN (Sieć danych rachunkowych gospodarstw rolnych i system zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB. IFOAM. https://www.ifoam.bio/en/organic-landmarks/definition-organic-agriculture, 25.10.2017 (dostęp: 30.04.2019).

Jasiński J., Michalska S., Śpiewak R. (2013). Rolnictwo ekologiczne czynnikiem rozwoju lokalnego – analiza wybranych przypadków. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN. http://www.irwirpan.waw.pl/polski/IRWiR_PAN_raport_Rolnictwo_ekologiczne_czynnikiem_rozwoju_lokalnego.pdf (dostęp: 30.04.2019).

Kisiel R., Grabowska N. (2014). Rola dopłat unijnych w rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce na przykładzie województwa podlaskiego. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 14 (3 [47]), 61–73.

Komisja Europejska (2016). Grupa zadaniowa ds. rynków rolnych przedstawia zalecenia dotyczące rolników w łańcuchu dostaw żywności. Komunikat prasowy, Bruksela, 14.11.2016. https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/market-measures/unfair-trading-practices i http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-3658_pl.pdf (dostęp: 28.04.2019).

Kulikowski R. (2013). Produkcja i towarowość rolnictwa w Polsce. Przemiany i zróżnicowanie przestrzenne po II wojnie światowej. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN im. Stanisława Leszczyckiego.

Kulikowski R., Szyrmer J. (1978). Produktywność, towarowość i struktura produkcji rolnej. W: J. Kostrowicki (red.). Przemiany struktury przestrzennej rolnictwa Polski 1950–1970 (s. 360–427). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Lisowska B. (2010). Plantacje chwastów za unijne pieniądze. Gazeta Prawna, 15.10. https:// biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/458729,plantacje-chwastow-za-unijne-pieniadze.html (dostęp: 28.04.2019). Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (2018). Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce na lata 2014–2020 (zaktualizowany 5 czerwca 2018 r.). Warszawa.

Nachtman G. (2013). Dochodowość gospodarstw ekologicznych a wielkość użytków rolnych. Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 100 (1).

Nowogródzka T., Podstawka M., Szarek S. (2013). Towarowość a sytuacja produkcyjno-ekonomiczna gospodarstw ekologicznych w Polsce. Wieś i Rolnictwo, 2 (159), 157–168.

Poczta W., Sadowski A., Czubak W., Matyka M., Drygas M., Skórnicki H. (2017). Reforma Wspólnej Polityki Rolnej po 2020 roku. KRIR Materiały konferencyjne, październik. http://www.krir.pl/files/dopobrania/2017_09_24_CA%C5%81O%C5%9A%C4%86_3. pdf (dostęp: 23.04.2019).

Stalenga J., Kuś J. (2007). Możliwości rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce. Studia i Raporty IUNG-PIB, 6, 9–17. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.). Warszawa. https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/documents/download/102570 (dostęp: 23.04.2019).

Styczek-Kuryluk M. (2016). Kolejny spadek liczby eko gospodarstw i powierzchni eko użytków rolnych. Eko Arka, lipiec. http://ekoarka.com.pl/kolejny-spadek-liczby-eko-gospodarstw-i-powierzchni-eko-uzytkow-rolnych/ (dostęp: 30.04.2019).

Szeląg-Sikora A., Kowalski J. (2012). Efektywność rolniczej produkcji ekologicznej w zależności od kierunku produkcji gospodarstwa rolnego. Inżynieria Rolnicza, 1 (4 [139]). https://ir.ptir.org/artykuly/pl/139/IR(139)_3296_pl.pdf (dostęp: 29.04.2019).

Śmigiel S., Miączyński P., Kostrzewski L. (2009). Kokosy na orzechach. Gazeta Wyborcza, 31.07. http://wyborcza.pl/1,155287,6878873,Kokosy_na_orzechach.html?disable- Redirects= true (dostęp: 29.04.2019).

Wojtaszek Z. (1965). Kryteria i mierniki klasyfikacji gospodarstw indywidualnych według kierunków produkcji. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, 78 (1/1), 69–98.

Zarudzki R., cyt. za http://www.portalspozywczy.pl/technologie/wiadomosci/ministerstwo-rolnictwa-bedzie-wspieralo-rolnictwo-ekologiczne,166003.html (dostęp: 23.04.2019).

Pobrania

Liczba pobrań artykułu

236

Strony

27-49

Jak cytować

Bańkowska, K. i Jasiński, J. (2020) „Ocena potencjału towarowości gospodarstw ekologicznych – na przykładzie województwa podlaskiego”, Wieś i Rolnictwo, (1 (186), s. 27–49. doi: 10.53098/wir012020/02.

Numer

Dział

Artykuły